ریشه حرج

تکرار در قرآن: ۱۵(بار)

لیست کلمات مشتق شده

در حال بارگیری...

قاموس قرآن

تنگى. (صحاح، مجمع) راغب گويد: اصل آن محل جمع شدن شى‏ء است و از آن تنگى به نظر آمده لذا به تنگى و گناه حرج گفته‏اند . [مائده:6] خدا نمى‏خواهد براى شما تنگى و زحمت پديد كند. [اعراف:2] اين كتابى است كه بر تو نازل شده در سينه ات از تنگى نباشد. گاهى آن را گناه معنى كرده‏اند نظير اين آيه [توبه:91] آيه درباره جهاد است كه ضعيفان و مريضان و ناداران از آن معافند در صورتيكه به خدا و رسول نيكخواه باشند. ولى بهتر است «حرج» را تنگى معنى كنيم يعنى بر اينان تنگى نيست و نمى‏گوئيم حتماً بايد جهاد كنند ولى به خدا رسول خيرخواه باشند. همچنين است آيه 17 سوره‏فتح . [انعام:125] حرج در اينجا اسم است به معناى تنگ و آن «ضَيِّقاً» را تأكيد مى‏كند يعنى سخت تنگ و تنگ تنگ. ذيل آيه اين مطلب را روشن مى‏كند زيرا اگر كسى را به هوا بالا ببريم در اثر كم شدن و تمام شدن اكسيژن سينه‏اش شديداً تنگ شده و به خفقان خواهد افتاد. معنى آيه چنين مى‏شود: هر كه را خدا بخواهد اضلال كند سينه‏اش را كاملا تنگ مى‏گرداند گوئى به شدّت در آسمان بالا مى‏رود بعضى از بزرگان «حرج» را از «ضيقّاً» جدا كرده و گويد: «حَرَجاً كَاَنَّما يَصَعَّدُ فى السَّماءِ» بيان و نفسير «ضيّقاً» است. به نظرم اين احتمال چندان قوب نيست و «كَاَنَّما يَصَعَّدُ» به تنهائى مشبّه به كلام سابق است . [نور:61] در الميزان فرموده: ظاهر آيه درباره جعل حقّى براى مؤمنان است كه مى‏توانند از خانه‏هاى نزديكان خود و رفيقان خود و از خانه‏هاى ديگر كه اطمينان دارند به مقدار حاجت بخورند... و ذكر كور و لنگ و مريض براى آن است كه قدرت بر كسب ندارند و گرنه فرقى ميان آنها و غير آنها نيست .

کلمات مشتق شده در قرآن

کلمه	تعداد تکرار در قرآن
حَرَجاً	۲
حَرَجٍ‌	۳
حَرَجٌ‌	۱۰