الْغَائِط

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• غوط (۲ بار)

قاموس قرآن

غائب شدن. «غاطَ الرَّجُلُ فِى‏الْوادِى: غابَ فيِه» به معنى كندن و دخول و غيره و نيز آمده است. [نساء:43]. طبرسى فرموده غائط در اصل به معنى محل مطمئن است عرب در آن مكان‏ها قضاى حاجت مى‏كردند كه از مردم پنهان باشند تا اين که به حدث (مدفوع) غائط گفتند قاموس و اقرب پس از آنكه غائط را محل مطمئن از زمين گفته‏اند گويند: غائط كنايه از غدره (مدفوع) است. نگارنده ترجيح مى‏دهم كه غائط به معنى مكان گود يا مكان نهان باشد كه غوط به معنى حفر كردن آمده و آن ملازم با گود شدن است غوطه را در لغت گودى معنى كرده‏اند در نهج البلاغه خطبه 36 خطاب به اهل نهروان فرموده: «فَاَنَا نَذيرُكُمْ اَنْ تُصْبِحُوا صَرْعى بِاَثْناءِ هذَا النَّهْرِ وَ بِاَهْضامِ هذَا الْغائِطِ» «اهضام» جمع هضم به معنى محل مطمئن و ميان دره است يعنى: من شما را مى‏ترسانم از اينكه ميان اين نهر و بطون اين زمين پست مقتول افتيد. «الغائط» در اينجا به معنى زمين پست است. معنى آيه چنين است: و اگر مريض شديد يا به سفر بوديد يا يكى از شما از مكان نهان (يا محل گود) آمد (كنايه از تغوط و ادرار كردن) يا به زنان دست زديد و آب پيدا نكرديد خاكى پاك را قصد كرده و تيمم كنيد. آيه شريفه وجوب تيمم را براى فاقد ماء بيان مى‏كند خواه جنب باشد يا بى وضوء. لفظ غائط دوبار بيشتر در قرآن مجيد نيامده است [نساء:43]. [مائده:6]. ناگفته نماند: اتخاذ مستراح در عرب بعد از اسلام است و پيش از آن براى قضاى جاحت به هرجا كه ممكن بود مى‏رفتند در افسانه «افك» هست كه عايشه گفته: من با ام مسطح براى قضاى حاجت شبانگاه بيرون رفتم و اين پيش از آن بود كه ما در خانه‏ها كنيف (مستراح) بسازيم كه از اتخاذ آن ناراحت بوديم. اگر اين آيه بعد از اتخاذ كنيف بوده باشد مراد از «الغائط» مستراح و محل خلوت است.

• ال

در حال بارگیری...