آل عمران ١٦٨

الَّذِينَ‌ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ‌ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ‌ فَادْرَءُوا عَنْ‌ أَنْفُسِکُمُ‌ الْمَوْتَ‌ إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ صَادِقِينَ‌

ترجمه

(منافقان) آنها هستند که به برادران خود -در حالی که از حمایت آنها دست کشیده بودند- گفتند: «اگر آنها از ما پیروی می‌کردند، کشته نمی‌شدند!» بگو: «(مگر شما می‌توانید مرگ افراد را پیش‌بینی کنید؟!) پس مرگ را از خودتان دور سازید اگر راست می‌گویید!»

[همان‌] كسانى كه [در خانه‌] نشستند و به برادرانشان گفتند: اگر از ما پيروى مى‌كردند كشته نمى‌شدند. بگو: پس مرگ را از خود برانيد اگر راست مى‌گوييد

همان كسانى كه [خود در خانه‌] نشستند و در باره دوستان خود گفتند: «اگر از ما پيروى مى‌كردند كشته نمى‌شدند.» بگو: «اگر راست مى‌گوييد مرگ را از خودتان دور كنيد.»

آن کسانی که در جنگ با سپاه اسلام همراهی نکرده و درباره برادران خود گفتند: اگر آنان نیز سخنان ما را شنیده بودند (و به جنگ احد نرفته بودند) کشته نمی‌شدند، بگو: (شما که برای حفظ حیات دیگران چاره توانید کرد) مرگ را از خود دور کنید اگر راست می‌گویید.

همان کسانی که [از جنگ کناره گرفتند]، و در خانه های خود نشستند، و درباره برادرانشان گفتند: اگر از ما فرمان می بردند کشته نمی شدند. بگو: [چنانچه اختیار مرگ در دست شماست] پس مرگ را از خود دفع کنید، اگر راستگویید.

به آنان كه از جنگ باز ايستادند و درباره برادران خود گفتند كه اگر سخن ما را شنيده بودند كشته نمى‌شدند، بگو: اگر راست مى‌گوييد مرگ را از خود برانيد.

اینان [کسانی هستند] که خود از جهاد تن زدند و در حق دوستانشان گفتند اگر از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند، بگو اگر راست می‌گویید مرگ را از خودتان باز بدارید

آنان كه [از جنگ‌] بنشستند در باره برادرانشان- شهيدان- گفتند: اگر از ما فرمان برده بودند كشته نمى‌شدند بگو: اگر راست مى‌گوييد مرگ را از خود باز داريد.

آنان کسانی هستند که نشستند و (از جنگ کناره‌گیری کردند و نسبت) به برادران خود گفتند: اگر از ما اطاعت می‌کردند (و حرف ما را می‌شنیدند) کشته نمی‌شدند. بگو: پس مرگ را از خود به دور دارید اگر راست می‌گوئید (که می‌توان با پرهیز و حذر از دست قضا و قدر گریخت).

(همان) کسانی که درباره‌ی برادرانشان [:هم مسلکانشان] - حال آنکه در خانه‌هاشان نشسته بودند - گفتند: «اگر از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند.» بگو: «اگر (از)راستان بوده‌اید مرگ را از خودتان دور کنید.»

آنان که گفتند به برادرانشان و بازنشستند که اگر فرمان ما را می‌بردند کشته نمی‌شدند بگو پس دور کنید از خویشتن مرگ را اگر هستید راستگویان‌

آل عمران ١٦٧	آیه ١٦٨	آل عمران ١٦٩
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَعَدُوا»: نشستند. «إِدْرَءُوا»: به دور دارید. دفع کنید.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ قَاتِلُوا فِي‌ سَبِيلِ‌ اللَّهِ‌ وَ... (۱)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- تلاش منافقان کناره گرفته از جنگ احد، در بازداشتن دیگر مسلمانان از حضور در آن کارزار (الّذین قالوا لاخوانهم وقعدوا لو اطاعونا ما قتلوا) جمله «لو اطاعونا» دلالت بر تلاش منافقان در بازداشتن مسلمانان از نبرد دارد.

۲- ادعاى باطل منافقان که اگر جنگاوران احد در آن کارزار شرکت نمى کردند، به شهات نمى رسیدند. (لو اطاعونا ما قتلوا ... ان کنتم صادقین)

۳- مسرت و خشنودى منافقان از سلامت خویش به دلیل عدم حضورشان در پیکار احد (الّذین قالوا لاخوانهم وقعدوا لو اطاعونا ما قتلوا) اظهار تأسّف منافقان براى کشته هاى احد، دلالت بر مسرت و خشنودى از زنده ماندن خودشان دارد.

۴- تلفات سنگین مسلمانان در پیکار احد (و ما اصابکم ... لو اطاعونا ما قتلوا)

۵- اظهار حسرت و اندوه منافقان بر کشته شدن بستگان خویش در پیکار احد (الّذین قالوا لاخوانهم وقعدوا لو اطاعونا ما قتلوا) گفته شده مراد از «لاخوانهم»، خویشان نسبى است. و جمله «قالوا لاخوانهم» یعنى: «درباره آنها گفتند»; نه «به آنها گفتند».

۶- سرزنش شدن منافقان به خاطر ترک حمایت از پیکارگران احد، على رغم ادعاى برادرى با آنان (الّذین قالوا لاخوانهم وقعدوا) جمله «وقعدوا» حالیّه است و اشاره دارد به اینکه منافقان با وجود ادعاى برادرى با مسلمانان از شرکت در جنگ و حمایت آنان سر باز زدند. گفتنى است که «لاخوانهم» در برداشت فوق به معناى برادران دینى گرفته شده است.

۷- اعتراض و انتقاد منافقان از شرکت جستن مسلمانان در پیکار احد (لو اطاعونا ما قتلوا)

۸- تبلیغات اخلالگرانه منافقان پس از نبرد احد (لو اطاعونا ما قتلوا)

۹- اشکال تراشى و اخلال گرى، از ترفندهاى منافقان پس از روى نمودن مشکلات و سختیها به جامعه ایمانى براى تحکیم موقعیّت خویش (لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۰- آزادى بیان مسلمانان عصر پیامبر (ص) در عقاید و موضعگیریهاى خویش (لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۱- ادعاى منافقان به اینکه تدبیر و سیاست آنان، جلوگیر مرگ آنان است. (لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۲- خودمحورى و خودپسندى، از ویژگیهاى منافقان (لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۳- جهاد و شهادت در راه خدا، حرکتى بى ارزش در دیدگاه منافقان (لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۴- شرکت در جنگ و یا خانه نشینى، هیچکدام نقش تعیین کننده در مرگ و یا زندگى آدمى ندارد. (قل فادرؤا عن انفسکم الموت ان کنتم صادقین)

۱۵- انسان، ناتوان از جلوگیرى و دفع مرگ مقدّر خویش (فادرؤا عن انفسکم الموت)

۱۶- زنده ماندن حتّى به بهاى پذیرش سلطه دشمنان و بیگانگان، ارزشى در دیدگاه منافقان (و قیل لهم تعالوا قاتلوا فى سبیل اللّه او ادفعوا ... قالوا ... لو اطاعونا ما قتلوا)

۱۷- اعتقاد به مقدّر بودن مرگ، از میان برنده هراس و دلهره حضور در میدان نبرد (قالوا ... لو اطاعونا ما قتلوا قل فادرؤا عن انفسکم الموت)

۱۸- ناتوانى منافقان از جلوگیرى مرگ مقدّر نشانگر باطل بودن پندار آنان در تحلیل عوامل به شهادت رسیدن پیکارگران احد (لو اطاعونا ما قتلوا قل فادرؤا عن انفسکم الموت ان کنتم صادقین)

موضوعات مرتبط

• آزادى: بیان ۱۰
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۰، ۱۸
• انسان: ضعف انسان ۱۵
• ایمان: آثار ایمان ۱۷
• بیگانگان: سلطه بیگانگان ۱۶
• ترس:۱۷
• جهاد:۱۳ فضیلت جهاد ۱۳ ۱۳
• حیات: منشأ حیات ۱۴
• راه خدا:۱۳
• رفتار: پایه‌هاى رفتار ۱۷
• شکست:۴
• شهادت:۱۳ فضیلت شهادت ۱۳ ۱۳
• عقیده: باطل ۲، ۱۸
• غزوه احد:۱، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۸
• قضا و قد:۱۴، ۱۵، ۱۷، ۱۸
• مبارزه: با ترس ۱۷
• مجاهدان: احد ۲
• مرگ: تقدیر مرگ ۱۵، ۱۷، ۱۸ ; منشأ مرگ ۱۴
• مسلمانان:۱، ۶، ۷ شکست مسلمانان ۱، ۶، ۷ ۴ ; مسلمانان ۱، ۶، ۷ صدر اسلام ۱۰
• منافقان: اخلالگرى منافقان ۸، ۹ ; ارزشگذارى منافقان ۶ ; اعتراض منافقان ۷ ; اندوه منافقان ۵ ; برخورد منافقان ۸، ۹ ; بهانه جویى منافقان ۹ ; بینش منافقان ۲، ۳، ۱۱، ۱۳، ۱۶، ۱۸ ; توطئه منافقان ۱ ; حسرت منافقان ۵ ; خشنودى منافقان ۳ ; سرزنش منافقان ۶ ; ضعف منافقان ۱۸ ; عجب منافقان ۱۲ ; ویژگى منافقان ۱۲