آل عمران ١٠٦

يَوْمَ‌ تَبْيَضُ‌ وُجُوهٌ‌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ‌ فَأَمَّا الَّذِينَ‌ اسْوَدَّتْ‌ وُجُوهُهُمْ‌ أَ کَفَرْتُمْ‌ بَعْدَ إِيمَانِکُمْ‌ فَذُوقُوا الْعَذَابَ‌ بِمَا کُنْتُمْ‌ تَکْفُرُونَ‌

ترجمه

(آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره‌هائی سفید، و چهره‌هائی سیاه می‌گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می‌شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوّت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می‌ورزیدید!

روزى كه چهره‌هايى سفيد و چهره‌هايى سياه شود. اما رو سياهان [به آنها گفته شود:] آيا پس از ايمانتان كافر شديد؟ پس به سزاى كفرتان اين عذاب را بچشيد

[در آن‌] روزى كه چهره‌هايى سپيد، و چهره‌هايى سياه گردد. اما سياهرويان [به آنان گويند:] آيا بعد از ايمانتان كفر ورزيديد؟ پس به سزاى آنكه كفر مى‌ورزيديد [اين‌] عذاب را بچشيد.

در روزی که گروهی روسفید و گروهی روسیاه باشند، اما سیه رویان (را نکوهش کنند که) چرا بعد از ایمان باز کافر شدید؟ اکنون بچشید عذاب را به کیفر کفر و عصیان خود.

در روزی که چهره هایی سپید و چهره هایی سیاه شود، اما آنان که چهره هایشان سیاه شده [به آنان گویند:] آیا پس از ایمانتان کافر شدید؟ پس به کیفر آنکه کفر می ورزیدید، این عذاب را بچشید.

آن روز كه گروهى سپيدروى و گروهى سيه‌روى شوند به آنان كه سيه‌روى شده‌اند مى‌گويند: آيا شما پس از ايمان آوردنتان كافر شديد؟ به سبب كافر شدنتان بچشيد عذاب خدا را.

روزی که چهره‌هایی سفید و چهره‌هایی سیاه شود، آنگاه [به‌] سیاه‌رویان [گویند] آیا بعد از ایمانتان روی به کفر آورده بودید؟ پس عذاب را به خاطر کفری که ورزیده بودید بچشید

در روزى كه رويهايى سپيد گردد و رويهايى سياه اما آنان كه رويهاشان سياه گردد [گويندشان:] آيا پس از ايمان آوردنتان كافر شديد؟! پس بچشيد عذاب را به سزاى آنكه كفر مى‌ورزيديد.

(به یاد آورید روزی را که در چنین) روزی، روهائی سفید و روهائی سیاه می‌گردند. و امّا آنان که (به سبب انجام کارهای بد در پیشگاه پروردگارشان شرمنده و سرافکنده و بر اثر غم و اندوه) روهایشان سیاه است (بدیشان گفته می‌شود:) آیا بعد از ایمان (فطری و اذعان به حق) خود کافر شده‌اید؟! پس به سبب کفری که می‌ورزیده‌اید عذاب را بچشید!

روزی که چهره‌هایی بس سپید و چهره‌هایی بس سیاه گردند؛ پس اما کسانی که چهره‌هایشان سیاه شد (به آنان گفته شود:) «آیا بعد از ایمانتان کافر شدید؟ پس به (نتیجه‌ی) آنکه کافر شدید عذاب را بچشید.»

روزی که سفید شوند رویهائی و سیاه شوند رویهائی پس آنان که سیاه شده است رویهای ایشان آیا کفر ورزیدید پس از ایمان خود پس بچشید عذاب را بدانچه بودید کفر می‌ورزیدید

آل عمران ١٠٥	آیه ١٠٦	آل عمران ١٠٧
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَوْمَ»: مفعولٌ‌به فعل محذوفی چون (أُذْکُرْ) یا مفعولٌ‌فیه (وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ) است. «تَبْیَضُّ»: سفید می‌گردد. مراد بشّاشت و شادی مؤمنان است. «تَسْوَدُّ»: سیاه می‌گردد. مراد اندوه و ناراحتی کافران است. «ذُوقُوا»: بچشید. «بَعْدَ إِیمَانِکُمْ»: مراد ایمان فطری یا ایمان ناشی از تبلیغ پیغمبران است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ الَّذِينَ‌ کَسَبُوا السَّيِّئَاتِ‌... (۱)

تَظُنُ‌ أَنْ‌ يُفْعَلَ‌ بِهَا فَاقِرَةٌ (۰) هُوَ الَّذِي‌ أَنْزَلَ‌ عَلَيْکَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۱۱۰ - ۱۰۲، سوره آل عمران
  
• ((حق التقوى )) غرض و مقصد نهايى است و دستور ((فاتقوا اللّه ما استطعم )) راهرسيدن به آن هدف را نشان مى دهد
  
• مراد از اعتصام همگانى به ((حبل اللّه )) در ((واعتصموابحبل اللّه جميعا...))
  
• داءب و رسم قرآن بر ذكر علل و اسباب تعليماتش مى باشد و از اطاعت و تقليدكوركورانه وبدون دليل نهى مى كند
  
• چكيده سخن
  
• وجه اينكه خداوند اعتصام به حبل اللّه و عدم تفرق را نعمت خوانده است
  
• امر به معروف و نهى از منكر، از لوازم و واجبات اجتماع معتصم بهحبل اللّه است
  
• امر به معروف و نهى از منكر اگر واجب باشد واجب كفايى است
  
• نهى از تفرقه و اختلاف در آراء و عقايد
  
• علت تاءكيد فراوان قرآن كريم به دعوت به اتحاد و نهى از اختلاف
  
• مالكيت خداى تعالى دليل است كه او ظالم نيست
  
• آيه شريفه حال سابقين اولين از مهاجر و انصار مى ستايد
  
• بحث روايتى (رواياتى درباره : ((حق تقاته ))((حبل اللّه ))، فرقه ناجيه و امت واحده
  
• رواياتى كه دلالت دارند بر اينكه حبل اللّه همان قرآن است
  
• حديث ثقلين خبر متواتر مورد اتفاق است
  
• روايات هفتادودو فرقه
  
• آنچه در امتهاى گذشته بوده نظيرش در اين امت نيز خواهد بود
  
• طرد بعضى از اصحاب پيامبر در قيامت از ناحيه خدا
  
• سه روايت درباره ((كنتم خير امة ...))
  

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - کیفر سخت پویندگان راه اختلاف و تفرقه، در روزى خواهد بود که چهره هایى سفید و چهره هایى سیاه مى شود. (و اولئک لهم عذاب عظیم. یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه) «یوم تبیضّ»، متعلق به «لهم عذاب عظیم» است.

۲ - قیامت، عرصه آشکار شدن اعمال انسانها در چهره هاى آنان (یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه)

۳ - اعتصام به ریسمان الهى، دعوت به نیکیها، امر به معروف و نهى از منکر، موجب روسفیدى در قیامت (و اعتصموا بحبل اللّه ... و لتکن منکم امّة یدعون الى الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر ... یوم تبیضّ وجوه) به مقتضاى ارتباط با آیات قبل، سفیدرویى مى تواند پاداش نیکیهاى مذکور در آیات قبل باشد.

۴ - دعوت نکردن به خیر و ترک امر به معروف و نهى از منکر، موجب روسیاهى در قیامت (یدعون الى الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر ... و تسودّ وجوه) به مقتضاى ارتباط با آیات قبل، روسیاهى مى تواند کیفر گناهان مذکور در آن آیات باشد.

۵ - روسیاهى و عذاب مرتدّان در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم فذوقوا العذاب)

۶ - کفر و ارتداد، عامل روسیاهى و عذاب در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون)

۷ - تفرقه و اختلاف در میان جامعه ایمانى پس از اتمام حجّت، موجب کفر و ارتداد (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا ... اکفرتم بعد ایمانکم) گویا ارتداد (اکفرتم ... )، نتیجه تفرقه و اختلاف است که در آیه قبل از آن نهى شده است.

۸ - تفرقه و اختلاف در میان جامعه ایمانى پس از اتمام حجّت، کفر و ارتداد است.* (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا ... اکفرتم بعد ایمانکم) ارتداد (اکفرتم ... )، به قرینه آیه قبل، مى تواند همان تفرقه و اختلاف مسلمانان پس از اتحاد آنان باشد.

۹ - اختلاف و تفرقه در جامعه ایمانى، مستلزم روسیاهى و عذاب در قیامت (و لا تکونوا کالذین تفرقوا ... فاما الذین اسودّت وجوههم ... فذوقوا العذاب)

۱۰ - کفران و ناسپاسى نعمتهاى الهى، موجب روسیاهى در قیامت* (و اذکروا نعمت اللّه ... فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم) بنابراینکه «اکفرتم» به معناى کفران نعمت باشد. و به مقتضاى ارتباط با آیات قبل مراد از نعمتهاى کفران شده همان نعمتهایى است که در آیات قبل آمده است.

۱۱ - مرتدّانِ روسیاه، مورد بازخواست و سرزنش در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم)

۱۲ - سپاسگزارى و شکر نعمتهاى الهى، موجب روسفیدى در قیامت* (و اذکروا نعمت اللّه ... یوم تبیضّ وجوه) روسیاهى در قیامت، ناشى از کفران نعمت است بنابراین، سفیدرویى ناشى از سپاسگزارى است.

۱۳ - بازخواست و سرزنش مؤمنانى که پس از اتحاد در پرتو دین، به پراکندگى و تفرقه گراییدند. (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا من بعد ما جاءهم البیّنات ... اکفرتم بعد ایمانکم) ارتداد (اکفرتم ... )، به قرینه آیه قبل، همان تفرقه و اختلاف مسلمانان پس از اتّحاد آنان است.

۱۴ - عذاب اُخروى آدمى، نتیجه کفر و اعمال بد او (فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون) «تکفرون ... »، مى تواند هم شامل کفر عملى و هم اعتقادى باشد.

روایات و احادیث

۱۵ - هواپرستان و بدعتگزاران در جامعه اسلامى، روسیاهان در قیامت (فامّا الّذین اسودّت وجوههم) امیرالمؤمنین (ع): «فامّا الّذین اسودّت وجوههم ... »، انهم اهل البدع و الاهواء من هذه الامة.

۱۶ - در قیامت عمل کنندگان به سنّت رسول اللّه (ص)، روسفید و بدعتگزاران روسیاهند. (یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه) رسول خدا (ص) درباره آیه «یوم تبیضّ وجوه ... »، فرمود: تبیضّ وجوه اهل السّنة و تسودّ وجوه اهل البدع.

موضوعات مرتبط

• اتحاد: عوامل اتحاد ۱۳
• اتمام حجّت: ۷
• اختلاف: آثار اختلاف ۷، ۸، ۹ ; کیفر اختلاف ۱، ۱۳
• ارتداد: آثار ارتداد ۶ ; عوامل ارتداد ۷ ; موارد ارتداد ۸
• اعتصام: اعتصام به حبل اللّه ۳
• امر به معروف: ترک امر به معروف ۴
• بدعتگذارى: کیفر بدعتگذارى ۱۵، ۱۶
• جامعه اسلامى: ۷، ۸، ۹، ۱۵
• خدا: نعمتهاى خدا ۱۲
• خیر: آثار دعوت به خیر ۳ ; ترک دعوت به خیر ۴
• عذاب: موجبات عذاب ۱، ۶، ۹، ۱۴
• عمل: عمل ناشایست ۱۴
• قیامت: سفید رویان در قیامت ۱، ۳، ۱۲، ۱۶ ; سیاه رویان در قیامت ۱، ۴، ۵، ۶، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۵، ۱۶ ; ظهور حقایق در قیامت ۲ ; مرتد در قیامت ۵
• کفر: ۸ آثار کفر ۶ ; عوامل کفر ۷ ; کیفر کفر ۱۴
• کیفر: ۵، ۱۱، ۱۴، ۱۶
• گناه: آثار گناه ۱۴
• مؤمنان: سرزنش مؤمنان ۱۳
• محمّد (ص): سنّت محمّد (ص) ۱۶
• مرتد: ۵ سرزنش مرتد ۱۱ ; کیفر مرتد ۵، ۱۱
• نعمت: آثار شکر نعمت ۱۲ ; کفران نعمت ۱۰
• نهى از منکر: آثار نهى از منکر ۳ ; ترک نهى از منکر ۴
• هواپرستان: کیفر هواپرستان ۱۵