البقرة ٢٨٤

لِلَّهِ‌ مَا فِي‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ مَا فِي‌ الْأَرْضِ‌ وَ إِنْ‌ تُبْدُوا مَا فِي‌ أَنْفُسِکُمْ‌ أَوْ تُخْفُوهُ‌ يُحَاسِبْکُمْ‌ بِهِ‌ اللَّهُ‌ فَيَغْفِرُ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَ يُعَذِّبُ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ اللَّهُ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ

ترجمه

آنچه در آسمانها و زمین است، از آنِ خداست. و (از این رو) اگر آنچه را در دل دارید، آشکار سازید یا پنهان، خداوند شما را بر طبق آن، محاسبه می‌کند. سپس هر کس را بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، می‌بخشد؛ و هر کس را بخواهد (و مستحق باشد)، مجازات می‌کند. و خداوند به همه چیز قدرت دارد.

آنچه در آسمان‌ها و زمين است از آن خداوند است. و اگر آنچه در دل داريد عيان كنيد يا نهان داريد، خداوند شما را بدان محاسبه مى‌كند، پس هر كه را خواهد مى‌آمرزد و هر كه را خواهد عذاب مى‌كند، و خدا بر هر كارى تواناست

آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ خداست. و اگر آنچه در دلهاى خود داريد، آشكار يا پنهان كنيد، خداوند شما را به آن محاسبه مى‌كند؛ آنگاه هر كه را بخواهد مى‌بخشد، و هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند، و خداوند بر هر چيزى تواناست.

آنچه در آسمانها و زمین است همه ملک خداست و اگر آنچه در دل دارید آشکار و یا مخفی کنید همه را خدا در محاسبه شما خواهد آورد، آن گاه هر که را خواهد ببخشد و هر که را خواهد عذاب کند، و خدا بر هر چیز تواناست.

آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی خداست، و اگر آنچه [از نیّت های فاسد و افکار باطل] در دل دارید آشکار کنید یا پنهان سازید، خدا شما را به آن محاسبه می کند؛ پس هر که را بخواهد می آمرزد، و هر که را بخواهد عذاب می کند؛ و خدا بر هر کاری تواناست.

از آن خداست هر چه در آسمانها و زمين است. آنچه را كه در دل داريد خواه آشكارش سازيد يا پوشيده‌اش داريد، خدا شما را بدان بازخواست خواهد كرد. پس هر كه را كه بخواهد مى‌آمرزد و هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند. و خدا بر هر كارى تواناست.

آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداوند است، و اگر ما فی‌الضمیر خود را آشکار کنید یا پنهان بدارید، خداوند آن را با شما محاسبه خواهد کرد، آنگاه هرکس را که بخواهد می‌آمرزد و هرکس را که بخواهد به عذاب دچار می‌کند، و خداوند بر هر کاری تواناست‌

خداى راست هر چه در آسمانها و زمين است. و اگر آنچه در دل داريد آشكار يا پنهان كنيد خدا شما را به آن حسابرسى مى‌كند. پس هر كه را خواهد- شايسته بيند- بيامرزد و هر كه را خواهد- سزاوار يابد- عذاب كند، و خدا بر هر چيزى تواناست.

آنچه در آسمانها است و آنچه در زمین است، از آن خدا است، و (لذا) اگر آنچه را که در دل دارید آشکار سازید یا پنهان دارید، خداوند شما را طبق آن محاسبه می‌کند، سپس هر که را بخواهد (و شایستگی داشته باشد) می‌بخشد و هر کس را بخواهد (و مستحق باشد) عذاب می‌کند، و خدا بر هر چیزی توانا است.

آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است تنها از خداست و اگر آنچه در دل‌های خود دارید، آشکار یا پنهان کنید، خدا شما را به آن محاسبه می‌کند؛ پس هر کس را بخواهد می‌بخشد و هر که را بخواهد عذاب می‌کند. و خدا بر هر چیزی بسی تواناست.

خدا را است آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است و اگر آشکار کنید آنچه را در دلهای شما است یا نهان داریدش حساب کند شما را بدان خدا پس بیامرزد هر که را خواهد و عذاب کند هر که را خواهد و خدا بر هر چیزی توانا است‌

البقرة ٢٨٣	آیه ٢٨٤	البقرة ٢٨٥
سوره : سوره البقرة نزول : ١١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِن تُبْدُوا»: اگر آشکار سازید. «أَوْ تُخْفُوهُ»: یا این که آن را پنهان دارید. «یُحَاسِبْکُم بِهِ اللهُ»: خداوند برابر آن شما را بازخواست می‌کند. یعنی: نیّت بد خود را چه آشکار سازید و چه پنهان دارید؛ یا اعمال زشت خویش را چه آشکارا و چه نهانی انجام دهید، خدا در برابر آن شما را مورد بازخواست قرار می‌دهد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِنْ‌ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ‌... (۱)

آمَنَ‌ الرَّسُولُ‌ بِمَا أُنْزِلَ‌... (۲) لاَ يُکَلِّفُ‌ اللَّهُ‌ نَفْساً إِلاَّ... (۲) قُلْ‌ إِنْ‌ تُخْفُوا مَا فِي‌... (۹) وَ مَنْ‌ أَظْلَمُ‌ مِمَّنِ‌ افْتَرَى‌... (۰) يَمْحُو اللَّهُ‌ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۸۴ ، سوره بقره
• توضيح معناى : ((و ان تبدوا ما فى انفسكم او تخفوه ))و بيان اينكه خداوند انسانها را به جهت احوال و ملكات نفسانى منشاء اعمال محاسبه مى كند
• اقوال نادرستى كه در تفسير آيه : ((ان تبدو ما فى انفسكم ..و))گفته شده است
• بحث روايتى : (روايات مختلف و معارضى كه در باره نسخ يا عدم نسخ آيه ((ان تبدو:)) آمده است
• نقد روايات مذكوره و اثبات بطلان قول به منسوخ شدن به آيه كريمه ((ان تبدو))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تنها خداوند مالک تمام موجودات آسمانها و زمین است. (للّه ما فى السّموات و ما فى الارض)

۲ - توجّه به مالکیّت مطلقه الهى، زمینه اجراى عدل و قسط و اجراى احکام او در روابط مالى و اقتصادى (اذا تداینتم بدین ... و ان کنتم على سفر ... للّه ما فى السّموات و ما فى الارض)

۳ - خداوند، حسابگر آنچه آدمى در دل دارد; خواه آدمى آن را آشکار نماید و یا پنهان سازد. (و ان تبدوا ما فى انفسکم او تخفوه یحاسبکم به اللّه)

۴ - هشدار خداوند به کتمان کنندگان شهادت و حسابرسى گناه آنان (و من یکتمها فانّه اثم قلبه ... و ان تبدوا ما فى انفسکم او تخفوه یحاسبکم به اللّه)

۵ - منویات و ملکات نفسانیه انسان، مورد محاسبه خداوند (و ان تبدوا ما فى انفسکم ... یحاسبکم به اللّه) «ما فى النفس»، علاوه بر منویّات، مى تواند شامل ملکات نفسانیه (مانند شجاعت و بخل و ...) نیز بشود. بنابراین احتمال که «فى انفسکم»، متعلق به استقرار باشد; نه وجود تنها. و مستقر در نفس همان ملکات است.

۶ - نفس و درون آدمى، منشأ و سرچشمه اعمالِ وى (و ان تبدوا ما فى انفسکم او تخفوه) جمله «ان تبدوا ... » دلالت بر این معنا دارد که اعمال بیرونى همان است که در درون و نفس بوده است. یعنى اعمال بیرونى، مظهر همان نفس و درون آدمى است.

۷ - خداوند، مالک انسان و اعمال و نیّات وى (للّه ما فى السّموات و ما فى الارض و ان تبدوا ما فى انفسکم او تخفوه یحاسبکم به اللّه)

۸ - مالکیّت مطلق الهى، علت و دلیل سلطه وى به اعمال و نیّات انسان و محاسبه آنها (للّه ما فى السّموات و ما فى الارض و ان تبدوا ما فى انفسکم او تخفوه یحاسبکم به اللّه) جمله «للّه ما فى السّموات ... » به منزله تمهیدى است براى «ان تبدوا ... » یعنى خداوند مالک حقیقى همه چیز است که از جمله آنها، اعمال و نیّات انسان مى باشد. و چون مالک حقیقى است، قادر به محاسبه نیّات و اعمال آدمى است.

۹ - خداوند پس از محاسبه اعمال و نیّات انسان، وى را یا عفو خواهد کرد و یا عذاب. (و ان تبدوا ... فیغفر لمن یشاء و یعذّب من یشاء)

۱۰ - بخشش گناهان انسان و یا عقاب وى، به مشیّت الهى است. (فیغفر لمن یشاء و یعذّب من یشاء)

۱۱ - تقدم غفران و رحمت الهى، بر قهر و عذاب وى* (فیغفر لمن یشاء و یعذّب من یشاء) از تقدیم ذکرى غفران بر عذاب استفاده شده است.

۱۲ - کیفر انسانها، بازتاب و نتیجه اعمال آنهاست. (و ان تبدوا ما فى انفسکم ... یحاسبکم به اللّه ... و یعذّب من یشاء)

۱۳ - استفاده قرآن از روش خوف و رجا در تربیت انسانها (یحاسبکم به اللّه فیغفر لمن یشاء و یعذّب من یشاء)

۱۴ - خداوند، قادر بر محاسبه اعمال و نیّات انسان و آمرزش و عذاب او (و ان تبدوا ... یحاسبکم به اللّه فیغفر ... و یعذّب ... و اللّه على کلّ شىء قدیر)

۱۵ - قدرت مطلقه الهى (و اللّه على کلّ شىء قدیر)

۱۶ - خداوند، قدیر است. (و اللّه على کلّ شىء قدیر)

موضوعات مرتبط

• آسمان: مالک آسمان ۱
• اسماء و صفات: قدیر ۱۶
• انسان: عمل انسان ۷، ۸، ۹، ۱۴ ; مالک انسان ۷ ; نیّت انسان ۳، ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۴
• تربیت: روش تربیت ۱۳
• ترس: ترس و امید ۱۳
• تکلیف: عمل به تکلیف ۲
• خدا: آمرزش خدا ۱۱، ۱۴; حسابرسى خدا ۳، ۴، ۵، ۸، ۹، ۱۴ ; رحمت خدا ۱۱ ; عذاب خدا ۱۱، ۱۴ ; عفو خدا ۹ ; قدرت خدا ۱۵، ۱۶ ; کیفر خدا ۹ ; مالکیت خدا ۱، ۲، ۷، ۸ ; مشیّت خدا ۱۰; هشدارهاى خدا ۴
• رفتار: پایه هاى رفتار ۶
• روابط مالى:۲
• زمین: مالک زمین ۱
• عدالت: برپایى عدالت ۲
• علم: آثار علم ۲
• عمل: آثار عمل ۱۲ ; زمینه عمل ۲ ; کیفر عمل ۱۲
• گناه: آمرزش گناه ۱۰ ; کیفر گناه ۱۰