أَدْنَى

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• دنو (۱۳۳ بار)

قاموس قرآن

نا گفته نماند: ادنى ممكن است اسم تفضيل باشد از دنى و دناءة كه به معنى پستى و خسّت است. در اين صورت معنى آن پست‏تر و خسيس‏تر است. و نيز از دنوّ مى‏آيد كه به معنى نزديكتر است. آيه زير از قسم اوّل است [بقره:61] يعنى گفت آيا مى‏خواهيد عوض بگيريد آنچه را پست‏تر است با آنچه بهتر است دانشمندان مى‏گويند: پروتئين حيوانى بر پروتئين نباتى برترى دارد و از هر حيث براى سوخت و جذب بدن سازگار است و پروتئين نباتى به تنهايى كافى نيست. شايد علّت همين است كه من وسلوى در آيه خير و حبوبات و خيار ادنى خوانده شده است و شايد علّت ادنى بودن خواسته‏هاى آنها است كه پى اسباب شهوانى بودند بر خلاف منّ و سلوى كه غذاى ساده‏اى بود و به شهوترانى سوق نمى‏كرد. ممكن است آيه [اعراف:169] نيز به همين معنى باشد يعنى مى‏گيرند متاع اين زندگى را كه نسبت به زندگى آخرت پست‏تر و ناچيزتر است . آن در آيات ديگر به معنى نزديك‏تر است مثل [مائده:108] يعنى اين نزديكتر است به آنكه گواهى را به طور صحيح ادا كنيد. * [روم:3] ما بين روم و ايرانيان در نواحى شام كه نزديك به حجاز بود جنگ در گرفت روميان مغلوب شدند ظاهراً مراد از ارض، ارض حجاز و لام آن بيراى عهد است. * [سجده:21] عذاب ادنى عذاب دنيوى است كه براى انذار و تنبيه است و آن به آدميان نزديك‏تر است و عذاب اكبر ظاهراً عذاب اخروى است. * [مجادله:7] ادنى در اين آيه به معنى اقلّ به كار رفته و با اكثر مقابل افتاده است. يعنى هيچ راز گوئى سه كس نيست مگر آنكه خدا چهارم آنهاست و نه پنج كس مگر آنكه خدا ششم آنهاست و نه كمتر از آن و نه بيشتر از آن مگر آنكه خدا با آنهاست.