الأعراف ١٣٥

فَلَمَّا کَشَفْنَا عَنْهُمُ‌ الرِّجْزَ إِلَى‌ أَجَلٍ‌ هُمْ‌ بَالِغُوهُ‌ إِذَا هُمْ‌ يَنْکُثُونَ‌

ترجمه

اما هنگامی که بلا را، پس از مدت معینی که به آن می‌رسیدند، از آنها برمی‌داشتیم، پیمان خویش را می‌شکستند!

اما هنگامى كه عذاب را تا موعدى كه آنان به آن مى‌رسيدند از آنها برمى‌داشتيم، باز هم پيمان خود مى‌شكستند

و چون عذاب را -تا سررسيدى كه آنان بدان رسيدند- از آنها برداشتيم باز هم پيمان‌شكنى كردند.

پس چون بلا را تا مدتی که متعهد شدند ایمان آورند از سر آنها رفع کردیم، باز پیمان را شکستند.

پس هنگامی که عذاب را تا مدتی که [می باید همه] آنان به پایان مهلتآن می رسیدند از ایشان برطرف کردیم، به دور از انتظار پیمانشان را می شکستند.

چون تا آن زمان كه قرار نهاده بودند عذاب را از آنها دور كرديم، پيمان خود را شكستند.

آنگاه چون بلا را -تا زمانی که به سر رساندنداز آنان گرداندیم، باز پیمان‌شکنی کردند

پس چون عذاب را تا سرآمدى كه بايد بدان مى‌رسيدند از آنها برداشتيم باز هم پيمان‌شكنى مى‌كردند.

امّا هنگامی که عذاب را تا مدّتی که سپری می‌کردند از آنان برمی‌داشتیم، ناگهان پیمان‌شکنی می‌کردند و سوگند خود را نقض می‌نمودند.

پس چون اضطراب نکبت‌بار را - تا سر رسیدی که آنان بدان رسنده‌اند - از آنها برگشودیم، ناگهان ایشان پیمان می‌شکنند.

و هنگامی که برداشتیم از ایشان چرک را تا سرآمدی که ایشانند بدان رسنده ناگهان ایشانند پیمان‌شکنان‌

الأعراف ١٣٤	آیه ١٣٥	الأعراف ١٣٦
سوره : سوره الأعراف نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِلَی أَجَلٍ هُم بَالِغُوهُ»: تا مدّتی که بدان می‌رسیدند. مراد این است که اندک روزگاری می‌توانستند بر سر پیمان بمانند. «یَنکُثُونَ»: پیمان‌شکنی می‌کردند. سوگند خود را نقض می‌نمودند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا نُرِيهِمْ‌ مِنْ‌ آيَةٍ إِلاَّ... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۲۷ - ۱۳۷، سوره اعراف
• فرعون هم مدعى خدايى بوده و هم خدايانى را مى پرستيده است
• سخن فخر رازى درباره معتقدات فرعون و اشكالى كه بر آن وارد است
• تحريك و تشويق موسى (ع ) بنى اسرائيل را به قيام عليه فرعون و استعانت از خدا وصبر در برابر شدائد مبارزه
• شكوه بنى اسرائيل نزد موسى (ع ) و جواب موسى (ع ) به ايشان
• مبتلا نمودن خداوند فرعونيان را به قحطى وتفّاءل بدآنان درباره موسى (ع )
• نزول عذابهاى متعدد بر قوم فرعون ، به تفصيل و در زمانهاى مناسب
• عهدشكنى قوم فرعون بعد از برداشته شدن عذاب از آنان
• بحث روايتى (درباره مبتلا گشتن فرعونيان به عذابهاى متعدد و عهدشكنى ايشان )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- موسى(ع) با پذیرش تقاضاى فرعونیان (دعا براى رفع عذاب)، برطرف شدن عذاب را از خداوند درخواست کرد. (فلما کشفنا عنهم الرجز) سیاق آیه نشان مى دهد که جمله اى همانند «فدعا موسى فکشفنا عنهم الرجز» در تقدیر است که به سبب وضوحش در کلام آورده نشده است.

۲- خداوند با اجابت درخواست موسى، عذاب را از فرعونیان برطرف ساخت. (فلما کشفنا عنهم الرجز)

۳- برطرف کردن عذابهاى نازل شده از سوى خدا، تنها در حیطه قدرت وى در اختیار اوست. (فلما کشفنا عنهم الرجز) چون اسناد برطرف ساختن عذاب به خداوند (فلما کشفنا)، در مقابل سخن فرعوینان است که برطرف ساختن عذاب را از موسى خواستند (لئن کشفت) به این حقیقت اشاره دارد که برطرف ساختن عذابهاى نازل شده تنها در اختیار خداست.

۴- دعا به درگاه خداوند، مؤثر در جلب رحمت او و رفع دشواریها و بلاها (فلما کشفنا عنهم الرجز)

۵- خداوند پس از اجابت دعاى موسى(ع) و رفع عذاب از فرعونیان، به آنان فهماند که تا زمانى محدود به عذاب مبتلا نخواهند شد. (فلما کشفنا عنهم الرجز إلى أجل هم بلغوه) «إلى أجل» مى رساند که خداوند عذاب را براى همیشه از فرعونیان برطرف نساخت و براى آن زمان تعیین کرد و اگر این حقیقت را به آنان ابلاغ نمى کرد، تعیین زمان اثر مطلوب نداشت.

۶- خداوند با برطرف سازى عذاب از فرعونیان براى وفاى آنان به عهدهاى خویش مهلتى را تعیین کرد. (فلما کشفنا عنهم الرجز إلى أجل) «إلى أجل» متعلق به «کشفنا» است ; یعنى ما عذاب را برطرف کردیم، ولى نه براى همیشه، بلکه براى مدتى محدود. گفتنى است که متعلق شدن «إلى أجل» به «کشفنا» به اعتبار استمرار کشف است نه تحقق آن ; زیرا تحقق کشف عذاب داراى مهلت نبوده است.

۷- مهلت مقرر شده براى فرعونیان، مهلتى محدود که عموم آنان به پایان آن مهلت مى رسیدند. (فلما کشفنا عنهم الرجز إلى أجل هم بلغوه) جمله «هم بلغوه» (آنان به پایان آن مهلت مى رسیدند)، توصیفى است براى «أجل» و دلالت مى کند که آن مهلت تعیین شده آن مقدار بود که فرعونیان (همه و یا عموم آنان) تا پایان آن مهلت زنده مى ماندند. یعنى آنقدر طولانى نبود که نسل موجود با مرگ طبیعى بمیرند.

۸- فرعونیان، على رغم پیمان مؤکدشان با موسى(ع) (تصدیق رسالت او و آزادسازى بنى اسرائیل پس از برطرف شدن عذاب)، حتى لحظه اى به وى ایمان نیاوردند و بنى اسرائیل را آزاد نکردند. (فلما کشفنا عنهم الرجز ... إذا هم ینکثون)

۹- پیمان شکنى فرعونیان و پایبند نبودن آنان به عهدهاى خویش با موسى(ع) (إذا هم ینکثون)

۱۰- امتناع فرعونیان از وفا کردن به پیمان مؤکد خویش، به دور از انتظار و امرى شگفت آور (فلما کشفنا ... إذا هم ینکثون) «إذا»ى فجائیه دلالت مى کند که نقض پیمان از سوى فرعونیان امرى غیرمنتظره بوده است. گفتنى است که غیرمنتظره بودن به لحاظ کسانى است که شاهد ماجراى پیمان سپردن بوده و یا به طریقى به آن داستان آگاه شوند.

موضوعات مرتبط

• ایمان: به موسى(ع) ۸
• بلا: زمینه رفع بلا ۴
• بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۵ ; نجات بنى اسرائیل ۸
• خدا: اختصاصات خدا ۳ ; قدرت خدا ۳ ; موجبات رحمت خدا ۴ ; مهلت خدا ۶
• دعا: آثار دعا ۴ ; دعاى رفع عذاب ۱، ۲
• عذاب: رفع عذاب ۳
• عهد: اهمیت وفاى به عهد ۶
• فرعونیان: خواسته هاى فرعونیان ۱ ; رفع عذاب از فرعونیان ۲، ۵، ۶، ۸ ; عهدشکنى فرعونیان ۸، ۹، ۱۰ ; عهد فرعونیان با موسى(ع) ۸، ۹ ; کفر فرعونیان ۸ ; مهلت به فرعونیان ۶، ۷
• مستجابخالدعوه:۲، ۵
• موسى(ع): اجابت دعاى موسى(ع) ۲، ۵ ; دعاى موسى(ع) ۱ ; قصه موسى(ع) ۱، ۵ ; موسى(ع) و فرعونیان ۱