النساء ٩٨

إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِينَ‌ مِنَ‌ الرِّجَالِ‌ وَ النِّسَاءِ وَ الْوِلْدَانِ‌ لاَ يَسْتَطِيعُونَ‌ حِيلَةً وَ لاَ يَهْتَدُونَ‌ سَبِيلاً

ترجمه

مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکانی که براستی تحت فشار قرار گرفته‌اند (و حقیقتاً مستضعفند)؛ نه چاره‌ای دارند، و نه راهی (برای نجات از آن محیط آلوده) می‌یابند.

مگر مردان و زنان و كودكان مستضعفى كه نمى‌توانند چاره‌اى بينديشند و نه راه به جايى برند

مگر آن مردان و زنان و كودكان فرودستى كه چاره‌جويى نتوانند و راهى نيابند.

مگر آن گروه از مردان و زنان و کودکان که ناتوان بودند و گریز و چاره‌ای برایشان میسّر نبود و راهی (به نجات خود) نمی‌یافتند.

مگر مردان و زنان و کودکان مستضعفی که [برای نجات خود از محیط کفر و شرک] هیچ چاره ای ندارند، و راهی [برای هجرت] نمی یابند.

مگر مردان و زنان و كودكان ناتوانى كه هيچ چاره‌اى نيابند و به هيچ جا راه نبرند.

مگر مردان و زنان و کودکان مستضعف که نمی‌توانند چاره‌ای بیندیشند و راه به جایی نمی‌برند

مگر ناتوان شمرده‌شدگان از مردان و زنان و كودكانى كه چاره‌اى ندارند و راهى- براى هجرت- نيابند

مگر بیچارگانی از مردان و زنان و کودکانی که کاری از آنان ساخته نیست و راه چاره‌ای نمی‌دانند.

مگر مستضعفان از مردان و زنان و کودکانی که چاره‌جویی نتوانند و راهی (نیز) نیابند.

مگر ناتوانان از مردان و زنان و کودکانی که نه چاره توانند و نه راه به جائی برند

النساء ٩٧	آیه ٩٨	النساء ٩٩
سوره : سوره النساء نزول : ٨ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْوِلْدَان»: جمع وَلید، کودکان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا لَکُمْ‌ لاَ تُقَاتِلُونَ‌ فِي‌... (۵)

تفسیر

• تفسیر آیات

• ََآيه ۹۷-۹۹
• آيه و ترجمه
• شان نزول :
• تفسير :
• نكته ها
• ۱ - استقلال روح .
• ۲ - فرشته قبض روح يا فرشتگان ؟
• ۳ - مستضعف كيست !

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- مستضعفانى که توان هجرت و راهى براى خلاصى از استضعاف ندارند، گرفتار عذاب جهنّم نخواهند شد. (فاولئک مأویهم جهنّم ... الا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا) در برداشت فوق «الّا المستعضفین»، استثناى متصل و «فاولئک» مستثنى منه گرفته شده است.

۲- مستضعفان حقیقى کسانى هستند که توانایى هجرت و گریز از سیطره مشرکان و کافران را ندارند. (الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا) به کارگیرى عنوان مستضعف براى ناتوانان از هجرت، پس از رد ادعاى استضعاف توانمندان بر هجرت، اشاره به این است که مستضعفین، فقط ناتوانان از هجرت هستند.

۳- توانایى، شرط وجوب هجرت براى مسلمانان تحت ستم (مستضعف) (قالوا الم تکن ارض اللّه واسعة فتهاجروا فیها ... الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا)

۴- قدرت، از شرایط تکلیف (الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا)

۵- هجرت بر مردان و زنان و کودکان درمانده و ناتوان، واجب نیست. (قالوا الم تکن ارض اللّه واسعة فتهاجروا فیها ... الّا المستضعفین من الرّجال و النّساء و الولدان لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا)

۶- وجوب هجرت حتى بر زنان و کودکان مانده در سیطره کافران (الّا المستضعفین من الرّجال و النّساء و الولدان)

روایات و احادیث

۷- ناتوانان از شناخت دین و احکام الهى، در زمره مستضعفان حقیقى هستند. (الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا) جمله «لا یهتدون سبیلا»، شامل جاهلانى که توان یادگیرى دین را ندارند نیز مى شود. چه ناتوانى ناشى از خود آنان باشد و یا ناشى از ابلاغ نشدن دین به ایشان. برداشت فوق را فرمایش امام باقر (ع) تأیید مى کند که در معناى «مستضعفین» در آیه فوق فرمود: هو الذى لا یستطیع الکفر فیکفر و لا یهتدى سبیل الایمان فیؤمن ... .

۸- ناتوانى مستضعفان درمانده از هجرت، عذرى قابل قبول در پیشگاه خداوند (قالوا کنّا مستضعفین فى الارض قالوا الم تکن ارض اللّه واسعة فتهاجروا فیها ... الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة)

۹- کسانى که توان انجام تکالیف الهى را ندارند، در پیشگاه خداوند معذورند. (الّا المستضعفین ... لا یستطیعون حیلة و لا یهتدون سبیلا)

۱۰- ناآگاهى از معارف دینى با وجود امکان یادگیرى آن، گناه و ستم بر خویشتن است. (ظالمى انفسهم ... قالوا الم تکن ارض اللّه واسعة فتهاجروا فیها .. الّا المستضعفین ... لا یهتدون سبیلا)

۱۱- لزوم هجرت براى فراگیرى معارف دینى و احکام الهى (الّا المستضعفین ... و لا یهتدون سبیلا)

۱۲- انعطاف پذیرى قوانین الهى (الّا المستضعفین ... لا یهتدون سبیلا)

۱۳- کودکان و مردان و زنانى که عقل کودکانه دارند، مستضعف فکرى بوده و مشمول تکالیف الهى نیستند. (الّا المستضعفین ... و لا یهتدون سبیلا) امام باقر (ع) در مورد مستضعف در آیه فوق فرمود: ... و الصبیان و من کان من الرجال و النساء على مثل عقل الصبیان مرفوع عنهم القلم.

موضوعات مرتبط

• احکام:۳، ۶ انعطافخپذیرى احکام ۳، ۶ ۱۲
• تکلیف: شرایط تکلیف ۴ ; قدرت در تکلیف ۳، ۴، ۵، ۷، ۹، ۱۳ ; معفو از تکلیف ۱۳
• جهل: گناه جهل ۱۰
• جهنم: عذاب جهنم ۱
• دین: تعلیم تعالیم دین ۱۱ ; جهل به تعالیم دین ۱۰
• عذاب: موانع عذاب ۱
• عذر: مقبول ۸، ۹
• قدرت: نقش قدرت ۴
• مستضعفان: عذرخواهى مستضعفان ۸ ; مستضعفان حقیقى ۲، ۷ ; مستضعفان فکرى ۱۳
• واجبات:۳، ۶
• نفس: ظلم به نفس ۱۰
• هجرت: اهمیّت هجرت ۱، ۲، ۶، ۱۱ ; شرایط هجرت ۳، ۵ ; وجوب هجرت ۶