البقرة ٢٦٧

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ‌ طَيِّبَاتِ‌ مَا کَسَبْتُمْ‌ وَ مِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ‌ مِنَ‌ الْأَرْضِ‌ وَ لاَ تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ‌ مِنْهُ‌ تُنْفِقُونَ‌ وَ لَسْتُمْ‌ بِآخِذِيهِ‌ إِلاَّ أَنْ‌ تُغْمِضُوا فِيهِ‌ وَ اعْلَمُوا أَنَ‌ اللَّهَ‌ غَنِيٌ‌ حَمِيدٌ

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت) به دست آورده‌اید، و از آنچه از زمین برای شما خارج ساخته‌ایم (از منابع و معادن و درختان و گیاهان)، انفاق کنید! و برای انفاق، به سراغ قسمتهای ناپاک نروید در حالی که خود شما، (به هنگام پذیرش اموال،) حاضر نیستید آنها را بپذیرید؛ مگر از روی اغماض و کراهت! و بدانید خداوند، بی‌نیاز و شایسته ستایش است.

اى مؤمنان! از بهترين آنچه به دست آورده‌ايد و از آنچه از زمين برايتان برآورده‌ايم انفاق كنيد، و [چيزهاى‌] پست را كه خودتان جز با چشم‌پوشى نمى‌پذيريد براى انفاق منظور نكنيد و بدانيد كه خدا بى‌نياز ستوده است

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از چيزهاى پاكيزه‌اى كه به دست آورده‌ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده‌ايم، انفاق كنيد، و در پى ناپاك آن نرويد كه [از آن‌] انفاق نماييد، در حالى كه آن را [اگر به خودتان مى‌دادند] جز با چشم‌پوشى [و بى‌ميلى‌] نسبت به آن، نمى‌گرفتيد، و بدانيد كه خداوند، بى‌نيازِ ستوده [صفات‌] است.

ای اهل ایمان، انفاق کنید از بهترین آنچه اندوخته‌اید، و از آنچه برای شما از زمین می‌رویانیم، و بدها را برای انفاق در نظر نگیرید، در صورتی که خود شما جنس بد را نستانید مگر آنکه از بدی آن چشم پوشی کنید؛ و بدانید که خدا بی‌نیاز و ستوده صفات است.

ای اهل ایمان! از پاکیزه های آنچه [از راه داد و ستد] به دست آورده اید، و آنچه [از گیاهان و معادن] برای شما از زمین بیرون آورده ایم، انفاق کنید و برای انفاق کردن دنبال مال ناپاک و بی ارزش و معیوب نروید، در حالی که اگر آن را به عنوان حقّ شما به خود شما می دادند، جز [با] چشم پوشی [و دلسردی] نمی گرفتید و بدانید که خدا، بی نیاز و ستوده است.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از دستاوردهاى نيكوى خويش و از آنچه برايتان از زمين رويانيده‌ايم انفاق كنيد، نه از چيزهاى ناپاك و بد، كه خود آنها را جز از روى اغماض نمى‌ستانيد. و بدانيد كه خدا بى‌نياز و ستودنى است.

ای مؤمنان از دستاورد خویش و از آنچه از زمین برایتان برآورده‌ایم، پاکیزه‌هایش را انفاق کنید و [حاشا که‌] قصد بخشیدن [چیزهای‌] بد و بیهوده را نکنید، چرا که خود شما نیز ستاننده آن نیستید، مگر آنکه چشم‌پوشی کنید، و بدانید که خداوند بی‌نیاز ستوده است‌

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از چيزهاى پاك و نيكو كه به دست آورده‌ايد و از آنچه از زمين براى شما بيرون آورده‌ايم انفاق كنيد، و آهنگ انفاق از پليد و ناپاك آن- كه خود نمى‌گيريد مگر با چشم‌پوشى- مكنيد، و بدانيد كه خداوند بى نياز و ستوده است.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از قسمتهای پاکیزه‌ی اموالی که (از طریق تجارت) به دست آورده‌اید و از آنچه از زمین برای شما بیرون آورده‌ایم (از قبیل منابع و معادن زیرزمینی) ببخشید و به سراغ چیزهای ناپاک نروید تا از آن ببخشید؛ در حالی که خود شما حاضر نیستید آن چیزهای پلید را دریافت کنید مگر با اغماض و چشم‌پوشی در آن، و بدانید که خداوند بی‌نیاز و شایسته‌ی ستایش است.

هان ای کسانی که ایمان آوردید! از چیزهای پاکیزه‌ای که به دست آوردید و از آنچه برای شما از زمین بر آورده‌ایم، انفاق کنید؛ و آنچه را خود ناخوش دارید هرگز مجویید (که از آن) انفاق کنید، در حالی که (اگر آن را به خودتان بدهند) جز با چشم‌پوشی (و بی‌میلی) گیرنده‌ی آن نیستید. و بدانید که خدا بی‌نیازی ستوده است.

ای گروه مؤمنان ببخشید از پاکیزه‌های آنچه فراهم کردید و از آنچه بیرون آوردیم از زمین و آهنگ پلید نکنید که از آن انفاق کنید و نیستید ستاننده آن جز با فروخواباندن چشم در آن و بدانید که خدا است بی‌نیاز ستوده‌

البقرة ٢٦٦	آیه ٢٦٧	البقرة ٢٦٨
سوره : سوره البقرة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تَیَمَّمُوا»: قصد نکنید. روی نیاورید. «خَبِیثَ»: ناپاک. مراد از آن، چیز بی‌مقدار و بدردنخور است؛ نه چیز حرام. زیرا چیز حرام، اندوختن یا بخشیدن را نشاید. «حَمِیدٌ»: ستوده. فَعِیل به معنی مَفْعُول است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لَنْ‌ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى‌... (۳)

لَنْ‌ يَنَالَ‌ اللَّهَ‌ لُحُومُهَا وَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۲۷۴ - ۲۶۱ ، سوره بقره
• گفتارى پيرامون انفاق
• تعديل ثروت ها، كم كردن فاصله طبقاتى ، ايجاد برادرى بين مسلمين و ... علل و اهداف تاءكيد شديد نسبت به انفاق است
• از بين رفتن انفاق و شيوع ربا در بين مردم بزرگترين عامل فساد اجتماعى كنونى در جهان غرب است
• معناى (كمثل حبت انبتت ) و بررسى امثال قرآنى ديگر نظير آن
• توضيحى در مورد امثال و چگونگى تمثيلات قرآن كريم
• فوائد و آثار اجتماعى ارفاق به قصد تحصيل رضاى خدا
• آثار سوء و مضرات انفاق بدون قصد كسب رضاى خدا
• رد كردن سائل با زبان خوش و گذشت از بدى او، از صدقه و انفاق همراه با منت و آزار بهتر است
• رياكارى در هر عمل مستلزم نداشتن ايمان به خدا و روز جزا در آن عمل است
• معناى ((ابتغاء مرضات الله )) و وجوهى كه در معناى ((تثبيت نفس )) ذكر شده و بيان وجه صحيح در معناى آن
• تشبيه و تمثيل انفاق خالص و انفاق تواءم با من و اذى
• كيفيت مالى كه بايد انفاق بشود
• ترس از فقر بر اثر انفاق اعمال طيب و دلپسند، وسوسه شيطانى است
• خود دارى از انفاق مال طيب باعث كفر به خدا، اتلاف نفوس ، هتك اعتراض ، رواج جنايت و فحشا است
• خلاصه گفتار در تذكراتى كه خداوند در آيه مورد بحث مى دهد
• معناى ((حكمت ))
• نكاتى در باره آيه (و من يوت الحكمه ...)
• چند نكته كه جمله ((و ما للظالمين من انصار)) بر آنها دلالت دارد
• ترك انفاق از گناهان كبيره است و چون حق الناس است كفاره و توبه پذير نيست
• آثار و نتايج انفاق علنى و مزيت و فضيلت انفاق پنهانى
• خداوند خاطر شريف پيامبر (ص ) را تسلى مى دهد
• مؤ منين تا آنجا كه مى توانند تظاهر به فقر نمى نمايند و دست سؤ ال دراز نمى كنند
• نكته التفات از همه مسلمين به شخص پيامبر (ص ) در آيه شريفه
• بحث روايتى (در ذيل آيات انفاق )
• خرج كردن براى زن و فرزند صدقه است و يكى از راههاى خداست
• هر عملى كه مورد رضايت خدا باشد و براى خدا انجام شود فى سبيل الله است و هر نفقه اى در راه خدا صدقه مى باشد
• رواياتى در ارتباط با نزول آيه (يا ايهاالذين آمنو انقو...)
• دو روايت در ارتباط با آيه (الشيطان يعدكم الفقر...)
• معناى حكمت و روايتى در بيان اهميت و منزلت عقل انسان
• بهتر است واجبات ، علنى ، و مستحبات ، پنهانى انجام گيرند
• رواياتى در مورد اينكه آيه : ((الذين ينفقون اموالهم ...)) در باره امير المؤ منين على (ع ) نازل شده است
• آيه شريفه در حق ابى بكر نازل شده است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - باید انفاق از دستاوردهاى پاکیزه و مرغوب باشد. (انفقوا من طیّبات ما کسبتم)

۲ - مؤمنان، موظّف به انفاق از دستاوردهاى پاکیزه و برداشتهاى خود از زمین هستند. (یا ایّها الّذین امنوا انفقوا من طیّبات ما کسبتم و ممّا اخرجنا لکم من الارض)

۳ - خداوند برآورنده ثمرات و محصولات از زمین، براى بهره گیرى انسان از آن نعمتهاست. (و ممّا اخرجنا لکم من الارض)

۴ - حکم انفاق، شامل تمامى درآمدهاى تجارى، کشاورزى و معدنى (انفقوا من طیّبات ما کسبتم و ممّا اخرجنا لکم من الارض) مراد از «ما کسبتم»، درآمدهاى بدست آمده از تجارت و مراد از «ممّا اخرجنا ... »، درآمدهاى به دست آمده از زمین (مانند محصولات کشاورزى و یا معادن) است.

۵ - لزوم پرهیز مؤمنان از تمایل به چیزهاى نامرغوب و بى ارزش براى انفاق (و لا تیمّموا الخبیث منه تنفقون) «لا تیمّموا» از «تیمّم» به معناى قصد و تمایل است.

۶ - وجود چیزهاى نامرغوب در بین اموال انفاق شده بدون تعمّد و قصد و نیّت نسبت به آن، مانعى ندارد. (انفقوا من طیّبات ما کسبتم ... و لا تیمّموا الخبیث) جمله «و لا تیمّموا ... » علاوه بر اینکه خود حکم مستقلى است و ضرورت پرهیز از انفاق کالاى نامرغوب را بیان مى کند; به لحاظ اینکه متعلّق نهى، تمایل و قصد به نامرغوب است، مى تواند توضیحى باشد براى «من طیّبات». یعنى اگر در بین اموال انفاق شده کالاى نامرغوبى نیز یافت شود ولى شما قصد آنرا نداشتید، از مصداق «انفقوا من طیّبات» خارج نشده اید.

۷ - احاله انفاق کننده به داورى وجدان خویش، در پرهیز از اموال نامرغوب (و لا تیمّموا الخبیث منه تنفقون و لستم باخذیه)

۸ - به داورى گرفتن وجدان، از روشهاى قرآن براى پرهیز از کارهاى ناروا و تربیت انسانها و رعایت احکام و مقررات دینى (و لا تیمّموا الخبیث منه تنفقون و لستم باخذیه)

۹ - عدم پذیرش و کراهت وجدان آدمى از گرفتن پاره اى اموال، نشانه اى براى تشخیص نامرغوب از مرغوب (و لا تیمّموا الخبیث منه تنفقون و لستم باخذیه)

۱۰ - خداوند، غنى و حمید است. (اَنَّ اللّه غنىّ حمید)

۱۱ - خداوند، ستایشگر انفاق کنندگان، در عین بى نیازى از انفاق آنان (اَنّ اللّه غنىّ حمید) «حمید» در برداشت فوق به معناى حامد (ستایش کننده) گرفته شده است.

۱۲ - خداوند، سزاوار ستایش (اَنّ اللّه غنىّ حمید) «حمید» در برداشت فوق به معناى محمود (ستایش شده) گرفته شده است.

۱۳ - توجّه به غناى الهى و ستایش وى از انفاق کنندگان، برانگیزنده آدمى به انفاق از اموال پاکیزه خویش (و اعلموا اَنّ اللّه غنىّ حمید) مقصود از توجّه دادن مؤمنان به بى نیازى خداوند و نیز ستایش وى از انفاق کنندگان، ایجاد انگیزه انفاق صحیح در آنان است.

۱۴ - آنچه براى خود نمى پسندید، براى دیگران نیز نپسندید. (و لا تیمّموا ... و لستم باخذیه)

روایات و احادیث

۱۵ - انفاق از مال رَبَوى، مصداقى براى انفاق از اموال خبیث و مورد نهى خداوند (و لا تیمّموا الخبیث) امام باقر (ع) درباره آیه «و لا تیمّموا ... » فرمود: کان النّاس حین اسلموا عندهم مکاسب من الربا ... فکان الرجل یتعمّدها من بین ماله فتصدّق بها فنهاهم اللّه عن ذلک ... .

موضوعات مرتبط

• ارزیابى: ملاک ارزیابى ۷، ۹، ۱۴
• اسماء و صفات: صفات جلال ۱۱ ; حمید ۱۰ ; غنىّ ۱۰
• انفاق: آداب انفاق ۱، ۲، ۵، ۶، ۱۳، ۱۵ ; انفاق از خبایث ۱۵ ; انفاق از دوست داشتنیها ۱، ۲، ۵، ۷، ۱۳ ; فضیلت انفاق ۱۱ ; محدوده انفاق ۴
• انگیزش: عوامل انگیزش ۱۳
• تربیت: روش تربیت ۸
• تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۸، ۱۳
• خدا: بىنیازى خدا ۱۱، ۱۳ ; حمد خدا ۱۲ ; نعمتهاى خدا ۳
• زمین: فواید زمین ۳
• طیّبات: ملاک تشخیص طیّبات ۹
• علم: علم و عمل ۱۳
• عمل: زمینه عمل صالح ۸ ; شرایط صحت عمل ۶
• مؤمنان: مسؤولیّت مؤمنان ۲، ۵
• نظام اخلاقى: ۱۴
• نیّت: نقش نیّت ۶
• وجدان: ارزش وجدان ۹ ; قضاوت وجدان ۷، ۸