الفجر ٤

وَ اللَّيْلِ‌ إِذَا يَسْرِ

ترجمه

و به شب، هنگامی که (به سوی روشنایی روز) حرکت می‌کند سوگند (که پروردگارت در کمین ظالمان است)!

و به شب سوگند، آنگاه كه برود

و به شب، وقتى سپرى شود.

و قسم به شب تار هنگامی که برود.

و به شب هنگامی که می گذرد.

و سوگند به شب چون روى به رفتن نهد.

و سوگند به شب چون سرآید

و به شب چون برود.

و به شب سوگند بدان گاه که (به سوی روشنائی روز) حرکت می‌کند!

و به شب، هنگامی که سیر می‌کند.

و به شب گاهی که برود

الفجر ٣	آیه ٤	الفجر ٥
سوره : سوره الفجر نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَسْری»: رهسپار می‌شود. می‌رود و پایان می‌پذیرد (نگا: مدّثّر / ). در رسم‌الخطّ قرآنی، یاء آن حذف شده است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اللَّيْلِ‌ إِذَا عَسْعَسَ‌ (۱)

وَ الصُّبْحِ‌ إِذَا تَنَفَّسَ‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۳۰، سوره فجر
• مضامين سوره مباركه فجر
• وجوه مختلف درباره مراد از ((فجر))، ((ليال عشر)) و ((شفع و وتر)) كه بدآنهاسوگند ياد شده است
• مراد از ((ارم ذات العماد))
• وجه توصيف فرعون به ((ذى الاوتاد))
• حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد
• و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى از ناحيه خدا مى پندارد
• مراد از آمدن پروردگار در قيامت (و جاء ربّك و الملك ...)
• متذكّر شدن و ((يا ليتنى )) گفتن انسان در قيامت
• ((نفس مطمئنة )) نفسى است كه با ايمان به پروردگار و ياد او سكونت يافته ، به مقامرضا رسيده است و...
• (رواياتى درباره مراد از شفع و وتر، تسميه فرعون به ذى الاءوتاد، آورده شدن جهنم ،آمدن خدا، و...)
• شفع حسن و حسين (ع ) و وتر اميرالمؤ منين عليه السلام است
• حديثى از امام صادق (ع ) درباره خصوصيات قبض روح مؤ من درذيل (يا ايها النفس المطمئنه ...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - سوگند خداوند، به شب هنگام گذر کردن و پایان یافتن آن (و الّیل إذا یسر) حرف «ال» در «الّیل»، براى جنس است. برخى آن را براى عهد گرفته و مراد از «الّیل» را شب عید قربان دانسته اند. در برداشت یاد شده، احتمال اول ترجیح داده شده است. «یسر»; یعنى، مى گذرد. اصل این کلمه «یسرى» بوده و چون در آخر آیه قرار گرفته، براى تناسب با آخر آیات قبل و بعد، حرف آخر آن حذف شده است. اسناد حرکت و گذر کردن به شب، مجاز و از باب تشبیه به اجسام است. (مصباح)

۲ - سوگند خداوند، به پاس هایى از شب که شبروان در آن سیر مى کنند. (و الّیل إذا یسر) مى توان گفت، «حرکت شب» تعبیرى است مانند «شب خوابیده» که مراد از آن، حرکت دیگران در شب و خواب آنها در آن است. (لسان العرب)

۳ - گذشت شب، پدیده اى با عظمت در جهان طبیعت (و الّیل إذا یسر)

موضوعات مرتبط

• سوگند: سوگند به حرکت شب ۱; سوگند به شب ۱، ۲
• شب: عظمت حرکت شب ۳
• قرآن: سوگندهاى قرآن ۱، ۲