روایت:الکافی جلد ۲ ش ۱۶۶۱

آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر

عده من اصحابنا عن احمد بن محمد بن خالد عن ابيه عن فضاله عن العلا عن محمد بن مسلم قال سمعت ابا عبد الله ع يقول :

مَرَّ بِي رَجُلٌ وَ أَنَا أَدْعُو فِي صَلاَتِي بِيَسَارِي فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ‏ بِيَمِينِكَ فَقُلْتُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى حَقّاً عَلَى هَذِهِ كَحَقِّهِ عَلَى هَذِهِ وَ قَالَ اَلرَّغْبَةُ تَبْسُطُ يَدَيْكَ وَ تُظْهِرُ بَاطِنَهُمَا وَ اَلرَّهْبَةُ تَبْسُطُ يَدَيْكَ وَ تُظْهِرُ ظَهْرَهُمَا وَ اَلتَّضَرُّعُ تُحَرِّكُ اَلسَّبَّابَةَ اَلْيُمْنَى يَمِيناً وَ شِمَالاً وَ اَلتَّبَتُّلُ تُحَرِّكُ اَلسَّبَّابَةَ اَلْيُسْرَى تَرْفَعُهَا فِي اَلسَّمَاءِ رِسْلاً وَ تَضَعُهَا وَ اَلاِبْتِهَالُ تَبْسُطُ يَدَيْكَ وَ ذِرَاعَيْكَ‏ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ اَلاِبْتِهَالُ حِينَ تَرَى أَسْبَابَ اَلْبُكَاءِ

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۶, ۵۱

از محمد بن مسلم، گويد: شنيدم امام صادق (ع) فرمود: مردى به من گذر كرد و من در نمازم دست چپ را براى دعا بلند كرده بودم، پس گفت: يا ابا عبد اللَّه! با دست راستت دعا كن، من گفتم: اى بنده خدا! راستى كه خدا تبارك و تعالى بر اين هم‏ حقى دارد مانند حق او بدان. و فرمود: در رغبت، هر دو دست را بگشائى و باطن آنها را بنمائى، و در رهبت، هر دو دست را بگشائى و پشت آنها را عيان دارى، و در تضرع، انگشت سبابه راست را به راست و چپ بجنبانى، و در تبتّل، انگشت سبابه چپ را بجنبانى و به آرامى آن را به بالا و پائين ببرى و بياورى، و ابتهال اين است كه هر دو دست و هر دو ذراع را به سوى آسمان فراز دارى. ابتهال وقتى است كه موجبات گريه فراهم شده است.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۲۳۰

محمد بن مسلم گويد: شنيدم حضرت صادق عليه السّلام ميفرمود: مردى بمن گذر كرد و من با دست چپ در نماز دعا ميكردم، پس گفت: يا ابا عبد اللَّه با دست راستت (دعا كن) من گفتم: اى بنده خدا همانا براى خداى تبارك و تعالى بر اين هم حقى است مانند حقى كه بدان دارد. مجلسى (ره) گويد

«ممكن است آن حضرت دست چپ را با دست راست بلند كرده بوده و ممكن است بدون دست راست بوده مانند نماز وتر، و گويا سائل نادان پيش خود فكر كرده كه دست راست اشرف است ولى بى‏خبر بوده از اينكه همه بدن را از عذاب سهمى است، كه بايد از آن پناه جست، و براى هر كدام از اعضاء بدن بسوى پروردگار در هستى و بقاء و پرورش نيازى است، بلكه چپ در اينجا مناسب‏تر است، زيرا فرشته نويسنده گناهان در سمت چپ است و گناهان از جانب چپ نفس كه ميل بشهوت و لذت و اعمال پست دنيائى است بيايد. و جواب آن حضرت بآن مرد پس از نماز بوده، و محتمل است كه مقصود آن حضرت كه فرمايد: «در نماز دعا ميكردم» يعنى در تعقيب نماز بودم و آن را تأييد كند آنچه بيايد در باب دعاى بعد از نمازها (در دعائى) كه دست راست را بريش بگيرد و دست چپ را بسوى آسمان بلند كند» برگرديم بدنباله حديث (۴):

و فرمود: رغبت اينست كه: هر دو دست را بگشائى و درون آنها را آشكار كنى، و رهبت اينست كه: دو دست را بگشائى و پشت آن دو را ظاهر سازى، و تضرع آنست كه: انگشت سبابه راست را براست و چپ بجنبانى، و تبتل: جنبانيدن انگشت (سبابه) چپ است كه آن را بآرامى بسوى آسمان بالا برى و پائين آورى، و ابتهال آنست كه: هم دستها و هم دو ذراع را بسوى آسمان بگشائى، و ابتهال در وقتى است كه ببينى و سائل گريه فراهم شده است.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۳۲۷

چند نفر از اصحاب ما روايت كرده‏اند، از احمد بن محمد بن خالد، از پدرش، از فضاله، از علا، از محمد بن مسلم كه گفت: شنيدم از امام جعفر صادق عليه السلام كه مى‏فرمود: «مردى به من گذشت و من در نمازى كه مى‏كردم، به دست چپم دعا مى‏كردم». گفت كه:اى بنده خدا! به دست راستت دعا كن. گفتم كه: «اى بنده خدا! به درستى كه خداى- تعالى- را بر اين دست چپ حقّى هست، مانند حق آن جناب بر اين دست راست». و فرمود كه: «رغبت آن است كه دست‏هاى خويش را بگشايى و باطن آنها را ظاهر كنى. و رهبت آن است كه دست‏هاى خود را بگشايى و پشت آنها را ظاهر سازى. و تضرّع، جنبيدن انگشت سبّابه دست راست است به جانب راست و چپ. و تبتّل، حركت كردن انگشت سبّابه دست چپ است كه پيوسته به طور تأنّى و مدارايى آن را به سوى آسمان بردارى و فرو گذارى، كه‏ گاهى آن را بلند كنى و گاهى پست كنى. و ابتهال آن است كه دست‏ها و ذراع خود را به سوى آسمان بگشايى. و ابتهال، در هنگامى است كه اسباب گريه را ببينى».