قَرَار

آیات شامل این کلمه

«قَرار» به معناى «محل استقرار» است.

ریشه کلمه

• قرر (۳۸ بار)

قاموس قرآن

ثبات و محل استقرار. راغب گفته: اصل آن از قُرّ (بر وزن قفل) به معنى سرما است و سرما مقتضى سكون است چنانكه حرارت مقتضى حركت. [غافر:39]. آخرت خانه ثبت و استقرار است [ابراهيم:26]. «قَرار» در اين دو آيه مصدر است. و در آيه [ابراهيم:29]. [مؤمنون:13]. و نظائر آن به معنى قرارگاه مى‏باشد. *** «قَرَّتْ عَيْنُهُ» يعنى چشمش آرام گرفت آن كنايه از شادى است در اقرب الموارد گويد: «قَرَّتْ عَيْنُهُ» يعنى چشمش از شادى خشك شده گريه‏اش قطع گرديد اشكش خشكيد در مفردات آمده «قَرَّتْ عَيْنُهُ تَقَرَّ: سَرَّتْ». «قَرَّةُ عَيْن» چيزى است كه سبب سرور و شادى باشد [قصص:9]. زن فرعون گفت: اين طفل مايه سرور و روشنى چشم من و تو است. [فرقان:74]. خدايا زنان و فرزندان مارا مايه خوشحالى و روشنى چشم ما گردان. [طه:40]. پس تو را به مادرت برگردانديم تا شاد گردد و محزون نباشد. *** اقرار به معنى اثبات شى‏ء است [حج:5]. آنچه را كه مى‏خواهيم تا مدت معين در ارحام نگه مى‏داريم، اقرار به توحيد و نبوت و امثال آن برقرار كردن و اظهار ثابت بودن آنهاست. [بقره:84]. سپس در حاليكه حاضر بوديد اقرار كرديد و به ثابت بودن آن اذعان نموديد. *** استقرار: ثابت شدن [اعراف:143]. اگر در جايش ثابت ماند پس زود مرا خواهى ديد. مُستَقَرّ: محل قرار گرفتن [بقره:36]. براى شما در زمين تا مدتى قرارگاه و متاع هست. قوارير: جمع قاروره به معنى شيشه است مثل زجاجة. [نمل:44]. گفت آن غرفه‏اى است صاف شده از شيشه‏ها (آينه بند). [انسان:15-16]. در مجمع از حضرت صادق «عليه السلام» نقل شده: چشم در نقره بهشت نفوذ كند مثل نفوذ آن در شيشه. على هذا نقره بهشتى اصلاً نقره است ولى صفت شيشه دارد و باطن آن از ظاهرش ديده مى‏شود يعنى: بر آنها ظرفها و بطريهائى بگردانند كه شيشه‏ها اند ولى شيشه‏هائى از نقره كه خودشان و يا خدمه آنها را به طرز مخصوصى اندازه گرفته‏اند. *** اينك چند آيه را بررسى مى‏كنيم: 1- [احزاب:33]. آيه خطاب به زنان رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» است و درباره آن از دو جنبه بايد صحبت كرد يكى در لفظ «قرن» كه چه اعلال دارد ديگرى زنان آن حضرت در خانه‏ها بنشينند يعنى چه؟ اهل مدينه و عاصم آن را به فتح قاف و ديگران به كسر قاف خوانده‏اند اصل آن از قَرَّ يَقِرُّ و چون جمع مونث فعل امر است در اصل «اقررن» بود راء اول حذف و فتحه آن به قاف داده شد و به واسطه حركه قاف الف حذف گرديد مثل «ظَلْنَ» كه از ظَلَّ يَظِلُّ و اصل «اظللن» بود، بعضى‏ها آن را از وقر يقر وقار گرفته‏اند يعنى در خانه هايتان با وقار باشيد ولى در اين صورت «فى بُيُوتِمنَّ» لازم نبود زيرا وقار در هر جا لازم است. آيا مراد از آيه آن است كه زنان آن حضرت در خانه‏هاى خود بنشينند و اصلاً خارج نشوند؟ اين كه نمى‏شود زيرا آنها براى حج و كارهاى عادى مى‏بايست خارج شود. و آيه فقط از بيرون شدن در زى جاهليت نهى مى‏كند. و يا مراد آن است كه خانه دار باشيد نه شاغل در بيرون خانه؟ نگارنده احتمال قوى مى‏دهم كه آن كنايه از عدم مداخله در كارهاى سياسى است يعنى شغل خانه دارى را انتخاب كنيد و در كارهاى سياسى و لشكركشى مداخله ننمائيد. و لذا است كه عايشه و زنان ديگر آن حضرت را در زيارت حج و غيره چيزى نگفته‏اند ولى در جنگ جمل چون نامه عايشه به زيد بن صوحان رسيد كه از وى يارى خواسته بود گفت: عايشه مأمور شده كه ملازم خانه خويش باشد و ما مأمور شده‏ايم به قتال. او مأموريت خويش را ترك كرده و ما را به خانه نشينى امر مى‏كند (تاريخ كامل). در تاريخ يعقوب هست: ابن عباس در بصره وارد منزل عايشه شد، عايشه گفت: خطا كردى و بدون اجازه وارد منزل من شدى ابن عباس گفت: ما شريعت را به تو ياد داده‏ايم اين خانه تو نيست خانه تو همان است كه رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» تو را در آن گذاشت و قرآن امر كرد در آن قرارگيرى. آنگاه على «عليه السلام» آمد و فرمود: برگرد به خانه‏اى كه رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» دستور داده در آن قرارگيرى. به نظر نگارنده اين حكم مخصوص زنان آن حضرت يا لااقل نظرى به زنان ديگر ندارد زيرا زنان آن حضرت به واسطه محبوبيتى كه داشتند اگر در كارهاى سياسى دخالت مى‏كردند به اشتباه افتاده باعث تشنج و انقلاب مى‏شدند چنانكه در عايشه ديده شد و خون هزاران نفر در جنگ بصره بر باد رفت. 2- [انعام:98]. قرائت مشهور در «مُسْتَقَرّ» فتح قاف است گرچه با كسر آن نيز خوانده‏اند نظير اين، آيه است [هود:6]. «مُسْتَقَرّ» بنابر قرائت فتح نمى‏تواند اسم مفعول باشد زيرا لازم است نه متعدى. پس اسم مكان است. بنابر قرائت فتح به نظر الميزان مستقر و مستودع در آيه اول هر دو اسم مكان‏اند و قرارگاه زمين و محل وديعه اصلاب و ارحام است يعنى: خدا شما را از نفس واحدى آفريده بعضى از شما در قرارگاه و در زمين هستيد و متولد شده‏ايد و بعضى در وديعه گاه ارحام و اصلاب اند كه بعداً به دنيا خواهند آمد در نهج البلاغه است كه در خطبه 88 فرموده: «وَاَحْصى...مُسْتَقَرَّهُمْ وَ مُسْتَوْدَعَهُمْ مِنَ الْاَرْحامِ وَ الْاَصْلابِ» يعنى: خدا قرارگاه‏ها و وديعه گاههاى آنها را از ارحام و اصلاب شمرده است ظاهراً ارحام راجع به مستقر است چنانكه آمده [مؤمنون:13]. و اصلاب راجع به مستودع مى‏باشد. در آيه دوم «مُسْتَقَرَّها» را محل استقرار گفته مثل آب براى ماهى، غلاف براى صدف، وطن و لانه براى انسان و غيره و مستودع را محلى دانسته كه در آن واقع شده ولی ترك خواهد كرد مثل پرنده در هوا، مسافر در سفر، جنين در رحم و جوجه در تخم. يعنى: روزى همه در قرارگاه و وديعه‏گاه به عهده خداست.

کلمات نزدیک مکانی

مِن فِي مَکِين وَ إِلَى ثُم يُثَبّت اللّه ذَات مَعِين يَا فَجَعَلْنَاه مَهِين رَبْوَة خَلَقْنَا نُطْفَة قَدَر الّذِين لَهَا جَعَلْنَاه مَاء مَا أَيّهَا فَقَدَرْنَا النّطْفَة مَعْلُوم آمَنُوا طِين بِالْقَوْل الْأَرْض عَلَقَة فَنِعْم الرّسُل آوَيْنَاهُمَا کُلُوا الثّابِت فَوْق فَخَلَقْنَا الْقَادِرُون نَخْلُقْکُم لَم الْعَلَقَة سُلاَلَة آيَة الْحَيَاة اجْتُثّت الطّيّبَات أَ مُضْغَة أُمّه خَبِيثَة مَرْيَم کَشَجَرَة

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...