سِدْر

آیات شامل این کلمه

«سدر» به گفته بعضى از ارباب لغت: درختى است تناور، که بلندیش گاهى تا چهل متر مى رسد، و مى گویند: تا دو هزارسال عمر مى کند (و سایه بسیار سنگین و لطیفى دارد)، تنها عیب این درخت این است که، خاردار است، ولى با توصیف به «مخضود» از مادّه «خضد» (بر وزن مجد) به معناى بریدن و گرفتن خار، این مشکل نیز در درختان سدر بهشتى حل شده است.

ریشه کلمه

• سدر (۴ بار)

قاموس قرآن

درخت كُنار. (به ضم ك) صحاح، قاموس، نهايه، اقرب و المنجمد آن را شجرالنبق گفته‏اند برهان قاطع ذيل لغت كنار (به ضم ك) مى‏گويد: ميوه‏اى است سرخ رنگ شبيه به عنّاب ليكن از عناب بزرگتر است . به عربى آن را سدر گويند. و در ذيل لغت سدر گويد: ميوه‏اى است معروف و بعضى درخت كنار (به ضم ك) را گفته‏اند. در فرهنگ عميد ذيل لغت سدر شكل آن را كشيده و گويد: سدر درخت كنار، شجرالنبق، درختى است تناور و خاردار بلنديش تا 40 متر مى‏رسد مى‏گويند تا دو هزار سال عمر مى‏كند، ميوه آن به شكل سنجد و بعد از رسيدن سرخ يا زرد رنگ و شيرين مى‏شود. ثمر آن در طبّ به كار مى‏رود و برگ آن را پس از خشك كردن مى‏سايند و در حمام بدن خود را با آن شستشو مى‏دهند. نا گفته نماند كنار (به ضم ك) غير از درخت چنار معروف است. [سباء:16]. معنى آيه در «خِمْط» و «سَبَاء» گذشت [واقعة:28و29]. در «خضد» گفته شد كه ان به معنى خم شده و يا بى خار است در اين صورت سدر مخضود درخت بى خار يا درختيكه شاخه هايش از كثرت ميوه خم شده است. آيه درباره بهشت و سدر نكره است يعنى سدر دنيا مقايسه كرد. مراد از آيه ظاهراً ميوه سدر است زيرا كه راجع به سايه در آيه بعدى آمده فرموده «وَ ظِلَّ مَمْدود». * [نجم:13-17]. سدره واحد سدر است ضمير «رآه» ظاهراً به جبرئيل راجع است يعنى آن حضرت جبرئيل را ديد «منتهى» يعنى آخر و شايد اسم مكان باشد يعنى محل تمام شدن. معنى آيات چنين است: رسول خدا صلى اللّه عليه و اله و سلم جبرئيل را دفعه ديگر كه نازل مى‏شد ديد و ان در كنار سدرة المنتهى بود. بهشت جايگاه يا بهشت ابدى در نزد همان سدره است، چشم آن حضرت در ديدن جبرئيل اشتباه نكرد و منحرف نشد. از آيات همين قدر استفاده مى‏شود كه سدرة المنتهى محلى است و يا درختيكه كه در انتها واقع شده. اما انتهاء چه چيز سدره را مى‏پوشاند؟ روشن نيست. در بعضى آيات مراد از جَنَةُ الْمَأوى بهشت آخرت است مثل [سجده:19]. به قرينه اين ايه مراد از جنة المأوى بهشت آخرت است . و اگر سدرة المنتهى در آسمان باشد چنانكه از «عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأوى» بدست مى‏آيد پس در اين صورت آيه در معراج آن حضرت تقريباً صريح است. در الميزان گويد: از آنچه گذشت روشن گرديد كه ارجاع ضمير «رآه» به خدا صحيح است و مراد از آن رؤيت قلب است و مراد از نزله اخرى نزول آن حضرت است در معراج به كنار سدرة المنتهى يعنى آن حضرت در اثناى معراج به سدرة المنتهى نازل شد و خدا را به قلب خود ديد چنانكه در نزله اوّلى ديد. آنگاه در بحث روائى حديثى چند از شيعه و اهل سنت نقل مى‏كند كه آن حضرت دو دفعه خدا را با قلب خود ديد و از روايات مستفاد مى‏شود كه سدرة المنتهى در آسمانهاست . نا گفته نماند نظر علامه طباطبائى متّخذ از احاديث است و اگر احاديث نبود قهراً ضمير «رآه» را به جبرئيل ارجاع مى‏كردند و نمى‏گفتند: رجوع آن به خدا صحيح است و در احاديث و صحت و سقم آنها بايد تحقيق كرد ظهور آيه چنانكه گفته شد آن است كه ضمير «رآه» راجع به جبرئيل است .

کلمات نزدیک مکانی

وَ الْيَمِين أَصْحَاب قَلِيل ذٰلِک فِي مَخْضُود مِن جَزَيْنَاهُم طَلْح شَيْء مَا مَنْضُود بِمَا کَفَرُوا أَثْل ظِل مَمْدُود هَل خَمْط أُکُل نُجَازِي ذَوَاتَي جَنّتَيْن

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...