زَوْج

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• زوج‌ (۸۱ بار)

قاموس قرآن

جفت - صنف. به هر دو قرين از مذكّر و مؤنث در حيوانات كه ازدواج يافته‏اند گفته مى‏شود: زوج. به هر دو قرين در غير حيوانات نيز زوج اطلاق مى‏شود مثل يك زوج كفش (يك جفت) (مفردات) زوجه به معنى زن است جمع آن زوجات مى‏باشد راغب گويد لغت ردى‏ء است. نگارنده گويد لذا زوجه و زوجات در قرآن نيامده بلكه زوج و ازدواج به كار رفته است. زوج هم به زن اطلاق شده مثل [نساء:20] و مثل [بقره:35]. و هم به مرد نحو [بقره:230] و ايضاً [مجادله:1]. ازدواج نيز هم در زنان به كار رفته مثل [بقره:240] و هم در مردان نحو [بقره:232]. ظاهراً استعمال شدن ازدواج در مردان فقط اين آيه است. زوج و ازدواج در گياهان نيز به كار رفته مثل [حج:5]، [يس:36]. درباره حيوانات نيز آمده [هود:40]، [انعام:143]. در زبان عرب زوجين به معنى يك جفت است و لفظ «اثنين» براى بيان آن است. نرو مادگى‏ در مادّه ذكر وعده كرديم درباره نر و مادگى كه قرآن آن را در بسيارى از آيات مطرح كرده سخن گوئيم. يكى از اسرار عجيب خلقت نر و مادگى موجودات است اگر در حيوان و گياه اين واقعيّت وجود نداشت هيچ يك چيز دو چيز نمى‏شد و جاى از بين رفته‏ها پر نمى‏گرديد و توليد و تكثير مطلقا نداشت ولى خداوند با اين مسيله نقص عالم را جبران و آن راپيوسته به سوى كمال مى‏راند. بشر با فكر ساده خود ابتداء آن را فقط در انسان و حيوان مى‏دانست و در اثر پيشرفت علم احساس كرد كه اين واقعيّت در عالم گياه نيز حكم فرماست و اگر نباتات به وسيله حشرات م بادها تلقيح نگردند ميوه بدست نخواهد آمد. از قديم به وجود نر و مادگى در بعضى درختان نثل خرما پى برده بودند ولى بعدها عموميّت آن روشن گرديد. قرآن كريم پا را از همه فراتر گذاشته و مسئله نر و مادگى را در تمام موجودات اعلان مى‏كند اعمّ از زنده و غير زنده. درباره حيوان و انسان كه روشن است و بعضى از آيات آن گذشت. درباره نباتات آمده [يس:36]. يعنى پاك و منزه است خدائيكه از روئيدنيهاى زمين و از شما مردمان جفتها (نرو ماده‏ها) قرار داد و از چيزهائيكه نمى‏دانيد نيز جفت‏ها قرار داد در گذشته كه اين واقعيت به ثبوت نرسيده بود بزرگان ازدواج را در آيه اصناف معنى مى‏كردند ولى علم نشان داد كه قرآن چه مسئله عجيبى را مطرح مى‏كند در آيه [رعد:3]. گرچه نسبت زوجيت به خود ثمره داده شده ولى ظاهراً منظور توليد شدن آنها در اثر زوجيت است بعضى از بزرگان آن را دو صنف گفته يكى مال زمستان و ديگرى مال تابستان مثل بعضى ميوه‏ها ولى اين خيلى بعيد است و با كليّت آيه كه فرموده «مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ» جور در نمى‏آيد كه همه آنها صيفى و شتئى ندارند. بالاتر از همه اين آيه است كه مى‏گويد [ذاريات:49]. اين آيه روشن مى‏كند كه قانون نرو مادگى در تمام موجودات بدون استثناء جارى است امروز بشر پس از فرو رفتن در درون اشياء و شكافتن ذرّات و رسيدن به اتم دانسته است كه اتمها از الكترون و پروتون تشكيل يافته‏اند الكترونها بار منفى دارند و پروتونها بار مثبت آن دو نيز نر و ماده‏اند و موجودات همه از آن ذرات تشكيل يافته‏اند «سُبْحانَ رَبِّكَ رَبَّ الْعِزَّةِ عَمّا يَصِفُونَ». * [حج:5]. ظاهراً مراد از زوج در اين آيه و نظائر آن، نوع و صنف است يعنى زمين حركت كرد بالا آمد و هر صنف و هر جور روئيدنى نشاط آور را رويانيد. نوع و صنف يكى از معانى زوج است چنانكه راغب و اقرب و بيضاوى و ابن اثير و طبرسى گفته است همچنين است آيات 7 شعراء، 10 لقمان، 7 ق. و غيره. * [تكوير:7] ظاهراً مراد از آن جفت شدن انسانها با اعمالشان است درباره آن گفته‏اند: مراد ملكه‏هاى اعمال است كه شخص با آنهامزدوج مى‏گردد يا هر انسان به هم شكل خود از اهل آتش و بهشت قرين شود يا ارواح به اجساد برگردد يا هر فريفته به فريبنده ملحق شود يا مؤمنين با حور العين و كفّار با شياطين هم قرين گردند. قول اخير عبارت اخراى كلام ماست و بنابر تجسّم عمل مراد قرين شدن انسان با عمل خويش است . * [ص:57-58] حميم آب جوشان، غسّاق چنانكه مجمع گفته چرك بسيار بد بو، شكل، مشايه و نظير است ازدواج چنانكه گفته‏اند به معنى انواع و اقسام است يعنى:اين آب جوشان و چرك بد بو است آن را بچشند. و ديگرى مثل حميم و غساق كه هم نوع اند آن را هم بچشند. * [زخرف:70]، [يس:56]. مى‏شود گفت مراد از اين ازدواج زنان دنيوى انسان هستند كه اهل بهشت شده‏اند به قرينه آيه‏اى كه مى‏گويد [رعد:23]. و شايد مراد ازدواج بهشتى و حور العين باشند. همچنين آيه [صافات:22-23]. ممكن است مراد از زنان دنيائى باشد كه با شوهران شريك ظلم بوده‏اند و اين وضع بخصوصى است كه زن و شوهر در دنيا با هم ظالم باشند و در آخرت نيز از هم جدا نشوند چنانكه درباره ابولهب و زن او آمده [مسد:3-4]. و احتمال دارد ازواجى باشند كه از اعمال بد تجسّم يافته‏اند و يا هم شكلانى در عذاب باشند كه خدا فرموده [زخرف:36-39]. در اين آيات شيطان با گناهكار قرين است و او را پيوسته گمراه مى‏كند و روز قيامت نيز او را قرين خود مى‏بيند و اعتذار سودى نمى‏دهد و هر دو مشتركاً وارد عذاب مى‏شوند آيا مراد از ازواج و هم شكلها اين شياطين اند كه فرموده «اُحْشُرُواالَّذينَ ظَلَمذوا وَ اَزْواجَهُمْ...»؟ واللّه العالم‏

کلمات نزدیک مکانی

وَ کُل مِن فِيهَا إِن مَکَان کَرِيم بَهِيج اللّه اسْتِبْدَال ذٰلِک زَوْج أَرَدْتُم آتَيْتُم إِحْدَاهُن أَنْبَتْنَا قِنْطَارا کَثِيرا هٰذَا مَا تَبْصِرَة خَيْرا فِي فَلا خَلْق بِأَن ذِکْرَى أَنْبَتَت فَأَنْبَتْنَا لَآيَة هُو لِکُل تَأْخُذُوا فَأَرُونِي مَاء عَبْد الْحَق رَبَت کَم مِنْه ذَا رَوَاسِي السّمَاء فِيه الْأَرْض مُنِيب إِلَى خَلَق اهْتَزّت أَنّه کَان شَيْئا أَلْقَيْنَا الْمَاء يَرَوْا أَنْزَلْنَا لَم عَلَيْهَا أَ

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...