تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۰: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

معناى اينكه فرمود:«'''فاتقوا الله ما استطعتم '''» و جمع آن با آيه «'''اتقوا الله حقتقاته '''»

يعنى به مقدار استطاعتى كه داريد از خدا پروا كنيد - چون سياق جمله سياق دعوت و تشويق به اطاعت خدا و انفاق و مجاهده در راه او است - و جمله مورد بحث به خاطر حرف «'''فاء'''» تفريع شده بر جمله «'''انما اموالكم ...'''» در نتيجه معناى آن چنين مى شود كه : به مقدار استطاعتتان از خدا بترسيد و از ذره اى از آن مقدار را از تقوا و ترس خدا كوتاه نياييد. در نتيجه آيه شريفه همان مطلبى را مى رساند كه آيه شريفه «'''اتقوا اللّه حق تقاته '''» در مقام افاده آن است نه اينكه بخواهد بفرمايد هر چه توانستيد رعايت تقوى را بكنيد و هر مقدار كه نتوانستيد تقوى را رها كنيد چون خداى تعالى به حكم آيه «'''و لا تحملنا ما لا طاقه لنابه '''» به بيش از مقدار طاقت از از ما نخواسته آرى هر چند اين معنا در جاى خود صحيح است ،

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۱۸ </center>

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۱۹ </center>

«'''و من يوق شح نفسه فاولئك هم المفلحون '''» - تفسير اين جمله در تفسير سوره حشر گذشت .

منظور از «'''اقراض خداى تعالى '''» انفاق در راه خدا است ، و اگر اين عمل را قرض دادن به خدا، و آن مال انقاق شده را قرض حسن خوانده ، به اين منظور بوده كه مسلمين را به انفاق ترغيب كرده باشد.

جمله «'''يضاعفه لكم و يغفر لكم '''» اشاره است به حسن جزايى كه خداى تعالى در دنيا و آخرت به انفاق گران مى دهد، و اسمهاى «'''شكور'''»، «'''حليم '''»، «'''عالم غيب و شهادت '''»، «'''عزيز'''» و «'''حكيم '''» پنج نام از اسماى حسناى الهى هستند، كه شرحش و وجه مناسبتش با سمع و طاعت و انفاق كه در آيه بدان سفارش شده است روشن است .

==آيات ۷ ۱، سوره طلاق ==

سوره طلاق مدنى است و دوازده آيه دارد

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۲۳ </center>

ترجمه آيات  

<span id='link355'><span>

==راجع به حكم طلاق ، عده ، رجوع و.... ==

در آغاز سوره نخست خطاب را متوجه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) مى كند، چون او است كه به سوى امت فرستاده شده و پيشواى امت است ، پس مى شود مطالب مربوط به همه امت را به شخص او خطاب كرد، و اين گونه خطابها در استعمال شايع است ، خطاب ى است مخصوص بزرگ قوم ، و مقدم بر همه آنان ، ولى منظور عموم پيروان و زيردستان او است ، پس ديگر وجه و دليلى ندارد كه مثل بعضى از مفسرين بگوييم تقدير آيه «'''يا ايها النبى قل لامتك اذا طلقتم النساء'''» است ، يعنى اى پيامبر به امتت بگو كه وقتى زنان را طلاق داديد چنين و چنان كنيد.

و معناى اينكه فرموده : «'''و چون زنان راطلاق داديد با عده طلاق دهيد'''» اين است كه چون خواستيد طلاق بدهيد و نزديك شد كار را انجام دهيد چنين و چنان كنيد، چون معنا ندارد كه بعد از طلاق دادن دوباره طلاق دهند، پس در حقيقت اين تعبير نظير تعبير در آيه زير است كه مى فرمايد: «'''اذاقمتم الى الصلوه فاغسلوا'''»، يعنى چون خواستيد به نماز بايستيد چنين كنيد.

«'''و تلك حدود اللّه و من يتعد حدود اللّه فقد ظلم نفسه '''» - يعنى هر كس از احكامى كه براى طلاق ذكر شده كه حدود خدا است تجاوز كند، چنين و چنان مى شود، آرى تمامى احكام الهى حدود اعمال بندگان است ، و كسى كه از آن احكام تجاوز كند در حقيقت از حدود خدا تجاوز كرده و آن را رعايت ننموده ، و كسى كه چنين كند يعنى نافرمانى پروردگار خود كند، به خود ستم كرده است .

«'''لا تدرى لعل اللّه يحدث بعد ذلك امرا'''» - يعنى تو نمى دانى ، چه بسا خداى تعالى بعد از اين امرى پديد آورد، يعنى امرى كه وضع اين زن و شوهر را عوض كند، و راى شوهر در طلاق همسرش عوض شده ، به آشتى با وى متمايل گردد، چون زمام دلها به دست خداست ، ممكن است محبت همسرش در دلش پيدا شود، و به زندگى قبلى خود برگردد.

مراد از «'''بلوغ اجل زنان '''» اين است كه به آخر زمان عده نزديك و مشرف شوند، نه اينكه به كلى عده شان سر آيد، چون اگر عده سر بيايد ديگر جمله «'''فامسكوهن '''» معنا نخواهد داشت ، زيرا منظور از اين جمله همان رجوع است كه بعد از عده ديگر رجوعى نيست و منظور از جمله «'''فارقوهن '''» اين است كه در اين چند روزه آخر عده رجوع نكند، تا عده سر آيد و جدايى به كلى حاصل گردد.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۲۶ </center>

«'''ذلكم يوعظ به من كان يومن باللّه و اليوم الاخر'''» - كلمه «'''ذلك '''» اشاره به مطالب قبل است ، مى فرمايد: اين امر به تقوا و پرهيز از خدا، و اقامه شهادت براى خدا، و اين نهى از تعدى درباره حدود الهى كه گفتيم چنين و چنان است . ممكن هم هست بگوييم اشاره است به همه مطالب گذشته ، چه احكامى كه بيان شد، و چه امر به تقوى و به اخلاص در شهادت و نهى از تعدى در حدود خدا، مى فرمايد: همه اينها مطالبى است كه مؤ منين به وسيله آن ها موعظه مى شوند، به حق ركون نموده از باطل دل كنده مى شوند، و اين تعبير در عين حال اشاره اى هم به اين معنا دارد كه اعراض از اين احكام ، و يا تغيير دادن آن خارج شدن از ايمان است .

معناى جملات آيه شريفه : «'''و من يتق الله يجعل له مخرجا....'''» با توجه به سياق وموضوع آن

مى فرمايد: «'''و من يتق اللّه '''» و هر كس از محرمات الهى به خاطر خدا و ترس از او بپرهيزد، و حدود او را نشكند، و حرمت شرايعش را هتك ننموده ، به آن عمل كند «'''يجعل له مخرجا'''» خداى تعالى برايش راه نجاتى از تنگناى مشكلات زندگى فراهم مى كند، چون شريعت او فطرى است ، و خداى تعالى بشر را به وسيله آن شرايع به چيزى دعوت مى كند كه فطرت خود او اقتضاى آن را دارد، و حاجت فطرتش را بر مى آورد، و سعادت دنيايى و آخرتيش را تاءمين مى كند، و از همسر و مال و هر چيز ديگرى كه مايه خوشى زندگى او و پاكى حياتش ‍ باشد، از راهى كه خود او احتمالش را هم ندهد و توقعش را نداشته باشد روزى مى فرمايد، پس اين ترس را به خود راه ندهد كه اگر از خدا بترسد و حدود او را محترم بشمارد و به اين جهت از آن محرمات كام نگيرد، خوشى زندگيش تاءمين نشود، و به تنگى معيشت دچار گردد، نه ، اينطور نيست ، براى اينكه رزق از ناحيه خداى تعالى ضمانت شده و خدا قادر است كه از عهده ضم انت خود بر آيد.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۲۷ </center>

آيه مورد بحث از آيات برجسته قرآن است ، و مفسرين درباره جمله جمله آن سخنانى پراكنده دارند، كه از نقلش صرفنظر مى كنيم .

[[رده:تفسیر المیزان]]