۱۶٬۲۸۴
ویرایش
خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
<span id='link285'><span> | <span id='link285'><span> | ||
== | ==بهانه جویی قوم نوح«ع»، از ایمان آوردن به آن حضرت== | ||
«'''قَالُوا | «'''قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَك وَ اتَّبَعَك الاَرْذَلُونَ'''»: | ||
كلمۀ «أرذَلُون»، جمع مصحح «أرذَل» است، و «أرذل»، اسم تفضيل از رذالت است، و «رذالت»، به معناى پستى و دنائت است. مقصود مردم از اين كه به نوح «عليه السّلام» گفتند: پيروان تو افراد پست اند، اين بوده كه شغل پست و كارهاى كوچك دارند. و لذا آن جناب پاسخشان داد به اين كه: «وَ مَا عِلمِى بِمَا كَانُوا يَعمَلُون». | |||
و ظاهرا قوم نوح | و ظاهرا قوم نوح «عليه السّلام»، ملاك شرافت و احترام را، اموال و فرزندان و پيروان بيشتر مى دانستند، همچنان كه از دعاى نوح «عليه السّلام» كه عرضه داشت: «رَبِّ إنَّهُم عَصَونِى وَ اتَّبَعُوا مَن لَم يَزِدهُ مَالُهُ وَ وَلَدُهُ إلّا خَسَاراً»، اين معنا به خوبى بر مى آيد. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۵ صفحه : ۴۱۶ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۵ صفحه : ۴۱۶ </center> | ||
استفاده مى شود كه مرادشان از | یعنی استفاده مى شود كه مرادشان از «أرذَلِين»، بردگان و فقراء و صاحبان مشاغل پست، و خلاصه كسانى است كه اشراف و اعيانشان، ايشان را سفله و فرومايه مى خواندند و از مجالست و معاشرت با آنان، ننگ داشتند. | ||
«'''قَالَ وَ مَا عِلْمِى بِمَا كانُوا يَعْمَلُونَ'''»: | «'''قَالَ وَ مَا عِلْمِى بِمَا كانُوا يَعْمَلُونَ'''»: | ||
ضمير | ضمير «قَالَ» به نوح بر مى گردد، و كلمۀ «مَا»، استفهامى است. و بعضى گفته اند: نافيه است. و بنابر اين قول، خبر «ماى» نافيه حذف شده. چون سياق بر آن دلالت داشته. و به هر حال، مقصود از اين جمله، اين است كه بفرمايد: «به اعمالى كه ايشان قبل از ايمان آوردن به وى داشته اند، علمى ندارد». و اين را كه گفتيم قبل از ايمان آوردن به وى، از عبارت «بِمَا كَانُوا يَعمَلُون: به آنچه كه عمل مى كرده اند»، استفاده كرديم. | ||
«'''إِنْ | «'''إِنْ حِسَابهُمْ إِلّا عَلى رَبّى لَوْ تَشعُرُونَ'''»: | ||
مقصود از | مقصود از «رَبِّى»، همان ربُّ العالَمين است. چون تنها فردى كه از بين جمعيت به دعوت به سوى ربُّ العالمين اختصاص داشت، آن جناب بود. و كلمۀ «لَو» كه بايد عمل كند و فعل شرط و جزاء شرط را جزم دهد، در اين جا عمل نكرده و در نتيجه، معناى جمله چنين مى شود كه: «اگر شعورى مى داشتيد». | ||
بعضى گفته اند: جزاى آن در تقدير است و معنايش اين است كه: اگر شعور مى داشتيد، اين مطلب را مى فهميديد. ولى اين گفتار صحيح نيست. | |||
و از نظر حصرى كه در صدر آيه بود، معناى جمله مورد بحث، چنين مى شود: من اطلاعى از اعمال سابق ايشان ندارم و حسابشان هم بر من نيست، تا به آن خاطر تجسس كنم كه تاكنون چه مى كرده اند. زيرا حسابشان، تنها و تنها، بر پروردگار من است، اگر شعورى داشته باشيد. پس همو بر حسب اعمالشان، مجازاتشان مى كند. | |||
«'''وَ مَا أَنَا بِطارِدِ الْمُؤْمِنِينَ * إِنْ أَنَا إِلّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ'''»: | |||
جملۀ دومى، به منزله تعليل جمله اولى است و هر دو جمله، متمم بيان سابق است. و معنايش اين است كه: من هيچ پست و مأموريتى ندارم، مگر انذار و دعوت. در نتيجه كسى را كه رو به من بياورد و دعوتم را بپذيرد، هرگز طردش نمى كنم، و نيز از اعمال گذشته اش تجسس نمى نمايم، تا به حساب كرده هايشان برسم. چون حسابشان بر پروردگار من است، كه پروردگار همه عالَم است، نه بر من. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۵ صفحه : ۴۱۷ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۵ صفحه : ۴۱۷ </center> | ||
«'''قَالُوا لَئن لَّمْ تَنتَهِ | «'''قَالُوا لَئن لَّمْ تَنتَهِ يَا نُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ'''»: | ||
مقصود از | مقصود از اين كه قوم نوح گفتند: «اگر اى نوح منتهى نشوى»، اين است كه اگر دعوتت را ترك نكنى، مرجوم خواهى شد. و «مرجوم»، از «رَجم» است، كه به معناى سنگسار كردن كسى است. | ||
بعضى ديگر گفته اند: «به معناى ناسزا است»، ولى بعيد است، و اين سخن را در اواخر دعوت نوح گفتند و او را تهديدى قطعى كردند. چون كلام خود را به چند وجه تأكيد نمودند. (يكى: «لام» در لَئِن. دوم «لام» در لَتَكُونَنَّ. و سوم «نون» تأكيدى كه در آخر لَتَكُونَنَّ است). | |||
<span id='link286'><span> | <span id='link286'><span> | ||
==نوح عليه السّلام از خداوند مى خواهد بين او و قومش قضاى خود را براند == | ==نوح عليه السّلام از خداوند مى خواهد بين او و قومش قضاى خود را براند == | ||
«'''قَالَ رَب إِنَّ قَوْمِى كَذَّبُونِ فَافْتَحْ بَيْنى وَ بَيْنَهُمْ فَتْحاً وَ نجِّنى وَ مَن مَّعِىَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ'''»: | «'''قَالَ رَب إِنَّ قَوْمِى كَذَّبُونِ فَافْتَحْ بَيْنى وَ بَيْنَهُمْ فَتْحاً وَ نجِّنى وَ مَن مَّعِىَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ'''»: |
ویرایش