روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۴ ش ۹۱۳

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، بَابُ النَّوَادِرِ وَ هُوَ آخِرُ أَبْوَابِ الْكِتَاب-وَ مِنْ أَلْفَاظِ رَسُولِ اللَّهِ ص الْمُوجَزَةِ الَّتِي لَمْ يُسْبَقْ إِلَيْهَا

و روي الحسن بن محبوب عن ابي ولاد الحناط قال :

سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقَ ع‏ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بِالْوََالِدَيْنِ إِحْسََاناً مَا هَذَا اَلْإِحْسَانُ فَقَالَ اَلْإِحْسَانُ أَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُمَا وَ أَنْ لاَ تُكَلِّفَهُمَا أَنْ يَسْأَلاَكَ شَيْئاً مِمَّا يَحْتَاجُونَ إِلَيْهِ وَ إِنْ كَانَا مُسْتَغْنِيَيْنِ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ لَنْ تَنََالُوا اَلْبِرَّ حَتََّى تُنْفِقُوا مِمََّا تُحِبُّونَ‏ ثُمَّ قَالَ ع إِمََّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ اَلْكِبَرَ أَحَدُهُمََا أَوْ كِلاََهُمََا فَلاََ تَقُلْ لَهُمََا أُفٍ‏ إِنْ أَضْجَرَاكَ وَ لاََ تَنْهَرْهُمََا إِنْ ضَرَبَاكَ‏ وَ قُلْ لَهُمََا قَوْلاً كَرِيماً وَ اَلْقَوْلُ اَلْكَرِيمُ أَنْ تَقُولَ لَهُمَا غَفَرَ اَللَّهُ لَكُمَا فَذَاكَ مِنْكَ قَوْلٌ كَرِيمٌ‏ وَ اِخْفِضْ لَهُمََا جَنََاحَ اَلذُّلِّ مِنَ اَلرَّحْمَةِ وَ هُوَ أَنْ لاَ تَمْلَأَ عَيْنَيْكَ مِنَ اَلنَّظَرِ إِلَيْهِمَا وَ تَنْظُرَ إِلَيْهِمَا بِرَحْمَةٍ وَ رَأْفَةٍ وَ أَنْ لاَ تَرْفَعَ صَوْتَكَ فَوْقَ أَصْوَاتِهِمَا وَ لاَ يَدَكَ فَوْقَ أَيْدِيهِمَا وَ لاَ تَتَقَدَّمَ قُدَّامَهُمَا

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۶ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۳۶۰

و حسن بن محبوب، از أبو ولّاد حنّاط روايت كرده است كه گفت: از أبو عبد اللَّه جعفر بن محمد صادق- عليهما السّلام- در باره قول خداوند عزّ و جلّ: «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» سؤال كردم كه اين احسان چيست؟ امام فرمود: احسان اينست كه حقّ صحبتشان را نيكو ادا كنى و ايشان را بر آن ندارى كه چيز مورد احتياجشان را از تو سؤال كنند، اگر چه مستغنى باشند، زيرا خداوند عزّ و جلّ ميفرمايد: لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ (به بهشت دست نخواهيد يافت، مگر زمانى كه از آنچه دوست داريد انفاق كنيد- آل عمران: ۹۲). و آنگاه امام اين آيه‏ را قراءت فرمود: إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ (اگر يكى از آن دو يا هر دو نزد تو پير شوند، پس سخنى كاشف از ملالت و آزردگى با ايشان مگوى- اسراء ۲۳) اگر چه تو را خسته و ملول سازند، وَ لا تَنْهَرْهُما (و ايشان را ميازار) اگر تو را بزنند، وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً (و با ايشان سخنى كريم بگوى) و سخن كريم اينست كه به ايشان بگوئى: خدا خطاهاى شما را بيامرزد! كه اين از سوى تو قول كريمست وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِن‏ الرَّحْمَةِ

(و بال تذلّل و خضوع را از سر رحمت و شفقت براى ايشان فرود آور- اسراء: ۲۴) بر اين گونه كه بهنگام نگريستن با چشم دريده به ايشان ننگرى زيرا كه «چشم دريده ادب نگاه ندارد»- و از روى رحمت و رأفت به ايشان نظر كنى و صدايت را و دستت را بر صداى ايشان و دستشان بلند نكنى، و در جلو ايشان گام بر ندارى.