القمر ١٥: تفاوت میان نسخهها
از الکتاب
QRobot edit
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۸#link73 | آيات ۹ - ۴۲، سوره قمر]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۸#link73 | آيات ۹ - ۴۲، سوره قمر]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۸#link74 | وجه تكرار تكذيب در آيه : ((كذبت قلبهم قوم نوح فكذبوا عبدنا...))]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۸#link74 | وجه تكرار تكذيب در آيه : ((كذبت قلبهم قوم نوح فكذبوا عبدنا...))]] | ||
خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۰#link95 | (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۰#link95 | (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۲#link14 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۲#link14 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ لَقَدْ تَرَكْناها آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ «15» فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ «16» | |||
و همانا ما كشتى را به عنوان نشانه باقى گذاشتيم، پس آيا پند گيرندهاى هست؟ پس عذاب و هشدار من چگونه است؟ | |||
===نکته ها=== | |||
«دُسُرٍ» جمع «دسار» به معناى ميخ است و «نُذُرِ» جمع «نذير» است، ولى در اين گونه موارد به معناى هشدار است، نه هشدار دهنده. «1» | |||
كشتى نوح داراى خصوصياتى بود از جمله: | |||
الف) ساخت آن به فرمان الهى بود. «اصْنَعِ الْفُلْكَ»* | |||
ب) سازندهى آن پيامبر خدا بود. | |||
ج) محل ساخت كشتى، در بيابان خشك و دور از دريا و به گفتهى روايات، مسجد كوفه بود كه اين، تمسخر كافران را به دنبال داشت. | |||
د) از تمام نژادهاى حيوان نر و ماده در آن سوار شدند. | |||
ه) حركت آن زير نظر خدا بود. «تَجْرِي بِأَعْيُنِنا» | |||
و) موجهايى به اندازهى كوهها در مسيرش بود. «فِي مَوْجٍ كَالْجِبالِ» «2» | |||
ز) تمام مؤمنان زمين بر آن سوار شدند. | |||
ح) تنها وسيلهى امن و نجات بود. | |||
با همه اين خصوصياتى كه براى كشتى نوح بيان شده است، خداوند به جاى كلمه «سفينه» و كشتى مىفرمايد: «أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ» يعنى يك مشت تخته و ميخ. شايد اين | |||
---- | |||
«1». لسان العرب. | |||
«2». هود، 42. | |||
جلد 9 - صفحه 352 | |||
كوچك نمايى به خاطر آن است كه نجات نوح منسوب به اراده او باشد، نه عظمت كشتى. | |||
در آيه 15، تخته و ميخ كه وسيله نجات پيامبرى بوده است، به عنوان آيهى الهى معرّفى شده است، آيا قبور كسانى كه خود سبب نجات بودهاند، آيه الهى نيست؟ ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ ... تَرَكْناها آيَةً ... | |||
===پیام ها=== | |||
1- جوشش چشمهها وجريان آبها، با ارادهى الهى است. «وَ فَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُوناً» | |||
2- همين كه ارادهى خداوند بر كارى تعلق گرفت، آسمان و زمين همكارى مىكنند. «فَالْتَقَى الْماءُ» | |||
3- قهر الهى و هماهنگى عوامل طبيعى در آسمان و زمين براى عذاب، حساب و كتاب دارد. «أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ» | |||
4- اگر ما بندهى خالص خدا شويم، خداوند همه چيز ما را تأمين مىكند. «عَبْدَنا- فَفَتَحْنا- فَجَّرْنَا- حملنا» | |||
5- مسير كارهاى الهى از طريق ابزارهاى مادى و تلاشهاى انسانى است. | |||
«حَمَلْناهُ عَلى ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ» تخته و ميخ زياد است، ليكن اراده خداست كه اين تختهها و ميخها را وسيله نجات پيامبر خود و مؤمنان قرار مىدهد. | |||
6- نه فقط ساخت كشتى نوح، بلكه مسير حركت آن زير نظر خداوند بوده است. | |||
(در جايى ديگر مىفرمايد: «اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا»* «1» و در اينجا مىفرمايد: | |||
«تَجْرِي بِأَعْيُنِنا») | |||
7- انبيا نعمتى هستند كه نبايد كفران شوند و اگر كفران شدند خداوند، كافران را كيفر مىدهد و به انبيا پاداش مىدهد. «جَزاءً لِمَنْ كانَ كُفِرَ» | |||
8- همهى كيفرها در قيامت واقع نمىشود. «جَزاءً لِمَنْ كانَ كُفِرَ» | |||
9- كشتى نوح در طول تاريخ ماندنى است. «تَرَكْناها آيَةً» (چنانكه بدن فرعون در | |||
---- | |||
«1». هود، 37. | |||
جلد 9 - صفحه 353 | |||
طول تاريخ نشانه است. «فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً» «1») | |||
10- حفظ آثار باستانى كه يادآور عوامل پيشرفت يا سقوط ملتهاست، لازم است. «تَرَكْناها آيَةً» | |||
11- كارى كه با ارادهى الهى و به دست اولياى خدا انجام گيرد، مبارك است. | |||
(كشتى نوح در آن زمان مؤمنان را نجات داد، نسل تمام حيوانات را حفظ كرد و براى تاريخ درس و يادگار شد.) «تَرَكْناها آيَةً» | |||
12- بايد به آيات الهى با دقت و بصيرت نگاه كرد. «تَرَكْناها آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» | |||
13- براى هدايت شدن انسان، تنها عوامل خارجى كافى نيست، ظرفيت و روحيهى پندپذيرى لازم است. «فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» | |||
14- عذاب اقوام گذشته، بايد مايهى هشدار براى آيندگان باشد. «عَذابِي وَ نُذُرِ» | |||
15- عذاب و قهر خدا، پس از هشدارهاى متعدّد است. «عَذابِي وَ نُذُرِ» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ لَقَدْ تَرَكْناها آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ «15» | |||
---- | |||
«1» منهج الصادقين، ج 9، ص 103. | |||
جلد 12 - صفحه 376 | |||
وَ لَقَدْ تَرَكْناها آيَةً: و هر آينه بتحقيق باقى گذاشتيم اين قصه را كه متضمن هلاك كافران و نجات مؤمنان بود نشانهاى در ميان مردمان تا از آن عبرت گيرند و از مخالفت الهى بيانديشند، يا گذاشتيم كشتى نوح عليه السّلام را در زمين جزيره يا بر كوه جودى علامتى و عبرتى. در قصص آوردهاند كه اوايل اين امت، كشتى نوح عليه السّلام را ديدهاند و تا به عهد رسول صلّى اللّه عليه و آله مردم آن كشتى را مىديدند و از آن عبرت مىگرفتند و بسيار كشتيها از چوب او ساختند. | |||
فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ: پس آيا هيچ پند گيرنده هست كه از اين عبرت گيرند. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ «11» وَ فَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُوناً فَالْتَقَى الْماءُ عَلى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ «12» وَ حَمَلْناهُ عَلى ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ «13» تَجْرِي بِأَعْيُنِنا جَزاءً لِمَنْ كانَ كُفِرَ «14» وَ لَقَدْ تَرَكْناها آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ «15» | |||
فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ «16» وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ «17» كَذَّبَتْ عادٌ فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ «18» إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً صَرْصَراً فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ «19» تَنْزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجازُ نَخْلٍ مُنْقَعِرٍ «20» | |||
فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ «21» | |||
ترجمه | |||
پس گشوديم درهاى آسمان را بآبى سخت ريزنده | |||
و روان كرديم | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 101 | |||
از زمين چشمههائى پس بهم پيوست آب بر نهجى كه بتحقيق مقدّر شده بود | |||
و برداشتيم او را بر كشتى داراى تختههاى پهناور و ميخها | |||
روان ميبود با توجّهات مخصوصه ما براى پاداش دادن بكسيكه انكار نبوت او شده بود | |||
و بتحقيق باقى گذاشتيم آنرا نشانهئى پس آيا هست پند گيرندهئى | |||
پس چگونه بود عذاب من و بيم دادنم | |||
و بتحقيق آسان گردانديم قرآن را براى پند گرفتن پس آيا پند گيرندهئى هست | |||
تكذيب كردند قوم عاد پس چگونه بود عذاب من و بيم دادنم | |||
همانا ما فرستاديم بر آنها بادى بسيار سرد در روز شومى بادوام در شئامت | |||
كه بر ميكند مردم را گوئى آنها بنهاى درخت خرماى كنده از جاى خود بودند | |||
پس چگونه بود عذاب من و بيم دادنم. | |||
تفسير | |||
خداوند دعاى حضرت نوح را باجابت رسانيد و ابواب رحمت آسمانى خود را براى قوم او بعذاب گشود و بارانى بر آنها باريدن گرفت كه محدود و معدود نبود آبى بود كه از آسمان بشدّت پى در پى ميريخت و قطع نميشد و زمين را يكپارچه چشمهها قرار داد كه از همه جاى آن آب ميجوشيد و جارى ميشد گويا خواسته است بفرمايد و منفجر نموديم از زمين چشمههائى و براى مبالغه فرموده و شكافتيم زمين را كه چشمههائى باشد پس تلاقى كردند و بهم پيوستند آب آسمان و زمين و اينكه مائان نفرموده بملاحظه آنست كه ماء اسم جنس است و احتياج به تثنيه و جمع ندارد و اين التقاء و تلاقى برحسب امر الهى و تقدير خدا بود كه آب زمين را فرا گيرد و كفّار بكيفر اعمالشان برسند و حمل فرمود خداوند حضرت نوح و پيروان او را بر كشتى مستحكمى داراى تختههاى قطور و ميخها كه قبلا تهيه شده بود و جارى ميشد در آن بحر موّاج محيط با توجّهات و عنايات الهيّه بحفظ آن يا در مرئى و منظر او و ملائكهئى كه نگهبان و نگهدار آن بودند براى پاداش دادن بحضرت نوح كه قوم او انكار نبوت و كفران نعمت وجود او را نموده بودند و انتقام كشيدن از آنها و خداوند قصه آنرا باقى گذارد در تاريخ و ذكر فرمود در قرآن تا دليل بر قدرت خداوند و موجب عبرت خلق گردد ولى افسوس كه جاى پرسش است و بايد گفته شود آيا متذكّر و معتبرى هست كه تذكر پيدا كند و عبرت گيرد پس چگونه بود عذاب خدا و بيم دادن او و حال معذبين اگر | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 102 | |||
نذر اسم مصدر باشد و اگر جمع نذير باشد يعنى پس چگونه بودند بيم دهندگان من كه پيغمبران يا آيات منذرات بودند و خداوند قرآن مجيد را باقسام مواعظ و عبر و بانواع قصص و حكايات امم ماضيه آراسته و از آنها بعبارات مختلفه متعدده تعبير فرموده و براهين عقليّه مشكله را به بيانات ساده گوناگون چنان سهل و آسان فرموده كه هر كس بقدر فهم و استعداد خود آنرا درك و از آن بهرهبردارى ميكند و در دنياى متمدن امروز بألحان مختلفه با كمال سهولت قرائت ميشود و ساير كتب سماوى نميشود ولى افسوس كه جاى پرسش است كه آيا هيچ متّعظ متنبّهى هست كه در آن نظر كند و بآن اتّعاظ و تنبّه حاصل نمايد و مدّكر در اصل مذتكر بوده تاء باب افتعال قلب بدال و در ذال ادغام شده بعد از قلب آن بدال كه تجويز شده است و معلوم است كه سؤال اول از تذكر بآيات و وقايع خارجى است كه در تواريخ هم ذكر شده و سؤال اخير از تذكر بمعارف و مواعظ قرآن است و همچنين تكذيب نمودند قوم عاد پيغمبر خودشان هود عليه السّلام را كه قصه آن مكرّر ذكر شده پس چگونه بود عذاب خدا و بيم دادن او آن قوم را يا آيات منذرات او راجع بآنها و عذاب آنها بنحو اجمال آن بود كه خداوند باد تند بسيار سردى را بر آنها مسلّط فرمود در روز چهارشنبه كه تا چهارشنبه ديگر استمرار داشت و آنها را از زمين ميكند و بكوه و صحرا پرتاب مينمود با آنكه در حفرهها مخفى شده بودند و گفتهاند سرهاى آنها را باد ميپراند و تنههاشان بر زمين قرار ميگرفت مانند تنههاى درخت خرما كه بزمين افتاده باشد با آنكه سر آنها را بريده باشند پس چگونه بود اى كفّار مكّه عذاب خدا و بيم دادن او يا بيمدهندگان او و شمهئى از اين قصه در سوره هود و اعراف گذشت و صرصر مضاعف صر است چنانچه كبكب مضاعف كب است و تكرار ظاهرا براى مزيد تهويل و تخويف است و گفتهاند اول راجع بعذاب دنيا بود و دوم راجع بعذاب آخرت است. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ لَقَد تَرَكناها آيَةً فَهَل مِن مُدَّكِرٍ «15» | |||
و هر آينه بتحقيق ما واگذاريم قضاياي نوح را از نجات مؤمنين و هلاكت كفّار و مشركين آيت و دليل پس آيا كسي هست متذكّر شود! | |||
وَ لَقَد تَرَكناها آية قضاياي حضرت نوح از جهات بسياري آيت و دليل و حجّت است يكي آنكه خداوند قدرت نمايي فرموده که يك كشتي را در يك دنيا آب با اينکه امواج که بقدر كوهها موج داشت حفظ فرمايد و اينکه دريا را فرو نشاند تا كشتي روي زمين قرار گيرد در كوه جودي و اهلش تمام بسلامت بيرون آيند و گفتند كشتي باقي ماند تا اوائل بعثت. ديگر يك مرتبه تمام روي زمين از بشر و حيوانات هلاك شدند خدا ميتواند در آخر دنيا يك مرتبه تمام را هلاك كند که ميفرمايد: وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّماواتِ وَ مَن فِي الأَرضِ إِلّا مَن شاءَ اللّهُ زمر آيه 68 چنانچه قدرت دارد يك مرتبه تمام را زنده كند که ميفرمايد: | |||
وَ ما أَمرُ السّاعَةِ إِلّا كَلَمحِ البَصَرِ أَو هُوَ أَقرَبُ نحل آيه 79 ديگر آنكه اثر شرك و كفر و ظلم و تكذيب انبياء و فساد و فسق و فجور و طغيان اينست بخود بيائيد و دست از اينکه عقائد فاسده و اعمال سوء برداريد. | |||
فَهَل مِن مُدَّكِرٍ فقط مؤمن صالح متذكّر شود و الّا تمام طبقات ناس هيچ تنبهي پيدا نميكنند چنانچه امروزه در اكثر ناس همان طريقه که دارند و همان اعمال زشت که عادت كردهاند هيچ فكر و تذكّر و تنبّه در آنها نيست. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
(آیه 15)- سپس به عنوان نتیجهگیری از این ماجرای عظیم میفرماید: «و ما این ماجرا را به عنوان نشانهای در میان امتها باقی گذاردیم، آیا کسی هست که پند گیرد» (وَ لَقَدْ تَرَکْناها آیَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ). | |||
و به راستی که همه گفتنیها در همین ماجرا گفته شده، و آنچه باید انسانی بیدار بفهمد از آن میفهمد. | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||