النحل ٣٣

هَلْ‌ يَنْظُرُونَ‌ إِلاَّ أَنْ‌ تَأْتِيَهُمُ‌ الْمَلاَئِکَةُ أَوْ يَأْتِيَ‌ أَمْرُ رَبِّکَ‌ کَذٰلِکَ‌ فَعَلَ‌ الَّذِينَ‌ مِنْ‌ قَبْلِهِمْ‌ وَ مَا ظَلَمَهُمُ‌ اللَّهُ‌ وَ لٰکِنْ‌ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ‌ يَظْلِمُونَ‌

ترجمه

آیا آنها انتظاری جز این دارند که فرشتگان (قبض ارواح) به سراغشان بیایند، یا فرمان پروردگارت (برای مجازاتشان) فرا رسد (آنگاه توبه کنند؟! ولی توبه آنها در آن زمان بی اثر است! آری،) کسانی که پیش از ایشان بودند نیز چنین کردند! خداوند به آنها ستم نکرد؛ ولی آنان به خویشتن ستم می‌نمودند!

|آيا [كافران‌] جز اين انتظار دارند كه فرشتگان سويشان بيايند يا فرمان [عذاب‌] پروردگارت بيايد؟ كسانى كه پيش از آنها بودند نيز چنين كردند، و خداوند به آنان ستم نكرد بلكه آنها به خويشتن ستم مى‌كردند

آيا [كافران‌] جز اين كه فرشتگانِ [جان‌ستان‌] به سويشان آيند، يا فرمان پروردگارت [داير بر عذابشان‌] دررسد، انتظارى مى‌برند؟ كسانى كه پيش از آنان بودند [نيز] اين گونه رفتار كردند، و خدا به ايشان ستم نكرد، بلكه آنان به خود ستم مى‌كردند.

این کافران منکر جز آنکه فرشتگان (غضب خدا) بر سر آنها بیایند (و ترسان و لرزان شوند) یا (به هلاک آنان) حکم خدا در رسد دیگر چه انتظار می‌برند؟ منکران پیشین هم مانند اینان عمل کردند (که همه هلاک شدند) و خدا اصلا به آنها ستم نکرد بلکه آنها خود به نفس خویش ستم می‌کردند.

آیا [کافران و مشرکان] جز اینکه فرشتگانِ [قبض کننده ارواح] به سویشان آیند، یا فرمان پروردگارت [در مورد عذابشان] در رسد، انتظار می برند؟ کسانی هم که پیش از آنان بودند [در برابر حق] چنین کردند، و خدا [در عذاب کردنشان] به آنان ستم نورزید، بلکه آنان همواره [با مرتکب شدن انواع گناهان] به خودشان ستم می کردند.

آيا چشم به راهند كه فرشتگان نزدشان بيايند، يا فرمان پروردگارت فرا رسد؟ گروهى نيز كه پيش از ايشان بودند چنين مى‌كردند و خدا به آنان ستم نكرد بلكه آنان خود به خود ستم مى‌كردند.

انتظاری جز این ندارند که فرشتگان به نزد آنان بیایند یا امر پروردگارت نازل گردد، کسانی هم که پیش از آنان بودند، به همین شیوه رفتار کردند، و خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود بر خویشتن ستم کردند

آيا [كافران‌] جز اين چشم مى‌دارند كه فرشتگان [براى گرفتن جانشان‌] بديشان بيايند يا فرمان پروردگارت [به عذاب آنان‌] بيايد؟ كسانى كه پيش از آنان بودند نيز چنين مى‌كردند، و خدا به آنها ستم نكرد و ليكن آنها بر خويش ستم مى‌كردند

آیا کافران جز این انتظاری دارند که فرشتگان (قبض ارواح) به سراغشان بیایند، یا این که فرمان پروردگارت (مبنی بر مجازات ایشان) فرا رسد (و عذاب آسمانی نابودشان گرداند؟). کسانی که پیش از ایشان هم بودند این چنین کردند (و مجازات کار پلید خود را دیدند) و خدا بدیشان ستم نکرد، و لیکن خودشان به خویشتن ستم کردند (چرا که خویش را با کفرشان در معرض عذاب کردگار قرار دادند).

آیا (کافران) جز اینکه فرشتگان سویشان آیند، یا فرمان پروردگارت (بر عذابشان) در رسد، انتظاری دارند؟ کسانی که پیش از آنان بودند (نیز) این‌گونه (رفتار) کردند، و خدا به ایشان ستم نکرد، بلکه آنان به خودهاشان ستم می‌کرده‌اند.

آیا چشم به راهند جز آنکه بیایدشان فرشتگان یا بیاید امر پروردگار تو چنین کردند آنان که پیش از ایشان بودند و ستم نکرد بر ایشان خدا و لیکن بودند خویشتن را ستم می‌کردند

النحل ٣٢	آیه ٣٣	النحل ٣٤
سوره : سوره النحل نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«هَلْ یَنظُرُونَ»: آیا انتظار می‌کشند؟ استفهام انکاری است، یعنی چشم به راه فرشتگان مرگ یا عذاب آخرت هستند.

تفسیر

• آيات ۲۲ - ۴۰،سوره نحل
• اعتقاد به معاد لازمه توحيد كامل است
• بيان اينكه گمراه كنندگان همانند بار گناهان ناشى از اضلالشان را بر دوش مى كشند
• چگونگى تعدد وزر و عذاب در ازاء عمل واحد
• اشاره به استفاده هاى نادرستى كه از آيه ((ليحملوا اوزارهم كاملة يوم القيمة ))
• مقصود از كسانى كه علم داده شده اند در آيه :((قال الذين اوتوا العلم ...)) معصومين عليهم السلام هستند
• معناى آيه : ((قيل للذين اتقوا ماذا انزل اليكم قالوا خيرا)) و مراد از ((الذين اتقوا))
• معناى ((طيب )) و ((طاهر)) و مقصود از طيب بودن متقين درحال توفى و مرگ
• تعلق مشيت خداوند (لوشاء الله ) به امر عدمى (ما عبدنا) در آيه و توجيه آن
• تقرير و تبيين استدلال مشركين براى بت پرستى خود
• پاسخ به دليل مشركين : تنها وظيفه پيامبران ((بلاغ مبين )) است
• تقسيم امت ها به دو طائفه هدايت يافته و گمراه
• وجه اينكه گمراهى به خلاف هدايت به خود گمراهان نسبت داده شده است
• توضيح اينكه ((ضلالت )) امر عدمى است و نمى توان گفت خدا آن را ايجاد كرده است
• تسليت و دلدارى رسول خدا(ص ): نسبت به هدايت مشركين حريص مباش
• تفسير آيه توسط جبريون و مفوضه در جهت اثبات مذهب خود
• در قيامت ياورانى هستند كه مشركين از يارى آنها بهره مند نمى شوند
• مسئله رفع اختلاف و تبين آن يكى از معرفات روز قيامت است
• اشاره به تعابير مختلف از ايجاد خداى تعالى به :قول ، كلمه ، امر، اراده و قضاى خدا در ذيل (اننقول له كن فيكون )
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل : ((الذين اتوا العلم ))، ((... قالوا خيرا))، ((قالوااساطير الاولين )) و...)
• نقشه قريش در برابر جذابيت دعوت پيامبر اكرم (ص ) درذيل آيه ((و اذا قيل لهم ماذا...))
• روايتى درباره سلطنت و قدرت نامحدود خدا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- کافران حق ناپذیر، هشدارهاى خداوند را نادیده گرفتند. (الکفرین ... ظالمى أنفسهم ... هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک) برداشت فوق مبتنی بر این نکته است که مراد از ملائکه در «تأتیهم الملائکة» ملائکه قبض روح، و مراد از «یأتى أمر ربک» آمدن عذاب باشد. طبق این احتمال جمله «کافران تنها در انتظار آمدن مرگ و یا عذابشان هستند» مشعر به این معناست که: آنان به هشدارهاى خداوند وَقْعى ننهاده و پیوسته راه انحرافى خود را پیمودند.

۲- کافران حق ناپذیر مکه، در انتظار معجزه آمدن فرشتگان و یا امر ویژه اى از جانب خداوند براى تأیید حقانیت قرآن بودند (و إذا قیل لهم ماذا أنزل ربّکم قالوا أسطیر الأولین ... هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک) برداشت فوق، مبتنى بر این احتمال است که عبارت «تأتیهم الملائکة أو یأتى أمر ربک» (ملائکه براى آنان بیاید و یا امر پروردگارت بیاید) - به قرینه آیات سابق که درباره قرآن کریم بود - بر آمدن ملائکه یا امر خداوند جهت تأیید قرآن دلالت داشته باشد.

۳- نزول عذاب به امر خداوند است. (أو یأتى أمر ربّک) ممکن است متعلق «أمر» عذاب باشد، چنان چه مفسّران نیز تصریح کرده اند.

۴- کافران دورانهاى قبل از اسلام در برخورد با کتاب آسمانى خویش، مثل کافران صدراسلام عمل مى کردند. (هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک کذلک فعل الذین من قبلهم)

۵- تکرار تاریخ در برخورد دشمنان ادیان، با ادیان (کذلک فعل الذین من قبلهم)

۶- کافران عصرهاى پیش از اسلام، در انتظار آمدن فرشتگان و یا نزول امر ویژه اى از سوى خداوند جهت تأیید حقانیت کتاب آسمانى خود بودند.    و إذا قیل لهم ماذا أنزل ربّکم قالوا أسطیر الأولین ... قد مکر الذین من قبلهم ... هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک کذلک فعل الذین من قبلهم

۷- دشمنان کتابهاى آسمانى، در برخورد با آن کتابها شیوه واحدى داشتند.    و إذا قیل لهم ماذا أنزل ربّکم قالوا أسطیر الأولین ... قد مکر الذین من قبلهم ... هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک کذلک فعل الذین من قبلهم

۸- کافران، با انکار حقانیت کتابهاى آسمانى، به خود ستم کردند. (و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)

۹- کفر به وحى و کتابهاى آسمانى، ظلم به خویش است. (هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک کذلک فعل الذین من قبلهم و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)

۱۰- ظلمى که به کافران از ناحیه ایستادگى در برابر کتابهاى آسمانى شده است، از ناحیه خداوند نبوده و از سوى خود آنان بوده است. (و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)

۱۱- فرمان عذاب، گرچه با خداوند است، اما زمینه ساز آن خود اهل عذابند. (أو یأتى أمر ربّک ... و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)

۱۲- عقیده و عمل، داراى نقشى تعیین کننده در سرنوشت انسان (هل ینظرون إلاّ أن تأتیهم الملئکة أو یأتى أمر ربّک کذلک فعل الذین من قبلهم و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)

۱۳- انکار حقانیت کتابهاى آسمانى، چیزى بود که خود منکران آن را برگزیدند و خداوند آنان را بر آن وادار نکرد. (کذلک فعل الذین من قبلهم و ما ظلمهم الله و لکن کانوا أنفسهم یظلمون) این برداشت، مبتنى بر این احتمال است که مراد از ظلم به نفس، انحراف از مسیر حق باشد که خداوند آن را به منحرفان اسناد مى دهد و نقش خود را نفى مى کند.

موضوعات مرتبط

• انسان: اختیار انسان ۱۳
• جبرواختیار ۱۳:
• خدا: اعراض از انذارهاى خدا ۱; اوامر خدا ۳; درخواست نزول اوامر خدا ۲، ۶; نقش خدا ۱۱، ۱۳
• خود: ظلم به خود ۸، ۹، ۱۰
• دین: دشمنان دین در تاریخ ۵; هماهنگی دشمنان دین ۵
• سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۲
• ظالمان ۸:
• عذاب: زمینه عذاب ۱۱; منشأ عذاب ۳، ۱۱; نقش اهل عذاب ۱۱
• عقیده: آثار عقیده ۱۲; آزادى عقیده ۱۳
• عمل: آثار عمل ۱۲
• قرآن: درخواست دلایل حقانیت قرآن ۲
• کافران: اعراض کافران ۱;خواسته هاى کافران قبل از اسلام ۶; ظلم کافران ۸; کافران و کتب  آسمانى ۴; منشأ ظلم به کافران ۱۰; هماهنگی کافران ۴
• کافران مکه: خواسته هاى کافران مکه ۲
• کتب  آسمانى: آثار تکذیب کتب  آسمانى ۸; تکذیب کتب  آسمانى ۹; دلایل حقانیت کتب  آسمانى ۶; نقش مکذبان کتب  آسمانى ۱۳; هماهنگی دشمنان کتب آسمانی ۷
• کفر: حقیقت کفر ۹
• معجزه: معجزه اقتراحى ۲، ۶
• ملائکه: درخواست نزول ملائکه ۲، ۶
• وحى: تکذیب وحى ۹