۱۶٬۲۸۸
ویرایش
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
==مراد از اتمام نعمت == | ==مراد از اتمام نعمت == | ||
و كوتاه سخن | و كوتاه سخن: | ||
اگر انسان در ولايت خدا باشد، تمامى اسبابى كه براى ادامه زندگی اش و رسيدن به سعادت بدان ها تمسك مى جويد، همه نسبت به او نعمت هايى الهى خواهند بود، و اگر همين شخص مفروض، در ولايت شيطان باشد، عين آن نعمت ها برايش نقمت خواهد شد، هر چند خداوند آنها را آفريده كه نعمت باشند. | |||
حال اگر چنانچه اسباب و وسايل زندگى ناقص باشد و به جميع جهات سعادت در زندگى وافى نباشد، نعمت بودنش مثل كسى است كه مالى دارد، وليكن به خاطر نداشتن امنيت و يا سلامتى نمى تواند از آن مال آن طور كه مى خواهد و هر وقت و هر جور كه بخواهد، استفاده كند، و در اين حال، اگر چنانچه به آن امنيّت و آن سلامت برسد، مى گويند نعمت بر او تمام شد. | |||
پس اين كه در آيه مورد بحث فرموده: «وَ يُتِمُّ نِعمَتَهُ عَلَيكَ وَ عَلَى آلَ يَعقُوبَ»، معنايش اين مى شود كه: خدا به شما نعمت هايى داده كه با داشتن آن در زندگى سعادتمند شويد، وليكن اين نعمت ها را در حق تو و در حق آل يعقوب - كه همان يعقوب و همسرش و ساير فرزندانش باشند - تكميل و تمام مى كند، همان طور كه يوسف در خواب خود ديد. | |||
«''' | اين كه در اين خطاب، يوسف را اصل و آل يعقوب را معطوف بر او گرفته و فرموده: «عَلَيكَ وَ عَلَى آلِ يَعقُوبَ»، براى اين است كه با خواب او مطابق باشد. او در خواب، خود را مسجود يعقوب و آل يعقوب ديد، و ايشان را ديد كه در هيأت آفتاب و ماه و ستارگان بر او سجده مى كنند. | ||
تمام شدن نعمت بر خود يوسف به همين بود كه او را حكمت و نبوّت و مُلك و عزّت بداد، و او را از مُخلَصين قرار داد و بدو تأويل احاديث بياموخت، و تمام شدن آن بر آل يعقوب، به اين بود كه چشم يعقوب را با داشتن چنين فرزندى روشن گردانيده، او و اهل بيتش را از بيابان و زندگى صحرانشينى به شهر بياورد، و در آن جا در كاخ هاى سلطنتى، زندگى مرفهى روزی شان گرداند. | |||
«'''كَمَا أتَمَّهَا عَلَى أبَوَيكَ مِن قَبلُ إبرَاهِيمَ وَ إسحَاق '''» - يعنى: نعمت را بر تو و بر آل يعقوب تمام مى كنيم، نظير تمام كردنمان در حق دو پدرت، ابراهيم و اسحاق. چون آن دو نيز، خير دنيا و آخرت را دارا شدند. | |||
پس جملۀ «مِن قَبلُ»، متعلق است به جملۀ «أتَمَّهَا». و چه بسا احتمال داده شود كه ظرف مستقر وصف باشد براى «أبَوَيكَ»، و تقدير اين باشد: همان طور كه نعمت را بر دو پدرت كه در قبل مى زيستند، تمام كرد. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۱۱۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۱۱۲ </center> | ||
«''' | «'''إبرَاهِيمَ وَ إسحَاق»، بَدَل و يا عطف بيان اند براى كلمۀ «أبَوَيكَ»، و فايده اين سياق و ترتيب، اشاره و إشعار به اين است كه اين نعمت ها در اين دودمان مستمر و هميشگى بوده، و اگر به يوسف مى رسد، به عنوان ارث از بيت ابراهيم و اسحاق و يعقوب است، و از يعقوب هم به يوسف و از او به بقيه دودمان يعقوب. | ||
معناى آيه اين است : | معناى آيه اين است: | ||
همان طور كه در خواب ديدى، خداوند تو را براى خودش خالص گردانيده، از شرك پاك مى كند تا غير خدا كسى در تو نصيب نداشته باشد، و تأويل احاديث مى آموزد تا از ديدن حوادث، چه در خواب و چه در بيدارى، به مآل و سرانجام آن پى ببرى، و نعمت خود را - كه همان ولايت الهى است - بر تو تمام مى كند و تو را در مصر جاى داده، اهل و دودمان تو را به نزدت مى رساند و مُلك و عزّت را بر تو و پدر و مادر و برادرانت تمام مى كند. همه اين ها را بدين جهت مى كند كه او «عليم» به بندگان و با خبر به حال آنان است. «حكيم» است و هر كسى را به هر مقدار كه استحقاق دارد، پيش مى برد. او به حال تو آگاه است و مى داند كه ستمكاران بر تو، تا چه حد مستحق عذابند. | |||
<span id='link75'><span> | <span id='link75'><span> | ||
==سه نكته درباره شخصيت يعقوب «ع»، سجده براى يوسف «ع» == | ==سه نكته درباره شخصيت يعقوب «ع»، سجده براى يوسف «ع» == | ||
ویرایش