الرحمن ٣٠: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
QRobot edit
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۲#link106 | آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۲#link106 | آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۲#link107 | غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۲#link107 | غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن]] | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link121 | دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link121 | دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link55 | آيه ۲۶-۳۰]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link55 | آيه ۲۶-۳۰]] | ||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link56 | آيه و ترجمه]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link56 | آيه و ترجمه]] | ||
| خط ۴۸: | خط ۵۱: | ||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link60 | ۲ - هر روز پديده تازه اى مى آفريند]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link60 | ۲ - هر روز پديده تازه اى مى آفريند]] | ||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link61 | ۳ - حركت جوهرى]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۷#link61 | ۳ - حركت جوهرى]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «30» | |||
پس كدام نعمت پروردگارتان را تكذيب مى‌كنيد؟ | |||
جلد 9 - صفحه 393 | |||
===نکته ها=== | |||
سؤال و درخواست، گاهى به زبان حال است و گاهى به زبان قال. انسان، چه نيازمندى خود به خداوند را به زبان آورد و چه نياورد، در هر صورت، همواره محتاج خداست. | |||
مراد از «يَوْمٍ» در آيه، روز نيست، بلكه مطلق زمان است، زيرا خداوند در زمان نمى‌گنجد، بلكه فراتر از زمان است. | |||
در تفسير آيه «كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ»، در حديث مى‌خوانيم: خداوند هر روز امر جديدى ايجاد مى‌كند كه قبلًا نبوده است. «من احداث بديع لم يكن» «1» | |||
حضرت على عليه السلام به مناسبت آيه «كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ» فرمود: هر روز گناهى را مى‌بخشد، غمى را بر طرف مى‌كند، گروهى را بالا و عده‌اى را فرو مى‌آورد. «2» | |||
===پیام ها=== | |||
1- فرشتگان و موجودات آسمانى نيز همچون زمينيان، دست نياز به سوى خدا دارند. «يَسْئَلُهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» | |||
2- كارهاى الهى تقليدى نيست، بلكه ابتكارى و نوآورانه است. «كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ» | |||
3- نياز دائمى موجودات، لطف و فيض دائمى خدا را طلب مى‌كند. (او هر لحظه داراى فيضى جديد ومستمر براى آفريده‌ها است.) يَسْئَلُهُ ... كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ | |||
4- چنين نيست كه خداوند، عالم را آفريده و آن را به حال خود رها كرده باشد، بلكه همواره امور هستى را تدبير و اداره مى‌كند. «كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (30) | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما: پس به كدام يك از نعمتهاى پروردگار خود از اخراج شما از كتم عدم و اعطاء روزى و قبول توبه و اجابت دعا و آمرزش گناهان، تُكَذِّبانِ: اى جن و انس تكذيب مى‌كنيد و انكار مى‌نمائيد. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ «14» وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ «15» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «16» رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ «17» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «18» | |||
مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيانِ «19» بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيانِ «20» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «21» يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ «22» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «23» | |||
وَ لَهُ الْجَوارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ «24» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «25» كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ «26» وَ يَبْقى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ «27» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «28» | |||
يَسْئَلُهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ «29» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (30) | |||
ترجمه | |||
خداوند آفريد انسان را از گل خشكيده مانند خزف شده | |||
و آفريد جن را از شعله بيدودى از آتش | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
روان ساخت دو دريا را كه بهم ميرسند | |||
ميانشان حائلى است كه بيكديگر تجاوز نميكنند | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
بيرون ميآيد از آندو مرواريد و مرجان | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 113 | |||
پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
و براى او است كشتيهاى روان افراشته بادبان در دريا چون كوهها | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
هر كه بر زمين قرار دارد نابود شونده است | |||
و باقى ميماند ذات پروردگار تو صاحب بزرگى تامّ و تفضّل عام | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
طلب ميكند از او هر كه در آسمانها و زمين است هر روز او در كارى است | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد. | |||
تفسير | |||
خداوند آدم ابو البشر را خلق فرمود از خاك بعد از آنكه آن را گل فرمود و رنگ و بوى آن تغيير يافت و خشك شد مانند خزف و سفال كه صدا ميكند چون چيزى بآن رسد لذا از مبدء خلق گاهى بخاك و گاهى بحمأ مسنون و اينجا بصلصال كالفخّار تعبير فرموده و منافى با يكديگر نيست و خلق فرمود پدر اجنّه را كه در سوره حجر ذكر شد از شعله جوّاله صافى و بدون دودى از آتش چون اصل مارج بمعناى مضطرب است و اينجا بصافى از دود تفسير شده پس بكدام يك از نعم الهى كه اعظم آنها نعمت وجود است جن و انس كفر ميورزند و كفران مينمايند با آنكه هر يك از آن دو دسته از پدر اصلى خودشان بوجود آمده‌اند و همه مخلوق حقّند و دولت حيات از او بآن دو رسيده او است كه مقرّر و مقدّر فرموده در هر يك از تابستان و زمستان براى آفتاب مشرق و مغربى را در آسمان كه آن دو مشرق و دو مغرب تفاوت مهمّى در قرب و بعد زمين از آفتاب دارند و اختلاف فصول از آن حاصل و منافع آن بجنّ و انس و اصل است و در عين حال هر روز مشرق و مغرب جداگانه دارد لذا در جاى ديگر فرموده ربّ المشارق و المغارب چون بتدريج در شش ماه تفاوت كلى پيدا ميكند روز از شعاع آفتاب بهره‌بردارى ميشود و شب از تاريكى عالم آسايش حاصل ميگردد پس كدام يك از نعمتهاى الهى را ميتوان انكار نمود و خداوند واگذاشته دو دريا و مجمع آب شيرين و شور را بحال جريان طبيعى خود و ميل باختلاط با يكديگر كه با هم تلاقى مينمايند و متّصل بيكديگر ميشوند ولى بين آن دو حائل و مانعى بقدرت خود قرار داده كه تجاوز و تعدّى از آن نمينمايند لذا مدّتها يا هميشه هر يك از آن دو باوصاف خود | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 114 | |||
باقى ميماند يعنى آب گوارا و شيرين بحال خود باقى و آب شور و ناگوار طعم و خاصيّت خود را از دست نميدهد با آنكه لؤلؤ و مرجان گفته‌اند از اختلاط آن دو بيكديگر توليد و از محل تلاقى دو آب بيرون ميآيد و اين معنى در ورود دجله بدريا مشهود ميشود و شمّه‌ئى از اين مقال در سوره فرقان گذشت و اين از بزرگترين آيات قدرت الهى است ولى در قرب الاسناد از امير المؤمنين عليه السّلام نقل شده كه لؤلؤ از آب آسمان و آب دريا توليد ميشود چون وقتى باران ميآيد صدفها دهانهاى خودشان را در دريا باز ميكنند پس قطرات باران در آنها جاى ميگيرند و از قطره بزرگ لؤلؤ بزرگ و از قطره كوچك لؤلؤ كوچك بعمل ميآيد شيخ شيرازى در باب تواضع و فروتنى فرموده: | |||
يكى قطره باران ز ابرى چكيد* خجل شد چو پهناى دريا بديد كه جائيكه دريا است من چيستم* گر او هست حقّا كه من نيستم چو خود را بچشم حقارت بديد* صدف در كنارش بجان پروريد سپهرش بجائى رسانيد كار* كه شد نامور لؤلؤ شاهوار بلندى از آن يافت كو پست شد* در نيستى كوفت تا هست شد و الحق بسيار خوب گفته غفر اللّه له و اين مؤيّد قول بعضى از مفسّرين است كه گفته‌اند مراد از دو دريا درياى آسمانى و زمينى است كه با يكديگر تلاقى مينمايند بنزول باران در وقتى كه خدا بخواهد و بين آن دو مانعى است كه نميگذارد درياى آسمان بزمين نزول و درياى زمين بآسمان صعود نمايد و مرجان لؤلؤ كوچك است ولى بعضى آن را بشبه سرخ تفسير نموده‌اند كه آن شاخ درخت دريائى است و در بعضى از روايات بحرين بعلى و فاطمه عليهما السلام و لؤلؤ و مرجان بحسن و حسين سلام اللّه عليهما تأويل شده و در بعضى علاوه شده كه برزخ محمد صلى اللّه عليه و آله و سلّم ميباشد و در هر حال هيچ يك از نعمتهاى الهى قابل انكار نيست و يكى از نعمتهاى بزرگ الهى كشتيهاى جارى در دريا است كه داراى بادبانهاى بلند و مانند كوههاى طولانى سيّارند و آنها وسائل حمل و نقل مسافرين و مال التجاره‌ها ببلاد بعيده‌اند و تمام لوازم آن را از اجزاء مادّى و آرامش آب و جريان باد و غيرها خداوند فراهم فرموده پس | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 115 | |||
چگونه اين نعمت و ساير نعم الهى را ميتوان انكار نمود و هر چه بر زمين قرار دارد فانى و نابود خواهد شد چون ظاهرا مرجع ضمير عليها ارض است كه در آيات سابقه ذكر شده ولى فنا اختصاص باهل زمين ندارد اهل آسمانها هم ميميرند و اختصاص آنها بذكر براى تذكر آنان است بدار بقاء و چيزيكه در عالم باقى ميماند وجه اللّه است كه آن صرف الوجود است كه بحقيقت آن كسى پى نبرده و نميبرد و قمّى ره نقل فرموده كه آن دين پروردگار است و در بعضى از روايات بذوات مقدسه ائمه اطهار تفسير شده و بعضى از مفسرين آن را بعبادات و اطاعات مقرّبه بخدا تفسير نموده‌اند و بعضى گفته‌اند مراد از وجه شى‌ء خود و ذات آنست چون عرب از خود چيزى بوجه آن تعبير ميكند و ميگويد وجه الرّأى و وجه التّدبير و اراده ميكند رأى و تدبير را و بعضى آن را ادله و آيات حق دانسته‌اند كه بزرگترين نعم الهيّه ميباشند براى آنكه سعادت جن و انس بآنها حاصل ميشود پس كدام يك از نعمتهاى خدا را آن دو دسته انكار ميكنند و تمام موجودات آسمانى و زمينى در ذات و صفات و مقاصد محتاج بحق ميباشند و همه بلسان حال و مقال از خدا سؤال ميكنند و گدايان ملازم آن درگاهند و خداوند هم هر روز و هر آن بكارسازى و كارپردازى آنها اشتغال دارد و جواب آنها را ميدهد و قمّى ره نقل فرموده كه زنده ميكند و ميميراند و زياد ميكند و كم مينمايد و در مجمع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده در اين آيه كه از شأن او آنست كه بيامرزد گناهى را و بگشايد مشكلى را و بالا ببرد قومى را و پائين بياورد ديگران را و بعضى گفته‌اند اين آيه در ردّ يهود است كه گفتند خدا روز شنبه كارى ندارد و فارغ از امر شده و در هر حال نعمتهاى الهى قابل انكار نيست و جن و انس و دوست و دشمن و سعيد و شقى بايد معترف بآن باشند. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
يَسئَلُه‌ُ مَن فِي السَّماواتِ وَ الأَرض‌ِ كُلَّ يَوم‌ٍ هُوَ فِي شَأن‌ٍ «29» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (30) | |||
جلد 16 - صفحه 379 | |||
سؤال و در خواست ميكنند از خداوند متعال هر که در آسمانها و زمين است تمام روزها خداوند در كار است يهود عنود مي‌گويند: خداوند روز يك شنبه شروع كرد بخلقت آسمانها و زمين و آنچه در آنها است تا شش روز روز جمعه و شنبه تعطيل كرد و اينکه كارخانه ديگر خود بخود ميگردد لذا شنبه ما هم تعطيل مي‌كنيم. | |||
وَ قالَت‌ِ اليَهُودُ يَدُ اللّه‌ِ مَغلُولَةٌ غُلَّت أَيدِيهِم وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَل يَداه‌ُ مَبسُوطَتان‌ِ يُنفِق‌ُ كَيف‌َ يَشاءُ مائده آيه 69، اقول: پس از صرف نظر از كلمات مفسرين و اقوال مختلفه آنها در تفسير اينکه آيه شريفه مي‌گوئيم: ممكن در حدّ ذات، نيست صرف است و احتياج بواجب دارد حدوثا و بقاء‌أن‌‌به يا أَيُّهَا النّاس‌ُ أَنتُم‌ُ الفُقَراءُ إِلَي اللّه‌ِ وَ اللّه‌ُ هُوَ الغَنِي‌ُّ الحَمِيدُ فاطر آيه 16 وَ اللّه‌ُ الغَنِي‌ُّ وَ أَنتُم‌ُ الفُقَراءُ محمّد آيه 40 خداوند آن بآن افاضه دارد و سرتاسر ممكنات دست حاجت آنها بسوي او است حتي طبيعي منكر خدا در مورد اضطرار و بي‌چارگي قهرا توجّه باو ميكند، چنانچه حضرت صادق (ع) بآن طبيعي که گفت بحضرت: ما الدليل علي وجود ربك حضرت پس از اقرار آن که در كشتي بوده و كشتي غرق شده فرمود: در اينکه حال آيا متوجّه شدي كسي هست تو را نجات دهد! عرض كرد بلي فرمود همان خدا است. | |||
دست حاجت چه بري نزد خداوندي بر || که كريم است و رحيم است و غفور است و ودود | |||
كرمش نامتناهي نعمش بي‌پايان || هيچ خواننده از اينکه در نرود بي مقصود | |||
يَسئَلُه‌ُ مَن فِي السَّماواتِ سؤال ملائكه طلب مغفرت و قضاء حوائج مؤمنين است وَ الأَرض‌ِ سؤال دفع بليّات و جلب نعم و بر آمدن حاجات أَمَّن يُجِيب‌ُ المُضطَرَّ إِذا دَعاه‌ُ وَ يَكشِف‌ُ السُّوءَ نمل آيه 63. | |||
كُلَّ يَوم‌ٍ هُوَ فِي شَأن‌ٍ تعبير به يوم از باب مثال است و الا کل آن هو في شأن. | |||
اگر نازي كند از هم فرو ريزند قالب‌ها. | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ شرحش گذشت. | |||
380 | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
(آیه 30)- و باز به دنبال این نعمت مستمر و پاسخگوئی به نیازهای همه مخلوقات و اهل آسمانها و زمین تکرار می‌کند که «پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار می‌کنید»؟! (فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ). | |||
ج5، ص58 | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
