ریشه سخط: تفاوت میان نسخهها
از الکتاب
Added root proximity by QBot
(افزودن نمودار دفعات) |
(Added root proximity by QBot) |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=== قاموس قرآن === | === قاموس قرآن === | ||
غضب شديد كه مقتضى عقوبت است چنانكه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نيز بر وزن فرس مصدر آمده است [توبه:58]. اگر از غنيمت به آنهاندهند به شدّت خشمگين شوند. [مائده:80]. [آل عمران:162]. اسخط: به غضب آوردن است مثل [محمّد:28]. در كافى كتاب توحيد باب اراده، حديث 6 از هشام بن حكم روايت كرده كه زنديقى از امام صادق عليه السلام پرسيد: آيا براى خدا رضا و سخط هست؟ فرمود: آرى و ليكن نه مثل مخلوق زيرا كه رضا در مخلوق حالتى است به او دست مىدهد و او را از حالى به حالى وارد مىكند و مخلوق مركّب و تو خالى است اشياء را در او مدخلى است ولى اشياء را در خالق الذات و واحدى المعنى است پس رضاى او همان ثواب او و سخط او و عذاب اوست بى آنكه چيزى به وجود او عارض شده و او را تهييج و از حالى به حالى وارد كند كه اين صفات مخلوق عاجز و محتاج است. عبارت روايت چنين است «قالَ لَهُ: فَلَهذ رِضاً وَ سَخَطٌ فَقالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه السلام: نَعَمْ وزلكِنْ لَيْسَ ذلِكَ عَلى ما يُوجَدُ مِنَ الْمَخْلوقينَ وَ ذلِكَ اَنَّ الرِّضا حالٌ تَدْخُلُ عَلَيْهِ فَتَقنْقُلُهُ مِنْ حالٍ الى حالٍ لِاَنَّ الْمَخْلُوقَ اَجْوَفٌ مُعْتَمَلٌ مُرَكَّبٌ، لِلْاَشْياءِ فيهِ مَدْخَلٌ وَ خالِقُنا لا مَدْخَلَ لِلْاَشْياءِ فيهِ لِاَنَّهُ واحِدٌ واحِدِىُّ الذّاتِ واحِدىُّ الْمَعْنى، فَرِضاهُ ثَوابُهُ وَ سَخَطُهُ عِقابُهُ مِنْ حالٍ اِلى حالٍ لِاَنَّ ذالِكَ مِنْ صِفَةِ الْمَخْلُوقينَ العاجِزينَ الْمُحْتاجينَ». اين حديث و چند حديث ديگر را صدوق در كتاب توحيد باب 26 نقل كرده و مضمون همه آنها اين است كه غضب و سخط خداعذاب اوست و رضاى خدا همان ثواب خداست و در خدا تغيير حال نيست. نا گفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفتهاند ولى راغب در آن شدّت را قيد كرده است. | غضب شديد كه مقتضى عقوبت است چنانكه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نيز بر وزن فرس مصدر آمده است [توبه:58]. اگر از غنيمت به آنهاندهند به شدّت خشمگين شوند. [مائده:80]. [آل عمران:162]. اسخط: به غضب آوردن است مثل [محمّد:28]. در كافى كتاب توحيد باب اراده، حديث 6 از هشام بن حكم روايت كرده كه زنديقى از امام صادق عليه السلام پرسيد: آيا براى خدا رضا و سخط هست؟ فرمود: آرى و ليكن نه مثل مخلوق زيرا كه رضا در مخلوق حالتى است به او دست مىدهد و او را از حالى به حالى وارد مىكند و مخلوق مركّب و تو خالى است اشياء را در او مدخلى است ولى اشياء را در خالق الذات و واحدى المعنى است پس رضاى او همان ثواب او و سخط او و عذاب اوست بى آنكه چيزى به وجود او عارض شده و او را تهييج و از حالى به حالى وارد كند كه اين صفات مخلوق عاجز و محتاج است. عبارت روايت چنين است «قالَ لَهُ: فَلَهذ رِضاً وَ سَخَطٌ فَقالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه السلام: نَعَمْ وزلكِنْ لَيْسَ ذلِكَ عَلى ما يُوجَدُ مِنَ الْمَخْلوقينَ وَ ذلِكَ اَنَّ الرِّضا حالٌ تَدْخُلُ عَلَيْهِ فَتَقنْقُلُهُ مِنْ حالٍ الى حالٍ لِاَنَّ الْمَخْلُوقَ اَجْوَفٌ مُعْتَمَلٌ مُرَكَّبٌ، لِلْاَشْياءِ فيهِ مَدْخَلٌ وَ خالِقُنا لا مَدْخَلَ لِلْاَشْياءِ فيهِ لِاَنَّهُ واحِدٌ واحِدِىُّ الذّاتِ واحِدىُّ الْمَعْنى، فَرِضاهُ ثَوابُهُ وَ سَخَطُهُ عِقابُهُ مِنْ حالٍ اِلى حالٍ لِاَنَّ ذالِكَ مِنْ صِفَةِ الْمَخْلُوقينَ العاجِزينَ الْمُحْتاجينَ». اين حديث و چند حديث ديگر را صدوق در كتاب توحيد باب 26 نقل كرده و مضمون همه آنها اين است كه غضب و سخط خداعذاب اوست و رضاى خدا همان ثواب خداست و در خدا تغيير حال نيست. نا گفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفتهاند ولى راغب در آن شدّت را قيد كرده است. | ||
===ریشههای [[راهنما:نزدیک مکانی|نزدیک مکانی]]=== | |||
<qcloud htmlpre='ریشه_'> | |||
هم:100, الله:64, اله:55, وله:52, من:46, ما:39, رضو:36, ب:34, انن:33, ان:29, لو:26, تبع:24, بوء:22, ه:22, ها:22, اذا:22, ل:20, نفس:20, على:19, کره:19, ک:19, اوى:17, عطو:17, اتى:17, ذلک:15, لم:15, قدم:15, فى:15, جهنم:13, حبط:13, دبر:13, بئس:13, عذب:13, ف:12, عمل:10, خلد:10, صير:10 | |||
</qcloud> | |||
== کلمات مشتق شده در قرآن == | == کلمات مشتق شده در قرآن == |