ص ٥١
| کپی متن آیه |
|---|
| مُتَّکِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاکِهَةٍ کَثِيرَةٍ وَ شَرَابٍ |
ترجمه
| ص ٥٠ | آیه ٥١ | ص ٥٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مُتَّکِئِینَ»: تکیه زنندگان. حال ضمیر (هُمْ) است. «یَدْعُونَ»: می‌طلبند. «کَثِیرَةٍ»: فراوان. مراد انواع میوه‌های فراوان و نوشیدنیهای گوناگون است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
جَنَّاتِ عَدْنٍ مُفَتَّحَةً لَهُمُ الْأَبْوابُ «50» مُتَّكِئِينَ فِيها يَدْعُونَ فِيها بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَ شَرابٍ «51»
باغهاى جاودانه‌اى كه درهايش به روى آنان گشوده است. در آن جا (بر تختها) تكيه مى‌زنند (و) ميوه‌هاى فراوان و نوشيدنى در آن جا طلب مى‌كنند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
مُتَّكِئِينَ فِيها يَدْعُونَ فِيها بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَ شَرابٍ (51)
مُتَّكِئِينَ فِيها: در حالتى كه تكيه كنندگان باشند بر تختها در آن باغات مانند ملوك، يَدْعُونَ فِيها: مى‌خوانند در آن بوستانها، يعنى امر نمايند خدم خود را، بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ: به احضار ميوه بسيار، وَ شَرابٍ: و انواع آشاميدنيها، يعنى بر طريق سلطان، فرمان متاع آنها جريان دارد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ اذْكُرْ عِبادَنا إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي وَ الْأَبْصارِ (45) إِنَّا أَخْلَصْناهُمْ بِخالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ (46) وَ إِنَّهُمْ عِنْدَنا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيارِ (47) وَ اذْكُرْ إِسْماعِيلَ وَ الْيَسَعَ وَ ذَا الْكِفْلِ وَ كُلٌّ مِنَ الْأَخْيارِ (48) هذا ذِكْرٌ وَ إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ (49)
جَنَّاتِ عَدْنٍ مُفَتَّحَةً لَهُمُ الْأَبْوابُ (50) مُتَّكِئِينَ فِيها يَدْعُونَ فِيها بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَ شَرابٍ (51) وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ أَتْرابٌ (52) هذا ما تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسابِ (53) إِنَّ هذا لَرِزْقُنا ما لَهُ مِنْ نَفادٍ (54)
ترجمه
و ياد كن بندگان ما ابراهيم و اسحق و يعقوب صاحبان قوّت و بصيرت را
همانا ما خالص نموديم ايشانرا بخود براى صفت مخصوصى كه ياد آنسراى است
و همانا ايشان نزد ما هر آينه از برگزيدگانى نيكانند
و ياد كن اسمعيل و اليسع و ذا الكفل را و همه از نيكانند
اين ذكر جميل ايشان است و همانا براى پرهيزكاران هر آينه خوبى بازگشت است
در بهشتهاى جاى اقامت هميشگى با آنكه گشوده است براى ايشان درها
در حاليكه تكيه زنندگانند در آنها ميخواهند در آنها ميوه بسيار و آشاميدنى
و نزد ايشانست زنان فروهشته چشم هم سن با هم
اينست آنچه وعده داده ميشويد براى روز شمار
همانا اينست روزى ما نيست براى آن پايانى.
تفسير
خداوند متعال متذكر فرموده است پيغمبر خود را از احوال بندگان برجسته خود تا مردم اقتداء نمايند باخلاق حسنه و صفات پسنديده ايشان مانند حضرت ابراهيم و فرزندش اسحق و فرزند او يعقوب عليهم السلام كه صاحبان قواى ايمانى و عبادى بودند و ارباب بصيرتها و معرفتهاى دينى و عقلى و نيز فرموده كه ما بايشان توفيق اخلاص در عبادت و اطاعت خود را عنايت فرموديم براى آنكه مخصوص نموديم آنانرا بخصلت خالصه‌اى از شوائب اوهام و اغراض دنيوى كه آن فكر و ذكر سراى باقى و عالم آخرت بود كه خانه حقيقى است نه دنيا كه سراى عاريت و دار فانى و معبر واقعى است و ايشان در علم ازلى و ابدى ما از برگزيدگان براى نبوّت و رسالت و اهل خير و سعادت بوده و خواهند بود و نيز فرموده كه ياد كن از حضرت اسمعيل جدّ امجد خود و پسر بزرگ حضرت ابراهيم از هاجر خاتون واقعى كه از انبياء نامى و معروف بحلم و صبر و رضا و تسليم بود و از اليسع كه گفته‌اند نام والدش اخطوب بود و الياس پيغمبر او را جانشين خود در بنى اسرائيل فرمود و
جلد 4 صفحه 474
غائب شد و بعدا او بمقام نبوّت فائز گشت و از ذو الكفل كه در سوره انبياء ذكر شد او يوشع بن نون است و بعضى او را پسر عموى اليسع دانند كه كفالت از انبياء مهجور مينمود و از تبيان نقل شده كه او پسر ايّوب پيغمبر است و بعد از او مبعوث به نبوّت شد و در هر حال تمام آنها از مردان نيك نيكوكار اهل خير و سعادت بودند اين فقط ذكر خير و نام نيكى است كه از ايشان در دنيا برقرار و باقى مانده و همانا براى اشخاص پرهيزكار هر آينه عاقبت نيكو و پسنديده‌اى است چه رسد بانبياء عظام و اوصياء كرام ايشان و آن عاقبت نيكو بهشتهائى است كه اقامتگاه دائمى ايشانست و درهاى آنها هميشه بروى ايشان باز است و مانعى از ورود ايشان در آنها نيست و باعمال صالحه خودشان در دنيا نعمتهاى آنرا كامل مينمايند و چون روز قيامت شود بدون انتظار و وقوف داخل در آنها ميگردند و ملائكه باستقبال ميآيند و ايشان بر تختها نشسته و بر پشتيها تكيه ميكنند و فرمان ميدهند كه انواع ميوجات و مشروبات را براى ايشان حاضر نمايند و فورا حاضر مينمايند براى تفكّه و تلذّذ نه براى گرسنگى و تشنگى چون در بهشت بروى كسيكه باز شد در الم و سختى بروى او بسته ميشود و دختران حوريّه با لباسهاى گوناگون بهشتى نزد آنها حاضر شوند و از خصوصيّات آنها آنستكه چشمهاشان مقصور و منحصر بشوهران بهشتى خودشان است و بديگرى چشم نيندازند و با هم همسن و در جمال و كمال متقاربند نه پير در آنها وجود دارد و نه طفل و نه زشت و نه بى‌معرفت اين اجمالى است از آنچه خداوند وعده ميدهد به بندگان پرهيزكار خود براى روز جزاى اعمالشان و اينرا هم بايد دانست كه روزى و عطا و بخشش خدا تمامى ندارد اين اوضاع بهشتى بهمين منوال هميشه باقى و برقرار خواهد بود
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
مُتَّكِئِينَ فِيها يَدعُون‌َ فِيها بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَ شَرابٍ (51)
پس از دخول در جنات در قصرهاي عاليه بر سريرهاي مرصّع و متّكاهاي زرباف تكيه ميدهند و مي‌طلبند در آن بهشت‌ها به ميوه‌هاي بسيار و آب گوارا.
مُتَّكِئِينَ فِيها اشاره به اينكه هيچگونه زحمتي بر آنها نيست که برخيزند بروند ميوه و خوراكي بدست آورند.
يَدعُون‌َ فِيها آن قدر غلمان و حور مهيا هستند و حاضر بخدمت
جلد 15 - صفحه 257
که هر چه بخواهند براي آنها فوري حاضر ميكنند.
بِفاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ فواكه بهشتي بسيار است
«فيها ما تشتهيه- الانفس و تلذ الاعين و ما خطر علي قلب بشر».
وَ شَرابٍ شرابهاي بهشت هم بسيار است أَنهارٌ مِن ماءٍ غَيرِ آسِن‌ٍ وَ أَنهارٌ مِن لَبَن‌ٍ لَم يَتَغَيَّر طَعمُه‌ُ وَ أَنهارٌ مِن خَمرٍ لَذَّةٍ لِلشّارِبِين‌َ وَ أَنهارٌ مِن عَسَل‌ٍ مُصَفًّي رزقنا اللّه تعالي ان شاء اللّه.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 51)- سپس آرامش و احترام خاص بهشتیان را به این صورت بیان می‌کند: «در حالی که در آن بر تختها تکیه کرده‌اند، و میوه‌های بسیار و نوشیدنیها در اختیار آنان است» هر زمان آن را می‌طلبند، فورا نزدشان حاضر می‌شود (مُتَّکِئِینَ فِیها یَدْعُونَ فِیها بِفاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ وَ شَرابٍ).
نکات آیه
۱ - تقواپیشگان، در باغ هاى بهشتى بر تخت ها تکیه مى زنند. (متّکئین فیها) مقصود از تکیه کردن بهشتیان - به قرینه آیات مشابه - (على الأرائک متّکئین) [سوره یس (۳۶) آیه ۵۶ ]تکیه زدن آنان بر تخت هاى بهشتى است.
۲ - آرامش کامل تقواپیشگان در باغ هاى بهشتى (متّکئین فیها) برداشت یاد شده بر این فرض استوار است که تعبیر «متّکئین فیها» کنایه از آرامش کامل باشد; زیرا این حالت مربوط به کسانى است که در آرامش به سر مى برند.
۳ - تقواپیشگان در باغ هاى بهشتى، خواستار میوه ها و نوشیدنى هاى بسیار عالى، متنوع و گوناگون (یدعون فیها بفکهة کثیرة و شراب) مقصود از کثرت میوه ها و نوشیدنى ها، تنوع آنها است و تنکیر «فاکهة» و «شراب» براى تفخیم مى باشد; یعنى، میوه هاى عالى و نفیس.
۴ - باغ هاى بهشتى، داراى انواع میوه ها و نوشیدنى هاى عالى و نفیس (بفکهة کثیرة و شراب)
۵ - میوه ها، از غذاهاى اصلى بهشتیان است. (یدعون فیها بفکهة کثیرة) از اختصاص به ذکر یافتن میوه ها، از میان دیگر غذاها و خوراکى هاى درخواستى بهشتیان، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۶ - نقش مفید و مؤثر میوه ها در تغذیه انسان (یدعون فیها بفکهة کثیرة و شراب)
موضوعات مرتبط
- بهشت: باغهاى بهشت ۱، ۲; تنوع آشامیدنیهاى بهشت ۴; تنوع میوه هاى بهشت ۴; درخواست آشامیدنیهاى بهشت ۳; درخواست میوه هاى بهشت ۳; میوه هاى بهشت ۵; ویژگیهاى باغهاى بهشت ۴
- بهشتیان: غذاى بهشتیان ۵
- تغذیه: منابع تغذیه ۶
- متقین: آرامش اخروى متقین ۲; خواسته هاى اخروى متقین ۳; متقین در بهشت ۱، ۲، ۳; نعمتهاى اخروى متقین ۱، ۲
- میوه: فواید میوه ۶
منابع
