الْجَمَل
«جَمَل» در لغت به معناى شترى است که تازه دندان برآورده، ولى یکى دیگر از معانى «جمل» طناب محکمى است که کشتى ها را با آن مهار مى کنند; و از آنجا که طناب و سوزن، تناسب بیشترى با هم دارند، بعضى این معنا را در تفسیر آیه بهتر دانسته اند. ولى بیشتر مفسران اسلامى معناى اول را ترجیح داده اند، و حق با آنها است.
ریشه کلمه
- جمل (۱۱ بار)
قاموس قرآن
شتر نر. ايضاً طناب كشتى(قاموس - اقرب الموارد) در صحاح آن را مطلق شتر و نيز طناب كشتى گفته و نر بودنش را از فراء نقل كرده است [اعراف:40] سمّ كشنده را سمّ گويند كه در بدن نفوذ مىكند. خياط به معنى سوزن است. عدهاى از مفسران «جمل» را در آيه به معنى شتر گرفته و اينطور تفسير كردهاند: آنها به بهشت داخل نمىشود تا شتر داخل سوراخ سوزن شود . بنظر نگارنده اين معنى از دو جهت بعيد است يكى آنكه مناسب سوراخ سوزن شتر نيست دوّم اينكه در اين صورت «ابل» و يا«بعير» گفته مىشد كه به معنى مطلق شتر است نه جمل زيرا شتر نر اختصاصى از اين حيث تدارد ولى اگر جنل را درآيه به معنى طناب كشتى بگيريم چنانكه از 3 لغت معتبر نقل شد آن دو اشكال وارد نيست و معنى اين مىشود: وارد بهشت نمىشود تا طناب بادبان كشتى (با آن ضخامت) از سوراخ سوزن بگذرد. هر دو صورت آيه مبيّن آنست كه دخول كفّار به بهشت امكانپذير نيست. در قاموس و اقرب الموارد آم را در آيه ريسمان كشتى گفتهاند و بعضى از مفسّران از ديگران يه طور احتمال نقل كردهاند. [مرسلات:32] صفر اصفر است (اقرب الموارد) جمالة جمع جمل. مهنى آيه: آن آتش شراره هائى مىافكند چون بنائى بلند كه گوئى شتران زرد گون است . گويا شراره در بزرگى به قصر و در رنگ به شتر تشبيه شده است. قصر را به معنى درخت بزرگ و جمالة را جمع به معناى ريسمان كشتى نيز گفتهاند و اللّه العالم.
