المسد ٥

از الکتاب
کپی متن آیه
فِي‌ جِيدِهَا حَبْلٌ‌ مِنْ‌ مَسَدٍ

ترجمه

و در گردنش طنابی است از لیف خرما!

ترتیل:
ترجمه:
المسد ٤ آیه ٥ المسد ٦
سوره : سوره المسد
نزول : ٣ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«جِیدِ»: گردن. «حَبْلٌ»: ریسمان. «مَسَدٍ»: رشته به هم تابیده از لیف خرما و غیره. این آیه حال است و کنایه از تحقیر چنین شخصی است. این سرنوشت نه تنها برای ابولهب و امّ جمیل است و بس، بلکه هرکه با قرآن مخالف باشد و مانع رواج و رسوخ احکام آن در جهان گردد، در دوزخ قرین و همدم آنان خواهد گشت.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

شأن نزول آیات ۱ تا ۵:

«شیخ طوسى» گویند: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مردم را جمع کرد و گفت: خداوند مرا به سوى شما عموماً و به سوى قریش خصوصاً مبعوث نموده است و اگر این بعثت مرا بپذیرید، مالک عرب و عجم شده و آن‌ها را به تصرف خویش خواهید درآورد، گفتند: بعثت تو براى چیست؟

گفت: براى آنست که به شما بگویم، بگوئید: لا اله الّا اللّه و انّى رسول اللّه، ابولهب که در آن میان بود. گفت: تبّا لهذا من دین اللّه، سپس این سوره نازل گردید.[۱][۲]

تفسیر


نکات آیه

۱ - در افتادن همسر ابولهب به آتش جهنم، در حالتى خواهد بود که ریسمانى از الیاف به هم بافته در گردن دارد. (فى جیدها حبل من مسد) «جید» به معناى گردن یا محل گردنبند (قاموس) و «مسد» به معناى لیف ملایمى است که از درخت خرما گرفته مى شود (العین). این آیه از آن جا که حال براى «امرأته» و هم زمان با عامل خود (سیصلى) است، حالت ورود ام جمیل به جهنم را - که به گردن او زنجیرى از رشته هاى به هم بافته، بسته شده است - ترسیم مى کند.

۲ - عذاب آخرت، تجسّمى از گناه در دنیا است. (فى جیدها حبل من مسد) آیه شریفه ترسیمى از آخرت همسر ابولهب ارائه مى دهد; یعنى، او همان طور که در دنیا بوته هاى خار را برمى داشت و بند آن را به گردن مى انداخت، تا به راه پیامبر(ص) بیفشاند; در آخرت نیز بار گناه خود را برداشته و بند آن را به گردن خواهد انداخت.

۳ - همسر ابولهب در آخرت، در نهایت ذلّت و با گردنبندى از لیف هاى بافته شده تحقیر خواهد شد. (فى جیدها حبل من مسد) برخى گفته اند: همسر ابولهب، سوگند یاد کرده بود که گردنبند فاخر خود را در دشمنى با پیامبر(ص) خرج کند و آیه شریفه با بیان این که در آخرت، او داراى گردنبند لیفى خواهد بود; اوج حقارت او را بیان کرده است. تعبیر «جید» گرچه با «عنق» به یک معنا است; ولى در موارد زینت کردن گردن «جید» استفاده مى شود; ازاین رو بر استهزا و تحقیر او افزوده است.

۴ - جهنم، داراى عذاب جسمى و شکنجه روحى (سیصلى نارًا ... و امرأته ... فى جیدها حبل من مسد) آتش، عذاب جسمى و تحقیر با بستن ریسمان به گردن، عذاب روحى است.

موضوعات مرتبط

  • ابولهب: تحقیر اخروى همسر ابولهب ۳; ذلت اخروى همسر ابولهب ۳; ریسمان در گردن همسر ابولهب ۱; گردنبند اخروى همسر ابولهب ۳; ویژگیهاى ورود همسر ابولهب به جهنم ۱
  • جهنم: عذاب جسمى در جهنم ۴; عذاب روحى در جهنم ۴; مراتب عذابهاى جهنم ۴; ویژگیهاى جهنم ۴
  • عذاب: منشأ عذاب اخروى ۲
  • عمل: تجسم عمل ۲

منابع

  1. صاحب مجمع البیان از سعید بن جبیر و او از ابن عباس نقل نماید که گفت: روزى پیامبر بالاى کوه صفا رفت و فرمود: یا صباحاه قریش به او روى آوردند. گفتند: چه شده است؟ فرمود: اگر به شما خبر بدهم که دشمن در صبح یا در شب در کمین شما است. از من باور می‌دارید یا نه؟ گفتند: بلى باور مى کنیم سپس فرمود: بدانید که من نذیر و ترساننده شما هستم از عذابى که به علت گمراهى و جهالت در جلو روى شما قرار گرفته است. ابولهب گفت: تبا لک، براى همین موضوع ما را به اینجا خوانده اى؟
  2. طبرى صاحب جامع البیان از طریق اسرائیل از ابواسحق و او از مردى از همدان که به او یزید بن زید مى گفتند: روایت کند که زن ابولهب اغلب خار و خاشاک را جمع می‌کرد و جلو راه پیامبر مى گذاشت و راه را بر او مسدود مى ساخت چنان که ابن المنذر نیز در تفسیر خود از عکرمة مانند آن را روایت نموده است.