العلق ١٦

از الکتاب
کپی متن آیه
نَاصِيَةٍ کَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ

ترجمه

همان ناصیه دروغگوی خطاکار را!

ترتیل:
ترجمه:
العلق ١٥ آیه ١٦ العلق ١٧
سوره : سوره العلق
نزول : ٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَاصِیَةٍ»: بدل است. «خَاطِئَةٍ»: بزهکار. مراد از موی پیشانی دروغگوی بزهکار، صاحب آن است. واژه (نَاصِیَةٍ) به خود پیشانی هم گفته می‌شود. در این صورت معنی آیه چنین است: پیشانیی که نشانه دروغگوئی و بزهکاری در آن جلوه‌گر و پیدا است (نگا: المنتخب).


نزول

شأن نزول آیات ۱۵ تا ۱۸:

«شیخ طوسى» گویند: این آیات نیز درباره ابوجهل نازل گردیده است.[۱]

تفسیر


نکات آیه

۱ - نهى کنندگان از نماز و تکذیب گران دین، مردمى خطاکار و دروغ گویند. (ینهى ... کذّب ... ناصیة کذبة خاطئة)

۲ - شخص بازدارنده پیامبر(ص) از نماز و تکذیب کننده او، فردى دروغگو و خطاپیشه و گنه کار بود. (ناصیة کذبة خاطئة) دروغ گویى و خطاکارى، در حقیقت وصف صاحب «ناصیة» است و اتصاف «ناصیة» به آن، مجاز و بیانگر این نکته است که صاحب آن، به قدرى به دروغ و گناه آلوده بوده، که گویا اجزاى بدن او، دروغگو و خطاکاراند و آثار این پلیدى ها، در چهره او نمایان است.

۳ - دروغ گویى و خطاکارى، نمایان در چهره مخالفت کنندگان با نماز پیامبر(ص) (ناصیة کذبة خاطئة) توصیف «موى بالاى پیشانى» به «کاذب» و «خاطى» - به جاى توصیف صاحب «ناصیة» به آنها - بیانگر ظهور آثار آن در چهره شخص است.

۴ - آلودگى به دروغ و گناه، ساقط کننده انسان تا مرحله تکذیب دین و باز داشتن مردم از نماز (ینهى. عبدًا إذا صلّى ... کذّب و تولّى ... ناصیة کذبة خاطئة) وصف هاى «کاذبة» و «خاطئة» بیانگر استمرار کذب و خطا در شخص است. این دو وصف در مقایسه با «ینهى» و «کذّب» - فعل و دلالت کننده بر حدوث نهى و تکذیب اند - به منزله علت و معلول مى باشند.

۵ - گناهان زبانى و عملى طغیان گران، گرفتار سازنده آنان به کیفرى ذلت آفرین (لیطغى ... ناصیة کذبة خاطئة) «کذب» از مصداق هاى گناه زبانى مى باشد و «خطا»، گناه عملى و یا شامل زبانى و عملى است.

موضوعات مرتبط

  • ابوجهل: دروغگویى ابوجهل ۲; گناه ابوجهل ۲
  • انحطاط: عوامل انحطاط ۴
  • دروغ: آثار دروغ ۴
  • دین: دروغگویى مکذبان دین ۱; عوامل تکذیب دین ۴
  • طغیانگران: عوامل ذلت طغیانگران ۵; کیفر طغیانگران ۵; گناه طغیانگران ۵
  • گناه: آثار گناه ۴، ۵
  • گناهکاران :۱، ۲
  • محمد(ص): دروغگویى مکذبان محمد(ص) ۲; دروغگویى ناهیان از نماز محمد(ص) ۲، ۳; گناه مکذبان محمد(ص) ۲; گناه ناهیان از نماز محمد(ص) ۲
  • نماز: دروغگویى ناهیان از نماز ۱; عوامل ممانعت از نماز ۴

منابع

  1. در صحیح ترمذى و دیگران از علماء عامه از ابن عباس نقل شده که پیامبر نماز می‌خواند. ابوجهل به وى گفت: آیا من تو را از خواندن نماز نهى نکرده ام؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله بر او بانگ زد. ابوجهل گفت: تو خود می‌دانى که همراهان من از کسان تو زیادترند.