اقْتَحَم
تعبیر به «اِقْتَحَمَ» از مادّه «اقتحام» است در اصل به معناى ورود در کار سخت و خوفناک یا دخول و گذشتن از چیزى با شدت و مشقت است; و این نشان مى دهد گذشتن از این گردنه کار آسانى نیست. و تأکیدى است بر آنچه در آغاز سوره آمده است، که مى فرماید: «ما انسان را در درد و رنج آفریدیم»; هم زندگى او توأم با رنج است و هم اطاعت فرمان پروردگار، توأم با مشکلات مى باشد.
ریشه کلمه
- قحم (۲ بار)
قاموس قرآن
راغب گويد: اقتحام قرار گرفتن در وسط سختى مخوف است «قَحَّمَ الفَرَسُ فارِسَهُ» يعنى:اسب، سوار را به محل مخوفى وارد كرد. طبرسى فرموده: اقتحام وارد شدن به سختى است [بلد:13-11]. در اين سه آيه آزاد كردن بنده ورود به گردنه ناميده شده زيرا انفاق و گذشتن از مال سخت است همانطور كه داخل شدن بگردنه. * [ص:59]. مقتحم به معنى واردشونده است معنى آيه در «فوج» گذشت در نهج البلاغه خطبه 121 در باره ورود به جنگ فرموده:«فَالنَّجاةُ لِلْمُقْتَحِمِ وَ الْهَلَكَةُ لِلْمُتَلَّوِمِ» نجات براى كسى است كه به جنگ وارد شود و هلاكت مال متوقف از جنگ است.
