آنَاء
«آنَاء» جمع «انا» (بر وزن صدا و فنا) به معناى ساعت و مقدارى از وقت است.
ریشه کلمه
- انى (۸ بار)
قاموس قرآن
ساعتها. [آل عمران:113] يعنى در ساعات شب آيات خدا را تلاوت مىكنند، مفرد آنرا انى (بر وزن عنب و فرس و صرد) گفتهاند (مفردات). در كريمه [احزاب:53] راغب «انا» را به معنى وقت و مفرد آناء گرفته و معنى آيه چنين است: به خانه پيامبر داخل نشويد مگر آنكه براى طعام اجازه شود بى آنكه منتظر وقت شويد، پيش وقت داخل نشويد كه منتظر طعام باشيد بلكه در وقتش وارد شويد. ولى مجمع البيان آنرا از اَنى يأنى گرفته كه معنى رسيدن است، يعنى پيش از پخته شدن وارد نشويد كه به انتظار پختن آن بنشينيد. در نهايه گفته: الاناء بكسرالهمزه و القصر: النضج. در الميزان آنرا به معنى ظرف گرفته و فرموده: بى آنكه منتظر ورود ظرف طعام باشد. نا گفته نماند در اين صورت مىبايست آيه «غير ناظرين انائه» باشد، زيرا اناء به معنى ظرف آخرش همزه است. به نظر نگارنده مراد از آيه گفته مجمع است.
