الطارق ٩
ترجمه
| الطارق ٨ | آیه ٩ | الطارق ١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تُبْلی»: مورد امتحان و آزمایش قرار می‌گیرد. نمایان و هویدا میشود. از آنجا که به هنگام آزمایش، حقیقت اشیاء ظاهر و آشکار میشود، این ماده در اینجا به معنی ظهور و بروز آمده است. «السَّرَآئِرُ»: جمع سَرِیرَة، نهانیها و پنهانیها. اسرار و رازها. نیّات و عقائد و هرچیزی که نهفته و پوشیده باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
هُنَالِکَ تَبْلُو کُلُ نَفْسٍ مَا... (۱) وَ وُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى... (۰)
وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ... (۰) قَدْ مَکَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ... (۰) وَ إِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَنْ... (۰) کَلاَّ إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِمَّا... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۷، سوره طارق
- معناى ((طارق )) و ((ثاقب ))
- مراد از اينكه فرمود: ((هيچ نفسى نيست جز اينكه بر آن حافظى است ))
- شخصيت انسان به نفس و روح او است و لذا انسانى كه در قيامت اعاده مى شود عين همانانسان دنيوى است نه مثل او
- استدلال بر قدرت خدا بر احياء اموات به خلقت انسان از آبى جهنده كه از بين ((صلب)) و ((ترائب )) خارج مى شود
- وجه تسميه قيامت به ((يوم تببلى السّرائر))
- وصف قرآن به اينكه ((قول فصل )) است و ((هزل نيست ))
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته از جمله ((يوم تبلى السّرائر)) و ((اءنهلقول فصل ))
نکات آیه
۱ - تمام اسرار و اعمال کتمان شده، در قیامت ارزیابى گشته، و مورد سنجش و شناسایى قرار خواهد گرفت. (یوم تبلى السرائر) «سرائر» جمع «سریرة» (آنچه کتمان شود) است (قاموس) و چون با حرف «ال» همراه است، بر عموم دلالت دارد. «ابلاء» (مصدر «تبلى») به معناى امتحان کردن است (مصباح). مراد از آزمودن سرائر، سنجش و محاسبه آنها است.
۲ - تأثیر نیت ها و حالات درونى انسان، بر سرنوشت او در قیامت (یوم تبلى السرائر) اختبار و آزمودن سریره ها، دلالت بر تأثیر نیک و بد آنها در کیفر و پاداش اعمال دارد.
۳ - انسان در قیامت، بر باورها و ملکات نفسانى خویش، مؤاخذه خواهد شد. (یوم تبلى السرائر) مراد از آزمودن سریره ها، حسابرسى و سنجش میزان کیفر آنها است.
۴ - حقایق کتمان شده، در قیامت آشکار خواهد شد و مخفى نگه داشتن آن امکان پذیر نیست. (یوم تبلى السرائر) گرچه «ابلاء» به معناى آشکار ساختن نیست; ولى لازمه اختبار و آزمایش سریره ها، بر ملا شدن ویژگى هاى آن است.
۵ - حسابرسى نهان کارى هاى انسان و چشیدن کیفر آن، از اهداف معاد است. (إنّه على رجعه لقادر . یوم تبلى السرائر) «یوم» ظرف براى «رجعه» و بیانگر آن است که ارجاع دوباره انسان، روزى به وقوع خواهد پیوست که از مشخصات آن، محاسبه اعمال پنهانى و نیت هاى انسان براى تشخیص میزان کیفر او است.
روایات و احادیث
۶ - «عن مُعاذ بن جبل قال: سألت رسول اللّه(ص) ما هذه السرائر التى تبلى بها العباد فى الآخرة؟ فقال سرائرکم هى أعمالکم من الصلاة و الصیام و الزکاة و الوضوء و الغسل من الجنابة و کلّ مفروض لأنّ الأعمال کلّها سرائر خفیة;[۱] از معاذ بن جبل روایت شده که گفت: از رسول خدا(ص) سؤال کردم: مراد از «سرائر» - که بندگان در آخرت با آن امتحان مى شوند - چیست؟ حضرت فرمود: سرائر شما، همان اعمال شما از نماز، روزه، زکات، وضو، غسل جنابت و تمام فرایض است; زیرا تمام اعمال باطن هایى ناپیدایند».
موضوعات مرتبط
- انسان: باطن عمل انسان ها ۶; حسابرسى عمل انسان ها ۱; مؤاخذه اخروى انسان ها ۳
- بندگان خدا: امتحان اخروى بندگان خدا ۶
- حسابرسى: ملاک حسابرسى اخروى ۳
- سرائر: مراد از سرائر ۶
- سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت اخروى ۲
- عقیده: مؤاخذه بر عقیده ۳
- عمل: حسابرسى عمل ۵; کیفر عمل ۵
- قیامت: حسابرسى در قیامت ۱; ظهور حقایق در قیامت ۴
- معاد: اهداف معاد ۵
- نیت: نقش نیت ۲
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۷۱۵; نورالثقلین، ج ۵- ، ص ۵۵۲، ح ۱۵.
