البروج ٧
ترجمه
| البروج ٦ | آیه ٧ | البروج ٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَفْعَلُونَ»: استعمال فعل مضارع، دلیل بر این است که کوره گودال آدم‌سوزی مدّتی استمرار داشته و یک حادثه زودگذر نبوده است. «شُهُودٌ»: جمع شاهِد، گواهان. مشاهده‌کنندگان. حاضران.
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۲، سوره بروج
- اشاره به مضامين سوره مباركه بروج
- مراد از ذات البروج بودن آسمان
- مقصود از ((شاهد)) در ((و شاهد و مشهود))رسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) و مراد از ((مشهود)) شكنجه هاى كفّار به مؤ منين وثواب و كيفر اخروى هر كدام است
- اقوال عديده مفسرين درباره مراد از ((شاهد و مشهود))
- اقوال از ((اصحاب الاخدود)) و معناى ((قتل اصحاب الاءخدود))
- آنچه آوردن اوصاف : عزيز، حميد، مالكيّت سموات وارض و شهيد بودن بر هر چيز براىخداوند در آيه : ((و ما نقموا منهم ...)) افاده مى كند
- تهديد شكنجه كنندگان مؤ منين و مؤ منات به عذاب جهنّم و عذاب حريق
- توضيح تعليل شديد بودن بطش پروردگار به اينكه او مبدء و معيد است
- اشاره به چند صفت از صفات خداوند در ارتباط با وعده و وعيد او به اهل بهشت و دوزخ
- رواياتى درباره مراد از((و شاهد و مشهود)) داستان اصحاب اخدود، وصف لوح محفوظ،و...)
- رواياتى در داستان اصحاب اخدود در ذيل ((قتل اصحاب الاخدود))
- رواياتى در وصف لوح محفوظ
نکات آیه
۱ - اصحاب اخدود، هنگام سوزانده شدن مؤمنان، حاضر و ناظر بوده و آن را مشاهده مى کردند. (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) «شهادة»، در اصل به معناى خبر دادن از چیزى است که شخص آن را مشاهده کرده و نزد آن حاضر بوده است (نهایه ابن اثیر); و چون جمله «و هم على...» حالیه و مربوط به زمان حضور کنار خندق آتش است; مراد تحمل شهادت و دریافت خبر است، نه اداى آن.
۲ - اصرار و مداومت اصحاب اخدود، بر مقابله با مؤمنان و آزار دادن و سوزاندن آنان (یفعلون) فعل مضارع، هرگاه درباره کارهاى گذشته به کار رود، استمرار را مى رساند.
۳ - در دیدگاه اصحاب اخدود، ایمان مردم، جرمى سنگین و موجب کیفر سوزاندن بود. (ما یفعلون بالمؤمنین)
۴ - اصحاب اخدود، مردمى سنگدل و بى عاطفه بودند. (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) حضور اصحاب اخدود در مراسم آدم سوزى براى شهود و نظاره آن صحنه، گویاى قساوت قلب و بى رحمى آنان است.
۵ - کارى که با رضایت یا دستور کسى انجام شود، کار شخص او به شمار مى آید. (و هم على ما یفعلون ... شهود) اصحاب اخدود، با آن که نشسته و نظاره مى کردند (هم ... قعود ... شهود); ولى تعبیر «یفعلون» کار را به خود آنان نسبت داده است. این استناد بیانگر برداشت یاد شده است.
۶ - نظاره گران شکنجه مؤمنان، در صورت رضایت به آن خود نیز شکنجه گر آنان قلمداد مى شوند. (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) استناد «یفعلون» به شاهدان صحنه، گویاى آن است که ناظران - هر چند دستور دهنده نباشند - شریک جرم شمرده مى شوند.
۷ - اصحاب اخدود، هنگام سوزاندن مؤمنان، آزارها و شکنجه هاى دیگرى نیز بر آنان وارد مى ساختند. (على ما یفعلون بالمؤمنین) تعبیر «ما یفعلون» - که مفهومى وسیع تر از سوزاندن مؤمنان دارد - نشانگر برداشت یاد شده است.
۸ - نظاره گر بودن اصحاب اخدود بر جنایت هاى خویش درباره مؤمنان، جایى براى انکار آن در قیامت باقى نمى گذارد. (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) منظور از تحمل شهادت - که آیه شریفه بر آن دلالت دارد - ممکن است این باشد که آزار دهندگان، از انکار آن در قیامت ناتوان خواهند بود; زیرا خود گواه کردار خویش بوده اند.
۹ - اصحاب اخدود در قیامت، بر کردار خویش شهادت خواهند داد. (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) آیات «و الیوم الموعود» و «و شاهد و مشهود» در آغاز سوره، مى تواند قرینه بر نکته یاد شده باشد.
۱۰ - اصحاب اخدود، در ماجراى سوزندان مؤمنان، مراقب و گواه کار یکدیگر بودند.* (و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود) شاهد بودن اصحاب «اخدود» ممکن است به این منظور باشد که هر یک، بر انجام صحیح مأموریت دیگرى نظارت داشته و نزد حاکمان به آن گواهى دهد.
۱۱ - حضور بى رحمانه اصحاب اخدود براى سوزاندن و تماشاى سوختن مؤمنان، موجب گرفتارى آنان به نفرین خداوند بود. (قتل أصحب الأُخدود ... إذ ... و هم على ما یفعلون بالمؤمنین شهود)
موضوعات مرتبط
- اصحاب اخدود: آثار قساوت قلب اصحاب اخدود ۱۱; اصحاب اخدود در قیامت ۸; اصحاب اخدود هنگام سوختن مؤمنان ۱; بینش اصحاب اخدود ۳; تداوم اذیتهاى اصحاب اخدود ۲; شکنجه هاى اصحاب اخدود ۷، ۸; عوامل نفرین بر اصحاب اخدود۱۱; قساوت قلب اصحاب اخدود ۴; قصه اصحاب اخدود ۱; کیفر ایمان در اصحاب اخدود ۳; گواهان اصحاب اخدود ۱۰; گواهى اخروى اصحاب اخدود ۹; گواهى اصحاب اخدود ۱۰; مؤمنان در کوره آدم سوزى اصحاب اخدود ۱۱; ویژگیهاى اصحاب اخدود ۴
- خود: گواهى علیه خود ۹
- عمل: آثار رضایت به عمل ۵; ملاک عمل ۵
- قیامت: گواهان عمل در قیامت ۹
- مؤمنان: اذیت مؤمنان ۲; رضایت به شکنجه مؤمنان ۶; سوزاندن مؤمنان ۲، ۳; شکنجه مؤمنان ۷، ۸; شکنجه گران مؤمنان ۶; ناظران سوختن مؤمنان ۱; ناظران شکنجه مؤمنان ۶
- نفرین خدا: مشمولان نفرین خدا ۱۱
