هود ٧٦
ترجمه
| هود ٧٥ | آیه ٧٦ | هود ٧٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَعْرِضْ»: صرف نظر کن. دست بکش. «غَیْرُ مَرْدُودٍ»: بدون ردخور. بدون بازگشت.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۶ - ۶۹، سوره هود
- بشارت به همسر ابراهيم (ع ) به تولد اسحاق
- معناى جمله : ((قالوا سلاما قال سلام )) كه سلام فرشتگان ماءمور عذاب قوم لوط (ع )به ابراهيم (ع ) و جواب او را حكايت مى كند
- بيان عدم منافات انتساب ترس به ابراهيم (ع )، با عصمت آن حضرت
- معناى ضحك همسر ابراهيم (ع ) (فضحكت ) و وجوهى كه درباره آن گفته شده است
- وجه تسميه ((يعقوب )). شگفت زده شدن همسر ابراهيم (ع ) از بشارت بچه دار شدن
- مجادله و گفتگوى ابراهيم (ع ) براى رفع عذاب از قوم لوط (ع )
- بيان علت مجادله ابراهيم (ع ) درباره قوم لوط با فرشتگان و پاسخ فرشتگان بهمجادله او
- بحث روايتى (رواياتى در تفسير آيات مربوط به فرشتگان وارد بر ابراهيم (ع )،بشرى و مجادله ابراهيم (ع )
- روايتى در شاءن نزول آيات مربوط به قصه بشرى و مجادله ابراهيم (ع ) و بيان ضعفآن
- اشاره به اينكه خصوصيات روحى نيز همچون خصوصيات جسمىقابل توارث است
- گفتارى پيرامون داستان بشرى و بررسى مفاد آيات مباركه اى كه در سور مختلفه دراين باره آمده است
- بشارت در هر چهار سوره مربوط به تولد اسحاق است نهاسمائيل اين بود نظريه جمعى از مفسرين و ليكن حق اين است كه آيات در همه اين چهارسوره يعنى سوره هود و حجر و عنكبوت و ذاريات ، متعرض يك قصه است و آن داستانبشارت دادن ملائكه به ابراهيم است به ولادت اسحاق و يعقوب ، نه ولادتاسماعيل .
- سبب و علت مجادله ابراهيم (ع ) با ملائكه
نکات آیه
روایات و احادیث
۱- شفاعت ابراهیم(ع) درباره قوم لوط (نازل نشدن عذاب بر آنها) به درگاه خداوند پذیرفته نشد.[۱] (یجدلنا فى قوم لوط ... یإبرهیم أعرض عن هذا)
۲- فرشتگان از ابراهیم(ع) خواستند تا از شفاعت درباره قوم لوط صرف نظر کند و بر آن اصرار نورزد. (یإبرهیم أعرض عن هذا) «هذا» اشاره به «جدالى» است که از «یجادلنا» در آیه قبل استفاده مى شود.
۳- عذاب تقدیر شده بر قوم لوط ، قطعى و غیر قابل تغییر و بازگشت بود. (إنه قد جاء أمر ربک و إنهم ءاتیهم عذاب غیر مردود) «آتى» اسم فاعل از اتیان (آمدن) و «ردّ» به معناى بازگرداندن است. بنابراین «إنهم ءاتیهم ...»; یعنى، همانا عذابى بر آنان وارد خواهد شد که بازگشت ناپذیر است.
۴- فرمانهاى الهى در هستى قطعى است و بدون هیچ کاستى و تخلفى تحقق مى پذیرد. (إنه قد جاء أمر ربک) ظاهر آن بود که فرشتگان خبر از آمدن عذاب را با فعل مضارع بیان مى کردند; زیرا به هنگام گفتوگوى آنان با ابراهیم(ع) هنوز عذابى بر قوم لوط نازل نشده بود. بنابراین آوردن فعل ماضى (جاء) به جاى مضارع (یجىء) و تأکید آن با حرف «قد» گویاى قطعى الوقوع بودنِ فرمانهاى الهى است.
۵- امکان پذیرفته نشدن درخواست و شفاعت پیامبران به درگاه خداوند (یإبرهیم أعرض عن هذا)
۶- قطعى و تغییرناپذیر بودن نزول عذاب بر قوم لوط ، دلیل پذیرفته نشدن شفاعت ابراهیم(ع) درباره آنان (یإبرهیم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربک) جمله «إنه قد جاء ...» تعلیل براى «أعرض عن هذا» مى باشد.
۷- جر و بحث ابراهیم(ع) با فرشتگان و شفاعت او درباره قوم لوط ، پیش از اطلاع او بر قطعى شدن عذاب آنان بوده است. (یجدلنا فى قوم لوط ... یإبرهیم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربک)
۸- نزول عذاب بر اقوام تبه کار ، برخاسته از ربوبیت خداوند است. (إنه قد جاء أمر ربک)
۹- پذیرش شفاعت پیامبران ، مشروط به حتمى نبودن امرى است که مورد شفاعت واقع شده است. (یجدلنا فى قوم لوط ... یإبرهیم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربک)
۱۰- زمان نزول عذاب قوم لوط در سن پیرى و کهنسالى ابراهیم(ع) بوده است. (و هذا بعلى شیخًا ... یإبرهیم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربک)
۱۱- «عن أبى عبدالله(ع): ... فقال الله تعالى: یا ابراهیم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربک و إنهم آتاهم عذابى بعد طلوع الشمس من یومک محتوماً غیرمردود;[۲] از امام صادق(ع) روایت شده است ... خداوند فرمود: اى ابراهیم! از این سخن درگذر، فرمان خدا رسیده [اى ابراهیم] و عذاب من براى آنان همین امروز بعد از طلوع خورشید خواهد آمد، در حالى که حتمى و غیر قابل برگشت است».
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): ابراهیم(ع) و عذاب قومخلوط ۷; ابراهیم(ع) و قومخلوط ۲; ابراهیم(ع) هنگام عذاب قومخلوط ۱۰; دلایل رد شفاعت ابراهیم(ع) ۶; ردشفاعت ابراهیم(ع) ۱، ۱۱; شفاعت ابراهیم(ع) ۷; قصه ابراهیم(ع) ۷; مجادله ابراهیم(ع) ۷
- انبیا: امکان رد شفاعت انبیا ۵; شرایط قبول شفاعت انبیا ۹
- خدا: حتمیت اوامر خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۸
- شفاعت: شفاعت در حتمیات ۹
- قوم لوط: تاریخ قومخلوط ۳; حتمیت عذاب قومخلوط ۳، ۶، ۷، ۱۱; دلایل رد شفاعت از قومخلوط ۶; رد شفاعت از قومخلوط ۱، ۲; زمان عذاب قومخلوط ۱۰; شفاعت از قومخلوط ۷
- مفسدان: منشأ عذاب مفسدان ۸
- ملائکه: خواسته هاى ملائکه ۲; ملائکه و ابراهیم(ع) ۲ و لما جاءت رسلنا لوطًا سىء بهم
