مريم ٨٢
ترجمه
| مريم ٨١ | آیه ٨٢ | مريم ٨٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَیَکْفُرُونَ»: بیزاری خواهند جُست. منکرخواهند شد (نگا: نحل / ، عنکبوت / ، احقاف / . «ضدّاً»: حال مؤکّده (عَلَیْهِمْ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا... (۰) وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَ... (۳) وَ مَنْ أَضَلُ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ... (۰) وَ إِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ... (۳) قَالَ الَّذِينَ حَقَ عَلَيْهِمُ... (۲) إِنْ تَدْعُوهُمْ لاَ يَسْمَعُوا... (۱)
أُولٰئِکَ الَّذِينَ خَسِرُوا... (۱) وَ قَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ... (۲) وَ إِذَا رَأَى الَّذِينَ أَشْرَکُوا... (۱) وَ رَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ... (۰) أَ فَحَسِبَ الَّذِينَ کَفَرُوا أَنْ... (۳) وَ إِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ... (۴)
تفسیر
- آيات ۸۱ - ۹۶ سوره مريم
- معناى اينكه فرمود: ((مشركين جز خداى آلهه اى گرفتند تا براى آنان عزت باشند((
- مقصود آيه : ((كلا سيكفرون بعبادتهم و يكونون عليهم ضدا((
- مراد از اينكه فرمود ما نفس ها يا روزهاى زندگى آنان را مى شماريم اين است كه اعمال آنان شمرده و ضبط مى شود
- مقصود از اينكه مشركان گفتند: ((خدا فرزند گرفته (( و احتجاج خداوند در رد اين سخن باطل
- اشاره به مراد از اينكه فرمود: خداوند براى مؤ منان صالح العمل مودتى در دلها قرار مى دهد
- چند روايت در معناى جمله : ((انما نعد لهم عدا((
- رواياتى درباره مقصود از حشر متقين الى الرحمن و فدا
- رواياتى درباره مراد از اينكه فرمود كسى مالك شفاعت نيست الا من اتخذ عندالله عهدا
- رواياتى در ذيل آيه : ((ان الذين آمنوا و عملوا الصالح اتسيجعل لهم الرحمن ودا(( و نزول آن درباره اميرالمؤ منين (عليه السلام )
نکات آیه
۱- پرستش غیر خدا، هرگز مایه عزت نیست. (لیکونوا لهم عزًّا . کلاّ) «کلاّ» ردع و انکار نسبت به این پندار مشرکان است که پرستش معبودها را مایه عزتمندى خویش مى دانستند.
۲- معبودهاى مشرکان در قیامت، بطلان و بیهودگى عبادت هاى مشرکان را برملا کرده و از آن برائت خواهند جست. (سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدًّا) در مورد ضمیرهاى موجود در آیه، احتمالاتى ذکر شده است; از جمله آن که ضمیر «یکفرون» و «یکونون» به «ءالهة» بازمى گردد و ضمیر «بعبادتهم» و «علیهم» به مشرکان. برداشت یاد شده مبتنى براین وجه است. گفتنى است که «کفر» در معانى مختلفى از جمله انکار و برائت استعمال شده است (لسان العرب). در این آیه نیز به قرینه «و یکونون علیهم ضدّاً» به معناى برائت جستن و سلب مسؤولیت است.
۳- معبودهاى مشرکان در قیامت، به ستیز و دشمنى با پرستشگران خود خواهند پداخت. (و یکونون علیهم ضدًّا)
۴- معبودهاى مشرکان، در قیامت مایه ذلت و خوارى مشرکان خواهند شد. (عزًّا ... و یکونون علیهم ضدًّا)
۵- عبادت هر چیزى جز خداوند، مایه ذلت و خوارى در روز قیامت است. (من دون اللّه ءالهة لیکونوا لهم عزًّا ... و یکونون علیهم ضدًّا)
۶- قیامت، روز احضار و محاکمه مشرکان و معبودهاى آنان (سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدًّا)
۷- قیامت، روز ظهور حقایق و بطلان شرکورزى و بروز ناتوانى معبودهاى ساختگى مشرکان از عزت بخشیدن به آنها (لیکونوا لهم عزًّا ... سیکفرون بعبادتهم)
۸- مشرکان در قیامت، پرستش و بندگى معبودهاى ساختگى را انکار کرده و با آنها به ستیز و دشمنى خواهند پرداخت. (سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدًّا) در برداشت یاد شده، مرجع ضمیر «یکفرون» و «یکونون» مشرکان و مرجع ضمیر «بعبادتهم» و «علیهم» الهه دانسته شده و کفر نیز به معناى انکار گرفته شده است.
۹- قرآن پیشاپیش از سرخوردگى سریع مشرکان و ناکامى آنان در رسیدن به آرزوى عزّت و ثروت، و ضدیّت آنان با معبودهاى موهوم خویش، خبر داده است. (سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدًّا) قرینه اى وجود ندارد که موجب انصراف آیه به وضعیت قیامت مشرکان باشد; بنابراین بعید نیست مراد آیه، اخبار از آینده نزدیک مشرکان مکه و روگردانى آنان از شرک و بت پرستى باشد. در این برداشت، ضمیر فاعلى «سیکفرون» و «یکونون» به مشرکان بازگشت داده شده است.
روایات و احادیث
۱۰- «عن أبى عبداللّه(ع) فى قوله: « ... کلاّ سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدّاً» یوم القیامة ... ثمّ قال: لیست العبادة هى السجود و لا الرکوع و إنّما هى طاعة الرجال من أطاع مخلوقاً فى معصیة الخالق فقد عبده ; از امام صادق(ع) در باره سخن خدا « ... کلاّ سیکفرون بعبادتهم و یکونون علیهم ضدّاً» روایت شده که فرمود: [این ضدیّت] روز قیامت است... سپس امام فرمود: عبادت [در این جا] سجود و رکوع نیست; بلکه [مراد ]اطاعت از مردم است; هر کس مخلوقى را در معصیت خالق اطاعت کند، او را عبادت کرده است».[۱]
موضوعات مرتبط
- تبرّى: تبرّى از مشرکان ۲
- ذلت: عوامل ذلت اخروى ۵
- شرک: بطلان شرک ۷
- عبادت: آثار عبادت غیرخدا ۱، ۵; مراد از عبادت ۱۰
- عزّت: عوامل عزّت ۱
- قرآن: پیشگویى قرآن ۹
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۲، ۷; ویژگیهاى قیامت ۷، ۱۰
- مشرکان: احضار مشرکان در قیامت ۶; احضار معبودان مشرکان در قیامت ۶; پوچى عبادات مشرکان ۲; دشمنان اخروى مشرکان ۳; دشمنى مشرکان ۸; ذلت مشرکان ۹; عوامل ذلّت اخروى مشرکان ۴; محاکمه اخروى مشرکان ۶; محاکمه اخروى معبودان مشرکان ۶; مشرکان در قیامت ۸; معبودان باطل مشرکان ۲
- معبودان باطل: تبرّى معبودان باطل ۲; دشمنان اخروى معبودان باطل ۸; دشمنى اخروى معبودان باطل ۳; دشمنى با معبودان باطل ۹; عجز معبودان باطل ۷; معبودان باطل در قیامت ۳; مکذبان اخروى معبودان باطل ۸; نقش معبودان باطل ۴
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۵۵; نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۵۷- ، ح ۱۴۶.
