ق ١٠
ترجمه
| ق ٩ | آیه ١٠ | ق ١١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَاسِقَاتٍ»: طولانی و دراز. بلندبالا و سرکشیده. حال است. «طَلْعٌ»: (نگا: انعام / ، شعراء / صافات / ). «نَضِیدٌ»: چین‌چین چیده شده. در کنار هم مرتب و منظم قرار گرفته. فعیل به معنی مفعول است (نگا: هود / ، واقعه / ).
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۴، سوره ق
- محتواى سوره مباركه ق
- اقوال مختلف درباره جواب قسم ((و القرآن المجيد))
- مفاد آيه : ((قد علمنا ما تنقص الارض منهم ...)) كه در مقام ردّ سخن مشركين مبنى بر استبعادمعاد است
- مراد از كتاب در ((عندنا كتاب حفيظ)) لوح محفوظ است
- مقصود از اينكه فرمود تكذيب كنندگان قيامت حق را تكذيب كرده در ((امر مريج )) هستند
- اشاره به برهانى كه جمله : ((و احيينا به بلدة ميتا كذلك لك الخروج )) در ردّ استبعادمعاد توسط مشركين متضمن است
- (رواياتى درباره كوه قاف و بيان اينكه اين روايات غيرقابل اعتماد و مردودند)
نکات آیه
۱- نخل هاى افراشته، با شکوفه هایى انبوه و برهم چیده، آیتى خداوندى است. (و النخل باسقت لها طلع نضید) «باسقات» (جمع «باسق») به معناى بلند و برافراشته، «طلع» به معناى شکوفه و «نضید» به معناى روى هم افتاده و انبوه است.
۲- قامت بلند نخل و شکوفه هاى انبوه خرما، پیامدار بصیرت و مایه تذکر خلق (تبصرة و ذکرى ... و النخل باسقت لها طلع نضید)
۳- اهمیت نخل و خرما، در میان درخت ها و میوه ها (فأنبتنا به جنّ-ت ... و النخل باسقت لها طلع نضید) برداشت بالا با توجه به این نکته است که از میان همه درختان، «نخل» یاد شده است. البته بعید نیست که این انتخاب با توجه به جغرافیاى سرزمین وحى صورت گرفته باشد.
۴- حسن استفاده از ملموس ترین نمادها، براى هدایت و درس آموزى خلق * (و النخل باسقت لها طلع نضید) برداشت یاد شده بدان احتمال است که اختصاص به ذکر یافتن «نخل» از میان همه درختان و «خرما» از میان همه میوه ها، از آن جهت باشد که نخل و خرما، اساسى ترین نقش را در زندگى عرب عصر نزول داشته است.
۵- دستیابى خوشه هاى خرما بر بلنداى قامت نخل به عنصر حیاتى آب، شایان تأمّل و درس آموزى* (أفلم ینظروا ... و النخل باسقت لها طلع نضید) برداشت بالا بدان احتمال است که تعبیر «باسقات»، از آن جهت در آیه قید شده باشد که رسیدن «آب» از زمین به خوشه هاى خرما در ارتفاع بالا، از فرایندى پیچیده و شایان تأمّل برخوردار است.
۶- چینش دانه هاى خرما در خوشه هاى انبوه نخل، شایان تأمل و پندآموزى (لها طلع نضید)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱
- بصیرت: عوامل بصیرت ۲
- تذکر: عوامل تذکر ۲
- تعلیم: روش تعلیم ۴
- خرما: اهمیت خرما ۳; عبرت از خوشه هاى خرما ۶
- عبرت: عوامل عبرت ۵، ۶
- مثال: فواید مثال ۴
- نخل: اهمیت نخل ۳; بلندى نخل ۲; سیراب شدن خوشه هاى نخل ۵; نقش شکوفه هاى نخل ۲; نقش نخل ۱، ۲
- هدایت: ارائه نمونه عینى در هدایت ۴; روش هدایت ۴
