فصلت ٢٣
ترجمه
| فصلت ٢٢ | آیه ٢٣ | فصلت ٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذلِکُمْ»: مبتدا است. «ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنتُم بِرَبِّکُمْ»: بدل از مبتدا است. «أَرْدَاکُمْ»: شما را به هلاکت انداخته و نابود نموده است. خبر مبتدا است، یا این که (ظَنُّکُمْ) و (أَرْدَاکُمْ) می‌تواند خبر اوّل و دوم مبتدا باشد.
تفسیر
- آيات ۱۳ - ۲۵ سوره فصّلت
- انذار به عذاب دنيوى ، عذابى مثل صاعقه عاد و ثمود كه پيامبران به سويشان رفتندو...
- وجه اينكه از هود و صالح عليه السلام با صيغهجمل الرسل ياد كرد
- آنچه گريبانگير عاد و ثمود به سبب كفرشان شد
- مراد از حشر دشمنان خدا به سوى آتش
- توضيح راجع به شهادت اعضاء و پوست بدن آدمى عليه او در قيامت ، و وجوهى كه دراين باره گفته شده است
- اعتراض گناهكاران در قيامت به پوست بدنشان !
- پاسخ اعضاء و پوست بدن در جواب گنكاران
- اقوال مفرسين در تفسير قالوا انطقناالله الذى ...
- بحث اجمالى قرآن قسمتى از آيات قرآنى كه دلالت دارند بر اينكه تمامى موجودات داراىعلم هستند
- بحث اجمالى فلسفى درباره علم داشتن موجودات مادى و غير مجرد
- تفسير آيه : و ما كنتم تستترون ... و بيان اينكهاعمال بندگان از آفريدگار پوشيده نبوده ، خدا بر هرچيزى شهيد ورقيب است
- توبيخ مجرمين در قيامت از جانب خداوند
- معناى اينكه قرين هاى سوء براى مشركين ما بين ايديهم و ما خلفهم را زيبا جلوه دادند
- رواياتى راجع به حسن ظنّ به خدا، و مراد از گواهى دادن پوست بدن در قيامت
نکات آیه
۱ - بى اعتقادى به علم مطلق و فراگیر پروردگار، پندارى نادرست و هلاکت بار (و ذلکم ظنّکم الذى ظننتم بربّکم )
۲ - مقام ربوبیت و پروردگارى خداوند، مقتضى علم فراگیر او نسبت به انسان ها و اعمال آنان (ظننتم أنّ اللّه لایعلم ... ظننتم بربّکم) لحن انکارآمیز آیه و تعبیر «ظننتم» و نیز آمدن صفت «ربّ»، نشانگر برداشت یادشده است; یعنى، این گونه گمان درباره «پروردگار» گمانى بى جا و ناروا است.
۳ - شرک، باورى بنا شده بر ظن و گمان است; نه علم و یقین. (و ذلکم ظنّکم الذى ظننتم بربّکم)
۴ - بى اعتقادى به علم گسترده الهى، موجب انحطاط، سقوط و نابودى انسان (أنّ اللّه لایعلم ... ظننتم بربّکم أردیکم) «ارداء» (مصدر «اردى») به معناى نابود کردن و هلاک ساختن است.
۵ - خسارت و زیان کارى مشرکان، نتیجه پندارهاى نارواى آنان درباره خداوند (ذلکم ظنّکم ... فأصبحتم من الخسرین)
۶ - گمان هاى بى جا و ناروا نسبت به خداوند، عامل هلاکت و خسران آدمى (ذلکم ظنّکم ... بربّکم أردیکم فأصبحتم من الخسرین)
۷ - تکیه بر گمان و پندار، در زمینه مسائل اعتقادى، مایه زیان و خسران آدمى (و ذلکم ظنّکم ... فأصبحتم من الخسرین)
۸ - ظن و گمان در زمینه مسائل بنیادى و اعتقادى، فاقد ارزش و اعتبار (ذلکم ظنّکم ... بربّکم أردیکم فأصبحتم من الخسرین)
موضوعات مرتبط
- انحطاط: عوامل انحطاط ۴
- انسان: عمل انسان ۲
- خدا: آثار تکذیب علم خدا ۴; آثار ربوبیت خدا ۲; کیفر تکذیب علم خدا ۱; وسعت علم خدا ۲
- زیان: عوامل زیان ۶، ۷
- شخصیت: آسیب شناسى شخصیت ۴
- شرک: بى منطقى شرک ۳
- ظن: آثار ظن ناپسند ۶; بى ارزشى ظن ۸
- عقیده: آثار ظن در عقیده ۷; ظن در عقیده ۶، ۸; عقیده باطل ۱
- مشرکان: آثار عقیده باطل مشرکان ۵; عوامل زیانکارى مشرکان ۵
- هلاکت: عوامل هلاکت ۴، ۶
