فاطر ٤٢
ترجمه
| فاطر ٤١ | آیه ٤٢ | فاطر ٤٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَقْسَمُوا بِاللهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِم»: (نگا: مائده / ، انعام / نحل / ، نور / ). «إِحْدَی الأُمَمِ»: ملّت یگانه‌ای در میان همه ملّتها. واژه (إحْدَی) به معنی (جَمیع) و (هر) است. جنبه عموم و تعظیم را دارد. مراد یگانه و پیشگام است. «نُفُوراً»: گریز. بیداری (نگا: اسراء / و ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ... (۴) لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ... (۱)
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ... (۵) وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَکْنَاهُمْ... (۰) أَنْ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ... (۱) وَ إِنْ کَانُوا لَيَقُولُونَ (۱) لَوْ أَنَ عِنْدَنَا ذِکْراً مِنَ... (۰) لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ... (۱) فَکَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (۰)
تفسیر
- آيات ۳۹ - ۴۵ سوره فاطر
- مجتبى بر يگانگى خدا در ربوبيت و نفى ربوبيت از آلهه مشركين
- استدلال و احتجاج عليه مشركين و در ردّ ارباب و آلهه موهوم آنان
- استدلال بر توحيد با استناد به ابقاء موجودات و اينكه ابقاء عبارتست از ايجاد و تدبيرمتوالى
- معناى اين كلام قريش كه پيش از بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله قسم مى خوردند كهاگر نذيرى به سويشان بيايد اهدى من احدى الام خواهند شد
- اشاره به معناى اينكه فرمود مكر سّيى ء جز بهاهل آن نمى رسد
- وجه اينكه فرمود اگر خدا مردم را براى گناهانشان مواءخذه كند جنبنده اى بر زمين نمىماند
- روايتى در ذيل آيه : ولو يؤ اخذ الله الناس بماكسبوا...
نکات آیه
۱ - سوگند مؤکد مشرکان، پیش از بعثت رسول اکرم(ص)، بر ایمان و پذیرش دین الهى در صورت آمدن پیامبرى براى آنان (و أقسموا باللّه جهد أیمنهم لئن جاءهم نذیر لیکوننّ أهدى من إحدى الأُمم)
۲ - باورداشت مشرکان صدراسلام، به اصل وجود خدا و مقدس و محترم بودن او (و أقسموا باللّه جهد أیمنهم) برداشت یاد شده از سوگند مشرکان به «اللّه» استفاده مى شود.
۳ - مشرکان جزیرة العرب پیش از اسلام، شرط ایمان و پذیرش دین الهى را، آمدن پیامبرى ویژه براى آنان از جانب خداوند مى دانستند. (و أقسموا باللّه جهد أیمنهم لئن جاءهم نذیر لیکوننّ أهدى من إحدى الأُمم) بیشتر مفسران بر این باورند که این گفتار از مشرکان، در دوران پیش از اسلام بوده و آنان این سخن را به اهل کتاب - که گاهى آنان را به دین الهى دعوت مى کردند - مى گفتند.
۴ - اعتقاد مشرکان عرب، به محدود بودن قلمرو رسالت پیامبران الهى چون ابراهیم، موسى و عیسى(ع) به امت ها و اقوام غیر ایشان (و أقسموا باللّه ... لئن جاءهم نذیر لیکوننّ أهدى من إحدى الأُمم) از این که مشرکان، آمدن پیامبرى ویژه براى خود را; شرط ایمان خود برمى شمردند، مى توان استفاده کرد که آنان اعتقاد نداشتند که قلمرو ادیان الهى در گذشته شامل آنان نیز مى شود; وگرنه این تقاضا لغو و غیر منطقى بود.
۵ - مشرکان جزیرة العرب، مردمى نژادپرست و متعصب بودند. (و أقسموا باللّه ... لئن جاءهم نذیر لیکوننّ أهدى من إحدى الأُمم) برداشت یاد شده از تأکید مشرکان بر آمدن پیامبرى ویژه براى آنان استفاده مى شود; زیرا تأکید آنان در حالى بود که پیامبران بسیارى براى هدایت بشر آمده و عده اى از مردم ساکن در جزیرة العرب به آنان گرویده بودند.
۶ - مشرکان جزیرة العرب، مردمى سوگندشکن و غیرصادق در ادعاى ایمان به پیامبر الهى ویژه خود (و أقسموا باللّه ... فلمّا جاءهم نذیر ما زادهم إلاّ نفورًا)
۷ - بر دوش داشتن مسؤولیت انذار و اخطار، انتظار مردم پیش از نزول قرآن از پیامبران الهى (و أقسموا باللّه ... لئن جاءهم نذیر ... فلمّا جاءهم نذیر ما زادهم إلاّ نفورًا)
۸ - نفرت شدید مشرکان از بعثت رسول اکرم(ص)، به رغم سوگند مؤکد قبلى خود مبنى بر ایمان به پیامبر برخاسته از میان نژاد آنان (و أقسموا باللّه ... فلمّا جاءهم نذیر ما زادهم إلاّ نفورًا)
۹ - انذار و اخطار، از مسؤولیت ها و شیوه هاى تبلیغى پیامبران (لئن جاءهم نذیر ... فلمّا جاءهم نذیر)
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): محدوده رسالت ابراهیم(ع) ۴
- انبیا: انذارهاى انبیا ۹; توقع انذار از انبیا ۷; درخواست پیامبر اختصاصى ۳; رسالت انبیا ۹; روش تبلیغ انبیا ۹
- تعصب: تعصب قومى ۵
- جاهلیت: تبعیض نژادى مشرکان جاهلیت ۵; تعصب مشرکان جاهلیت ۵; توقعات مشرکان جاهلیت ۷; حنث سوگند مشرکان جاهلیت ۶، ۸; دروغگویى مشرکان جاهلیت ۶; سوگندهاى مشرکان جاهلیت ۱; شرایط ایمان مشرکان جاهلیت ۱، ۳; عقیده مشرکان جاهلیت ۴; نفرت مشرکان جاهلیت ۸
- خدا: قداست خدا ۲
- عیسى(ع): محدوده رسالت عیسى(ع) ۴
- محمد(ص): نفرت از نبوت محمد(ص) ۸
- مشرکان: خداشناسى مشرکان صدراسلام ۲; عقیده مشرکان صدراسلام ۲
- موسى(ع): محدوده رسالت موسى(ع) ۴
