طه ٦٦
ترجمه
| طه ٦٥ | آیه ٦٦ | طه ٦٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حِبَال»: جمع حَبْل، طناب. ریسمان. «عِصِیّ»: جمع عَصا، چوبه دستیها. «تَسْعَی»: حرکت می‌کند. تند راه می‌رود.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ اتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ... (۲) قَالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا... (۵) فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالَ... (۴) قَالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا... (۳) فَأَلْقَوْا حِبَالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ... (۴)
قَالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً... (۱) إِذْ تَمْشِي أُخْتُکَ فَتَقُولُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۷۹ سوره طه
- بيان ريشه اعتقادى اين سؤ ال فرعون كه گفت :((فمن ربكما يا موسى ((
- توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان ديدگاه آنان درباره خدا و روششان در اتخاذ آلهه وارباب ۲۲۸
- اقوال مختلفى كه درباره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است
- توضيح نكات و دقائق جواب موسى (عليه السلام ) كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود
- بيان تناسب جواب موسى (ع ) با مقضاى مقام و اشاره به وجوه نادرست مفسرين در معناىآيه
- سؤ ال ديگر فرعون : ((فما بال القرون الاولى (( كه معاد را استعباد كره زير سؤال مى برد
- پاسخ موسى (ع ) از استعباد فرعون امر معاد را
- معناى ذيل آيه ((لا يضل ربى و لا ينسى (( و ارتباط آن با صدر آيه
- تتمه داستان هدايت عمومى و ارائه شواهدى روشن براى آن
- گفتگو به متهم ساختن موسى (عليه السلام ) به توطئه و ساحرى منجر مى شود...
- موعظه موسى (عليه السلام ) به فرعون و فرعونيان در نهى از بت پرستى
- بازتاب اندرز موسى (عليه السلام ) و عكسالعمل مردم در برابر آن
- مشاوره فرعون با ايادى خود و اتخاذ تصميمهاى محرمانه
- ترغيب و ترهيب مردم توسط فرعون در مقابله با دعوت موسى (ع )
- روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود
- معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام ) بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است
- غلبه موسى (عليه السلام ) به ساحران و ايمان آوردن آنان
- ساحران در برابر عظمت آيت الهى به سجده افتادند
- عكس العمل فرعون در برابر ايمان آوردن ساحران بخداىمتعال
- جواب بليغ مؤ منان حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى باشد
- فرعون و ساحران ، و دو ديدگاه مختلف مادى و الهى
- دنباله پاسخ ساحران كه از توبه حقيقى آنان حكايت مى كند
- بحث روايتى
نکات آیه
۱ - موسى(ع)، شروع مبارزه را به ساحران فرعون واگذار نمود و بر آغاز کار از سوى آنان تأکید کرد. (إمّا أن تلقى ... قال بل ألقوا )
۲ - موسى(ع)، برخوردار از اعتمادى قوى به وعده هاى خداوند در پیروزى بر مخالفان (قال بل ألقوا ) در آیات پیشین، خداوند به موسى(ع) اطمینان داد که بر رخدادها، اِشراف کامل دارد و جاى نگرانى نیست (لاتخافا إنّنى معکما أسمع و أرى). واگذار کردن صحنه کارزار به دشمنان و به تماشا نشستن موسى(ع) حاکى از اعتماد کامل او به آن وعده است.
۳ - بیان شبهه و القاى آن، جهت آمادگى براى ابطال و رفع شبهه، مجاز است. (قال بل ألقوا فإذا ) موسى(ع) مى توانست با انتخاب شروع، بساط کار ساحران را برچیده و اساساً اجازه کار را به آنان ندهد; ولى رخصت او در اِعمال سحر ساحران، بدان جهت بود تا شبهه اى را که فرعون القا کرده بود (فلنأتینّک...) ابطال کند و حقانیت خود را نشان دهد. این اجازه، نشانگر این نکته است که اجازه بیان شبهات براى پاسخ گویى به آن اشکالى ندارد; بلکه مطلوب است.
۴ - ساحران فرعون، به مجرد اجازه موسى(ع)، ابزار سِحر خود را به کار انداختند و سِحر خویش را آغاز کردند. (قال بل ألقوا فإذا ) «فاء» در «فإذا» فصیحه و حاکى از جملاتى محذوف و مقدر است. حرف «إذا» نیز براى مفاجاة و نشانگرسرعت عمل ساحران است. از این رو مفاد آیه چنین است: «موسى گفت شما سحرتان را بیندازید و آنان سحر خویش را ارائه کردند که ناگهان ریسمان ها و...».
۵ - ریسمان و عصا، از وسایل کار ساحران فرعون (فإذا حبالهم و عصیّهم ) حبل (مفرد «حبال») به معناى ریسمان و «عصا» (مفرد «عصىّ») به معناى چوب دستى است.
۶ - ساحران فرعون، با سِحر خود چنین وانمود کردند که ریسمان ها و عصاهاى آنان به هر طرف شتافته و حرکت مى کند. (فإذا حبالهم و عصیّهم یخیّل إلیه من سحرهم أنّها تسعى) «أنّها تسعى» نائب فاعل «یخیّل» است و فعل «یخیّل إلیه» دلالت دارد که ریسمان ها و چوب دستى ها در واقع بى حرکت بودند; نه آن که با ماده اى آغشته شده باشند که براثر تابش آفتاب، واقعاً به حرکت درآمده باشند.
۷ - سِحر ساحران فرعون، داراى تأثیر بر قواى ادراکى مردم و ایجاد خیال و تصور در آنان (یخیّل إلیه من سحرهم أنّها تسعى ) «یخیّل إلیه»; یعنى، به وهم و خیال موسى(ع) چنین وانمود شد که ریسمان ها و عصاها حرکت مى کنند. ضمیر «إلیه» گرچه به موسى(ع) بازمى گردد; ولى روشن است که همه مردم حاضر در آن صحنه نیز چنین احساسى داشتند.
۸ - سِحر، داراى تأثیر و نفوذ بر قواى ادراکى و قوه مخیله (یخیّل إلیه من سحرهم )
۹ - ساحران فرعون، پیش از حضور در صحنه مقابله با موسى(ع)، ریسمان ها وعصاهاى فراوانى را تدارک دیده بودند. (فإذا حبالهم و عصیّهم )
۱۰ - سِحر، حقیقت اشیا را تغییر نمى دهد. (یخیّل إلیه من سحرهم أنّها تسعى )
۱۱ - دیدگان و قوه خیال موسى(ع) نیز، تحت تأثیر سِحر ساحران فرعون قرار گرفت. (یخیّل إلیه من سحرهم أنّها تسعى )
۱۲ - امکان تأثیر سِحر بر قوه خیال و وهم پیامبران الهى (یخیّل إلیه من سحرهم ) ترسیم چیزى در دیدگان انسان، برخلاف شکل واقعى آن (مانند شکسته وانمود شدن چوبى که در آب موج دار قرار دارد) مانع شناخت حقیقت آن چیز نیست; تا نقصى براى درک و فهم انسان به شمار آید و با نبوت ناسازگار باشد.
موضوعات مرتبط
- انبیا: تأثیر جادو در انبیا ۱۲
- جادو: آثار جادو ۱۰; آثار روانى جادو ۸
- جادوگران فرعون :۷ آثار جادوى جادوگران فرعون ۱۱; ابزار جادوگران فرعون ۵، ۹; جادوى جادوگران فرعون ۴، ۶; خیال انگیزى جادوى جادوگران فرعون ۷; ریسمان جادوگران فرعون ۵، ۶، ۹; عصاى جادوگران فرعون ۵ ۶ ، ۹
- خدا: وعده هاى خدا ۲
- شبهه: روش رفع شبهه ۳
- قواى ادراکى: تأثیر جادو در قواى ادراکى ۸
- موسى(ع): اذن موسى(ع) ۴; اطمینان موسى(ع) ۲; تأثیر جادو در موسى(ع) ۱۱; قصه موسى(ع) ۱، ۴، ۶، ۹، ۱۱; موسى(ع) و جادوگران فرعون ۱; وعده پیروزى موسى(ع) ۲
