سُقْيَاهَا

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

قاموس قرآن

آب دادن همچنين است سُقيا (راغب) [انسان:21]. [شمس:13]. در اقرب و صحاح سقيا را اسم مصدر گفته است. طبرسى آن را حصّه آب گفته است در قرآن سقى و اسقاء هر دو آمده است مثل «وَ اَسْقَيْنا كُمْ ماءً فُراتاً» راغب در فرق آن دو گويد: سقى آن است كه مشروب را به شخص بدهى و اسقاء آن است كه در اختيار وى بگذارى تا هر طور خواست ميل كند. السقاء از سقى ابلغ است زيرا مشروب را در اختيار طرف مى‏دهى خواه خودش بنوشد يا ديگرى به او بنوشاند. در اقرب سقى و اسقاء را به يك معنى گرفته و هر دو شامل است به اينكه با دست آب را به دهان طرف برسانى و يا در اختيار او قرار بدهى. آنگاه از حماسى نقل مى‏كند: بعضى ميان سزقَيْتُ و اَسْقَيْتُهُ فرق گذاشته و گفته است: اَسَقَيْتُهُ يعنى در اختيار او آشاميدنى گذاشتم هر طور بخواهد بكند. وَسَقْيُتُهُ يعنى آب را به دهان او رساندم. مجمع هر دو را به يك معنى گرفته و فرق فوق را از ديگران نقل مى‏كند. تدبّر در آيات قرآن نشان مى‏دهد كه اسقاء به معنى گذاشتن آب در اختيار شخص است مثل آيه گذشته [حجر:22]، [مؤمنون:21]، [فرقان:49] ولى سقى در نوشاندن آمده نظير [يوسف:41]. كه درباره نوشاندن است و مثل [بقره:71]. بقره، آب را بكشت مى‏نوشاند و در آيه [شعراء:79]. نيز نوشاندن مراد است. خلاصه آنكه فرق راغب و حماسى به جا و حق است. استسقا: طلب سقى و اسقاء. [بقره:60] سقاية: ظرفيكه با آن آب مى‏دهند (مشربه) [يوسف:70]. گويا آن ظرف هم مشربه بود كه سقايه گقته و هم پيمانه بود كه در آيات ديگر آن را صواع گفته است راغب گويد آن دو تعبير براى فهماندن دو امر است. سقايه مصدر نيز آمده است مثل [توبه:19]. آيا آب دادن حاجيان و تعمير مسجد الحرام را مانند آن كس مى‏دانيد كه به خدا ايمان آورده راجع به شأن نزول آيه رجوع شود به تفاسير.