الواقعة ٦١
ترجمه
| الواقعة ٦٠ | آیه ٦١ | الواقعة ٦٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَلی أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَالَکُمْ»: تا این که شما انسانها را در این جهان مرتّباً جایگزین یکدیگر گردانیم. یعنی گروهی را بمیرانیم و دسته دیگری را جانشین ایشان گردانیم. در این صورت (أَمْثَالَ) به معنی اقوامی همچون خودتان است. یا این که: شما را در آخرت به حیات مجدد برمی‌گردانیم و با کیفیات تازه‌ای از نظر روح و جسم زنده و جاودانتان می‌گردانیم. در این صورت (أَمْثَالَ) خود انسانها هستند، ولی با خصوصیات تازه و کیفیات خاص. «فِی مَا لا تَعْلَمُونَ»: در جهانی که شما چگونگی آن را نمی‌دانید و از اصول و نظامی که بر آن حاکم است بی‌خبرید. یا: در قالب و پیکر و روح و روانی که پیدا می‌کنید و شما فعلاً از اشکال و شرائط آن بی‌خبرید.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶، سوره واقعه
- بيان جهت اينكه لازمه اعتقاد به آفريدگار تصديق قيامت و معاد است (نحن خلقناكم فلولاتصدقون )
- مرگ تقدير شده است و ناشى از غلبه اسبابزوال بر قدرت و اراده خداوند نيست
- حكمت و غرض از تقدير مرگ : تبديل امثال ، و انشاء مجدد اموات
- توضيح اينكه چگونه علم به دنيا و خصوصيات آن مسلتزم اذعان به معاد است
- بيان اينكه آيه : ((و لقد علمتم النشاة الاولى فلولا تذكرون )) مبتنى بر قياس نيست
- اثبات ربوبيت پروردگار با بر شمردن سه تا از مهمترين حوائج مردم : زراعت ، آب وآتش
- معناى آيه : ((فسبح باسم ربك العظيم
- معناى اينكه قرآن كريم و ((انى كتاب مكنون )) است
- مراد از ((مس )) و ((مظهرون )) در آيه : ((لا يسمه لا المطهرون ))
- معناى اينكه فرمود: روزى خود را تكذيب قرار مى دهيد
- اگر قيامتى در كار نيست پس چرا جان به گلوگاه رسيده را بر نمى گردانيد؟!
- وضع طوائف سه گانه (مقربون ، اصحاب اليمين و اصحابالشمال ) در حال مرگ و پس از مرگ
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - جایگزین کردن نسلى به جاى نسل دیگر، فلسفه مقدر شدن مرگ از سوى خداوند براى انسان ها (نحن قدّرنا بینکم الموت ... على أن نبدّل أمثلکم) جمله «على أن نبدّل» مربوط به تقدیر مرگ در آیه پیش است; یعنى، ما بر این اساس که امثال شما (نسل هاى بعد) را جایگزین شما گردانیم، مرگ را تقدیر کرده ایم.
۲ - انسان ها، در نوع با هم متحداند و اختلاف و تفاوتشان در خصوصیات فردى است. (على أن نبدّل أمثلکم) «أمثال» جمع «مِثل» است. دو چیز در صورتى مثل هم هستند که در نوع مشترک و در خصوصیات شخصى متمایز باشند.
۳ - مرگ، در پى دارنده حیات مجدد است; نه فنا و نابودى. (نحن قدّرنا بینکم الموت ... و ننشکم فى ما لاتعلمون) «و ننشئکم» - مانند «أن نبدّل» - مربوط به «نحن قدّرنا...» در آیه پیش است; یعنى، مرگ را بر این اساس مقدر کردیم که شما را در آینده، در آفرینش مجدد ایجاد کنیم; آفرینشى که شما از آن آگاهى ندارید.
۴ - زمان برپایى رستاخیز، خارج از قلمرو دانش بشر (و ننشئکم فى ما لاتعلمون) «ما»ى موصوله در «فیما»، مى تواند کنایه از کیفیت خلقت اخروى و یا کنایه از زمان حیات مجدد یافتن انسان در آخرت باشد. برداشت بالا بر پایه احتمال دوم است; یعنى، ما مرگ را بر این اساس مقدر کردیم که در زمانى که نمى دانید، شما را بار دیگر ایجاد کنیم.
۵ - چگونگى خلقت انسان در جهان آخرت، تنها در قلمرو علم خداوند (و ننشئکم فى ما لاتعلمون) برداشت یاد شده بر این اساس است که «ما» در «فیما» کنایه از خلق و آفرینش باشد; یعنى، شما را در خلقتى ایجاد مى کنیم که نمى توانید به آن دانش پیداکنید.
۶ - کافران و منکران معاد، در رستاخیز تغییر شکل یافته و به صورت هایى غیر از صورت انسانى محشور خواهند شد. * (على أن نبدّل أمثلکم) برخى از مفسران، احتمال داده اند که «أمثال» در آیه شریفه جمع «مَثَل» و به معناى اوصاف است. بر این اساس معناى آیه چنین مى شود: «ما مرگ را در میان شما مقدر کردیم; براى این که در آینده، اوصاف شما را دگرگون کرده و در شکل و صورتى که نمى دانید ایجادتان کنیم». گفتنى است که روى سخن در این آیات، با کافران و منکران رستاخیز است.
موضوعات مرتبط
- انسان: تفاوت انسان ها ۲; حقیقت انسان ۲; عجز انسان ها ۴; محدوده علم انسان ۴
- خدا: اختصاصات خدا ۵; افعال خدا ۱
- قیامت: وقت قیامت ۴
- کافران: صورت اخروى کافران ۶
- مرگ: حقیقت مرگ ۳; فلسفه مرگ ۱
- معاد: صورت اخروى مکذبان معاد ۶; کیفیت معاد جسمانى ۵; معاد جسمانى ۳
- نسل: جایگزینى نسل ها ۱
