النحل ١٦
ترجمه
| النحل ١٥ | آیه ١٦ | النحل ١٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَلامَاتٍ»: نشانه‌ها. عطف بر (رَواسِیَ) در آیه قبلی است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱،سوره نحل
- بيان مفاد كلى سوره نحل و مكى و مدنى بودن آيات آن
- مراد از امر خدا و معناى ((اتى امر الله فلا تستعجلوه )) و وجوهى كه در اين باره گفته شده است
- رد نظريه ديگر مفسرين درباره مفاد آيه شريفه
- اشاره به آنچه كه از اين آيات قرآنى درباره حقيقت روح استفاده مى شود
- بيان معناى آيه : ((ينزل الملائكة بالروح من امره ...))
- وجوه مختلفى كه مفسران در پيرامون معناى آيه فوق ذكر كرده اند
- بعثت پيامبران و انزال ملائكه منوط به مشيت خداوند است
- رد سخن بعضى مفسرين در استدلال به آيه بر عدم شرط استعداد و و قابليت در امررسالت
- اشاره به دو مرحله داشتن انذار پيامبران هم در عقيده و هم درعمل
- احتجاج بر وحدانيت خدا از دو جهت : از راه خلق كردن و از راه تدبير
- غرض از ذكر اينكه خلقت انسان از نطفه اى ناچيز است بيان بى شرمى و وقاحت بشر است
- اشاره به فوائد انعام (شتر، گاو، گوسفند) و هدف از خلقت آنها
- بر خدا است كه قصد سبيل (راه هدايت ) را معين و روشن كند (و على الله قصدالسبيل ...)
- اختلاف دو فرقه اشاعره و معتزله در دلالت آيه
- سه قسم احتجاج براى سه گروه مختلف از انسانها بر وحدانيت خدا در ربوبيت
- معناى ((وترى الفلك مواخر فيه ))
- اركان سه گانه الوهيت و ربوبيت : خالق بودن ، منعم بودن و عالم بودن به درون وبرون انسان
- بيان نكته اى كه در تعليل ((و ان تعدوا نعمة الله لا تحصوها)) به ((ان الله لغفوررحيم )) وجوددارد
- رواياتى در ذيل آيه ((اتى امر الله فلا تستعجلوه ))
- نقد استدلال برخى از علماء به روايات فوق الذكر
- روايتى كه در آن ((اتى امر الله )) به ظهور مهدى عليه السلام تطبيق شده است
- رواياتى درباره حكم شرعى بول و گوشت چهارپايان
- دو روايت در تطبيق جمله : ((و بالنجم هم يهتدون )) بر ائمهاهل بيت عليهم السلام
نکات آیه
۱- خداوند براى راهیابى آدمیان، علامتها و نشانه هایى در زمین قرار داده است. (و ألقى فى الأرض روسى ... لعلّکم تهتدون . و علمت) «علامات» عطف به «رواسى و أنهار» است و مراد آن علامتها و نشانه هایى طبیعى است که در زمین وجود دارد.
۲- ستارگان، داراى نقشى بسیار مهم در راهیابى مسافران (و علمت و بالنجم هم یهتدون) ذکر خاص «نجم» پس از عام (علامات) با اینکه نجم بى شک از جمله آنهاست، مى تواند گویاى نکته یاد شده باشد.
روایات و احادیث
۳- «قال رسول الله(ص): «و بالنجم هم یهتدون» قال: هو الجدى لأنه نجم لاتزول و علیه بناء القبلة و به یهتدى أهل البر و البحر;[۱] رسول خدا(ص) در باره سخن خدا «و بالنجم هم یهتدون» فرمود: آن ستاره جُدى است; زیرا آن ستاره اى است که از بین نمى رود و قبله [شناسى]بر آن بنا شده و به وسیله آن اهل خشکى و دریا راهنمایى مى شوند...».
موضوعات مرتبط
- خدا: افعال خدا ۱
- راهیابى: ابزار راهیابى ۲; نشانه هاى راهیابى ۱
- ستارگان: راهیابى با ستارگان ۲، ۳; ستاره جدى ۳; فواید ستارگان ۲، ۳
- قبله: ابزار تشخیص ۳
منابع
- ↑ تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۲۵۶، ح ۱۲; نورالثقلین، ج ۳، ص ۴۶، ح ۵۱.
