المائدة ٧

وَ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ‌ عَلَيْکُمْ‌ وَ مِيثَاقَهُ‌ الَّذِي‌ وَاثَقَکُمْ‌ بِهِ‌ إِذْ قُلْتُمْ‌ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ اتَّقُوا اللَّهَ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَلِيمٌ‌ بِذَاتِ‌ الصُّدُورِ

ترجمه

و به یاد آورید نعمت خدا را بر شما، و پیمانی را که با تأکید از شما گرفت، آن زمان که گفتید: «شنیدیم و اطاعت کردیم»! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که خدا، از آنچه درون سینه‌هاست، آگاه است!

و نعمت خدا را كه بر شما ارزانى داشته و [نيز] پيمانى را كه با شما بسته است به ياد آوريد كه گفتيد: شنيديم و فرمان برديم، و از خدا پروا كنيد كه خداوند به راز دل‌ها آگاه است

و نعمتى را كه خدا بر شما ارزانى داشته و [نيز] پيمانى را كه شما را به [انجام‌] آن متعهد گردانيده، به ياد آوريد، آنگاه كه گفتيد: «شنيديم و اطاعت كرديم.» و از خدا پروا داريد كه خدا به راز دلها آگاه است.

و یاد کنید نعمت خدا را که به شما ارزانی داشت و عهد او را که با شما استوار کرد آن گاه که گفتید: (امر تو را) شنیدیم و اطاعت کردیم. و از خدا بترسید که خدا به نیّات قلبی (شما) آگاه است.

و نعمت خدا را بر خود و پیمانش را که [در لزوم اطاعت از او و پیامبرش] با شما محکم و استوار کرد، یاد کنید، هنگامی که گفتید: شنیدیم و اطاعت کردیم. و از خدا پروا کنید؛ زیرا خدا به آنچه در سینه هاست، داناست.

نعمتى را كه خدا به شما داده است، و پيمانى را كه با شما بسته است، بدان هنگام كه گفتيد شنيديم و فرمانبردارى كرديم، ياد آوريد. و از خداى بترسيد كه خدا به آنچه در دلها مى‌گذرد آگاه است.

و نعمت الهی و پیمانی را که با شما بسته است به یاد آورید که گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم، و از خداوند پروا کنید که خداوند به راز دلها آگاه است‌

و به ياد آريد نعمت خدا را بر خودتان و پيمانى را كه با شما استوار كرد آنگاه كه گفتيد شنيديم و فرمان برديم. و از خدا پروا كنيد كه خدا بدانچه در سينه‌هاست داناست.

و (ای مؤمنان!) به یاد آورید نعمت (هدایت دین) خدای را بر خود، و به یاد آورید پیمانی را که (توسّط پیغمبر در عَقَبه‌ی دوم) با شما بست، بدان گاه که گفتید: شنیدیم و اطاعت کردیم (و در خوشی و ناخوشی و گنج و رنج، ای پیغمبر با تو همراهیم!). و از خدا بترسید که خدا از درون سینه‌ها آگاه است.

و نعمتی را که خدا بر شما (ارزانی‌) داشته و (نیز) پیوندش را -که با شما پیوندی پایدار بسته- به یادآورید، چون گفتید: «شنیدیم و اطاعت کردیم.‌» و خدای را پروا بدارید که خدا به (راز) ذاتی سینه‌ها بسی داناست.

و یاد آرید نعمت خدا را بر شما و پیمانش را که با شما بست هنگامی که گفتید شنیدیم و فرمان بردیم و بترسید خدا را که خداوند است دانا بدانچه در سینه‌ها است‌

المائدة ٦	آیه ٧	المائدة ٨
سوره : سوره المائدة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نِعْمَةَ اللهِ»: مراد نعمت اسلام یا هر نعمت دیگری است. «مِیثَاقَهُ»: مراد پیمان عَقَبه اوّل یا دوم و یا این که بیعت رضوان است و تمام پیمانهای تکوینی و تشریعی را نیز می‌تواند شامل شود. «ذَاتِ الصُّدُورِ»: خودِ سینه‌ها. مراد اَسرار درون سینه‌ها است، از قبیل: کینه‌ها و نیّات خوب یا بد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا لَکُمْ‌ لاَ تُؤْمِنُونَ‌... (۲)

وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ‌ مِنْ‌ بَنِي‌... (۱) وَ مَا لَکُمْ‌ لاَ تُؤْمِنُونَ‌... (۱)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- مؤمنان، موظف به یادآورى نعمتها و پیمانهاى الهى (و اذکروا نعمة اللّه علیکم و میثقه)

۲- اسلام، نعمت الهى بر مؤمنان (و اذکروا نعمة اللّه علیکم) بنابر اینکه مراد از «نعمة اللّه»، به قرینه آیه سوم (الیوم ... اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دیناً)، دین اسلام باشد.

۳- مسؤولیت انسان در برابر نعمتهاى الهى (و اذکروا نعمة اللّه علیکم و میثقه الذى و اثقکم به)

۴- اطاعت مطلق از خداوند، پیمان الهى از مؤمنان (و اذکروا ... میثقه الذى و اثقکم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا)

۵- مؤمنان در صدر اسلام، پذیراى پیمان خداوند با اظهار اطاعت از او (میثقه الذى و اثقکم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا)

۶- تعهد فطرى انسان با خداوند، بر اطاعت کامل از او (و میثقه الذى و اثقکم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا) چون مخاطبان آیه، همه مسلمانان، بلکه همه انسانها تا روز قیامت هستند، مقصود از میثاق، پیمانى است که همه انسانها با خدا دارند و آن لزوم اطاعت از اوست که فطرت و عقل هر انسانى بدان حکم مى کند.

۷- پیمان مؤمنان با پیامبر (ص)، بر اطاعت کامل از وى (اذکروا ... میثقه الذى و اثقکم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا) برخى برآنند که مراد از «میثاق» در این آیه، به قرینه دو جمله «سمعنا و اطعنا»، پیمانهایى است که رسول خدا (ص) به هنگام بیعت عقبه و بیعت رضوان و ... از مؤمنان گرفته است.

۸- میثاق با پیامبر (ص)، میثاق با خداست. (میثقه الذى و اثقکم به) بنابر اینکه مراد از «میثاق»، پیمانهاى رسول خدا با مسلمانان باشد و قرآن، این پیمانها را پیمان الهى نامیده است.

۹- رعایت تقوا، وظیفه همه مؤمنان (و اتقوا اللّه)

۱۰- رعایت تقوا، ضامن اجراى پیمانهاى الهى (و میثقه الذى ... و اتقوا اللّه) امر به تقوا پس از فرمان به یادآورى پیمانهاى الهى، مى تواند اشاره به این حقیقت باشد که داشتن تقوا و ترس از خدا، ضامن اجراى آن تعهدات و پیمانهاست.

۱۱- یادآورى نعمتها و پیمانهاى الهى، زمینه تقواپیشگى است.* (و اذکروا نعمة اللّه ... و اتقوا اللّه) فرمان به یادآورى نعمتها و پیمانهاى الهى و سپس امر به تقوا، بیانگر آن است که یاد نعمتها و پیمانهاى الهى، نقش مؤثرى در نیل به تقوا دارد.

۱۲- هشدار خداوند به مسلمانان، در مورد شکستن پیمان الهى و سرپیچى از فرامین خدا و رسول و فراموشى نعمتها (و اذکروا نعمة اللّه علیکم و میثقه ... و اتقوا اللّه) متعلق «اتقوا»، به قرینه فرازهاى قبلى، همان یاد نعمتها و رعایت پیمانهاى الهى است. یعنى جانب خدا را در مورد نعمتها و پیمانهاى او نگهدارید و از مخالفت با او بپرهیزید.

۱۳- آگاهى کامل خداوند از نیات قلبى و اسرار درونى انسان (إنّ اللّه علیم بذات الصدور)

۱۴- لزوم پرهیز، حتى از قصد و نیت شکستن پیمانهاى خداوند* (و اذکروا نعمة اللّه علیکم و میثقه ... و اتقوا اللّه إنّ اللّه علیم بذات الصدور)

۱۵- اعتقاد به علم همه جانبه الهى، زمینه ساز تقواپیشگى و پرهیز از نادیده گرفتن پیمانهاى الهى (و اذکروا نعمة اللّه علیکم و میثقه ... و اتقوا اللّه إنّ اللّه علیم بذات الصدور)

موضوعات مرتبط

• اسلام: نعمت اسلام ۲
• انسان: مسؤولیت انسان ۳ ; نیّت انسان ۱۳
• ایمان: آثار ایمان ۱۵ ; ایمان به علم خدا ۱۵ ; متعلق ایمان ۱۵
• تقوا: آثار تقوا ۱۰ ; اهمیّت تقوا ۹ ; زمینه تقوا ۱۱، ۱۵
• خدا: اطاعت از خدا ۴، ۵، ۶ ; عصیان از خدا ۱۲ ; علم غیب خدا ۱۳ ; عهد با خدا ۶، ۸ ; عهد خدا ۱، ۴، ۵، ۱۰ ; فراموشى نعمتهاى خدا ۱۲ ; نعمتهاى خدا ۲، ۳ ; هشدار خدا ۱۲
• ذکر: عهد خدا ۱۱ ; ذکر نعمتهاى خدا ۱، ۱۱
• عهد: زمینه وفاى به عهد ۱۰ ; عهد فطرى ۶
• عهدشکنان: هشدار به عهدشکنان ۱۲
• عهدشکنى: ترک عهدشکنى ۱۴ ; موانع عهدشکنى ۱۵ ; نیّت عهدشکنى ۱۴
• محمّد (ص): اطاعت از محمّد (ص) ۷ ; عصیان از محمّد (ص) ۱۲ ; عهد با محمّد (ص) ۷، ۸
• مسلمانان: صدر اسلام ۵ ; هشدار به مسلمانان ۱۲
• مؤمنان: عهد با مؤمنان ۴ ; عهد مؤمنان ۷ ; مسؤولیت مؤمنان ۱، ۹