الكهف ١٠٩
ترجمه
| الكهف ١٠٨ | آیه ١٠٩ | الكهف ١١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِدَاداً»: مرکّب. جوهر. «کَلِمَاتِ»: سخنان. مراد موجودات و مخلوقات جهان هستی است (نگا: نساء / . «نَفِدَ»: پایان پذیرفت. تمام شد. «مَدَداً»: یاری. مددکاری. تمییز است. مرادِ آیه، ترسیمی از بی‌نهایت و بیان کثرت است (نگا: لقمان / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- تبیین عظمت آفریدگار و وسعت بى کران دامنه خلقت و نعمت هاى مادّى و کلامى او، از وظایف پیامبر(ص) است. (قل لو کان البحر مدادًا لکلمت ربّى لنفد البحر) «کلمة» به لفظى که معنایى را تفهیم کند، گفته مى شود. در مورد «کلمات خداوند دوگونه تفسیر متصور است: ۱- به معناى کلمات متعارف، همانند آیات قرآن باشد ; ۲- به معنى موجودات هستى که هریک به منزله لفظى هستند که بر صانع خود دلالت دارند. چنان که خداوند، مسیح(ع) را «کلمه» خود دانسته است. در حقیقت، معناى نخست نیز در مورد خداوند، چیزى جز مصداقى از معناى دوم نیست; زیرا، سخن هاى خداوند نیز آفریده هاى اویند. برداشت بالا، ناظر به معناى عام «کلمة» است.
۲- موجودات هستى و جلوه هاى آفرینش الهى، نامتناهى و غیرقابل شمارش اند. (لنفد البحر قبل أن تنفد کلمت ربّى)
۳- مرکّبى دو برابر حجم دریاها، ناکافى براى ثبت و شمارش آفریده هاى الهى است. (لو کان البحر مدادًا ... لنفد البحر قبل أن تنفد کلمت ربّى) مراد از «مداد» در آیه «مرکّب» است که نویسنده را مدد مى رساند تا بیشتر بنویسد. مفاد جمله «لو کان البحر...» این است که اگر دو برابر دریاها، مرکّبى باشد که بخواهند با آن کلمات پروردگار را بنویسند، مرکّب ها تمام شده، ولى کلمات پروردگار همچنان باقى است. «مدداً» اگر به معناى «عون و کمک» باشد، حال است ;یعنى، گرچه مثل آن دریا را بیاوریم، در حالى که کمک رسان باشد. و اگر است به معناى «مداداً» (مرکّب) باشد، تمییز «مثله» خواهد بود; یعنى: «و لو جئنا بمثله من المداد.».
۴- رهنمودها و سخنان پروردگار، نامتناهى و مرزناپذیر است. (قل لو کان البحر مدادًا لکمت ربّى) اگر مراد از «کلمات» همین الفاظ حامل معانى باشد، دراین صورت، مفاد آیه آن است که اگر بنا باشد، آنچه را که پروردگار مى داند، به صورت لفظ درآید براى نوشتن آن ها، دریاها و درپى آن، دریاهایى دیگر، براى مرکّب این نوشته ها، ناکافى هستند. البته این بیان، صرفاً تقریبى براى نشان دادن نامتناهى بودن علم الهى است.
۵- علم و اطلاعات پروردگار جهان، نامتناهى و مرزناپذیر است. (قل لو کان البحر مدادًا لکلمت ربّى لنفد البحر) چنان چه مراد از «کلمات» الفاظ و سخن هاى خداوند باشد، نامتناهى بودن آن ها به معناى نامتناهى بودن معارف و معلوماتى است که سخن ها حاکى از آن اند.
۶- ربوبیّت خداوند مایه پیدایش آفریده ها و ارائه رهنمودهاى او است. (لکلمت ربّى ... کلمت ربّى)
۷- پیامبر(ص) متکى به مبدأ لایزال هستى و تحت ربوبیّت خاص او است. (لکلمت ربّى ... کلمت ربّى)
۸- جاودانگى بهشتیان و برخوردارى ابدى آنان از نعمت ها، متکى به مبدأ لایزال و پایان ناپذیر فیض الهى است. (خلدین فیها ... قل لو کان البحر مدادًا لکلمت ربّى لنفد البحر)
۹- سوره کهف و حقایق و معارف بیان شده در آن، گوشه اى از کلمات بى پایان خداوند است. (لو کان البحر مدادًا لکلمت ربّى لنفد البحر قبل أن تنفد کلمت ربّى) طرح بى انتها بودن سخنان خداوند در پایان سوره اى که در آن موضوعات عمده اى چون سرگذشت اصحاب کهف و... یاد شده است، گویاى برداشت بالا است.
موضوعات مرتبط
- بهشتیان: منشأ جاودانگى بهشتیان ۸
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۶، ۷; تبیین عظمت خدا ۱; تبیین نعمتهاى خدا ۱; جاودانگى فیض خدا ۸; مراد از کلمات خدا ۹; نامتناهى بودن تعالیم خدا ۴، ۹; وسعت علم خدا ۵; ویژگیهاى علم خدا ۵
- سوره کهف: اهمیت سوره کهف ۹; تعالیم سوره کهف ۹
- محمد(ص): مربى محمد(ص) ۷; مسؤولیت محمد(ص) ۱
- موجودات: استحاله شمارش موجودات ۲; شمارش موجودات ۳; منشأ خلقت موجودات ۶; نامتناهى بودن موجودات ۱، ۲، ۳
- نعمت: منشأ جاودانگى نعمت ها ۸
- هدایت: منشأ هدایت ۶
