الشعراء ٣٥
ترجمه
| الشعراء ٣٤ | آیه ٣٥ | الشعراء ٣٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَاذَا تَأْمُرُونَ؟»: فرمان شما چیست؟ این سخن بیانگر سقوط فرعون از ادّعای خدائی ودلجوئی او از سران به هنگام ضعف خود و غلبه موسی است.
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
- غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
- اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
- بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
- معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
- دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
- گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
- مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
- پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
- مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
- رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
- مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
- توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
- توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
- بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
- اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
- بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
- تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
- دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
- جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
- فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
- فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
- موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
- معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
- پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
- واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
- قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
- نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون
نکات آیه
۱ - اقدام فرعون براى ایجاد نگرانى در اطرافیان خویش، نسبت به اهداف نهایى موسى(ع) (یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره)
۲ - نگرانى فرعون از تأثیر معجزات موسى در اطرافیانش (یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره)
۳ - فرعون با تحریک احساسات قومى و میهنى اطرافیان خود، درصدد تهییج آنان علیه موسى(ع) بود. (قال ... یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره)
۴ - دروغ و تزویر، دو حربه فرعون علیه موسى(ع) (قال ... إنّ هذا لسحر علیم . یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره) تعبیر «یرید أن یخرجکم...» دروغى آشکار است; چه این که موسى(ع) خواهان خارج ساختن بنى اسرائیل از مصر بود و نه قبطیان. و از سوى دیگر در مجموع کلام وى تزویر و فریبکارى نهفته است چه در گفتن «أرضکم» (سرزمین شما) و چه در تعبیر «بسحره» (با جادویش)
۵ - بیم فرعون از ناگزیر شدن قبطیان به ترک سرزمین خویش با پیروزى موسى(ع) (یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره)
۶ - مشاوره فرعون با اطرافیان خویش و نظر خواهى از آنان براى مبارزه با موسى(ع) (فماذا تأمرون) «أمر» (مصدر «تأمرون») به معناى فرمان دادن است. مقصود از آن در این جا فرمان مشورتى است. بنابراین «چه فرمان مى دهید»; یعنى، رأیتان چیست.
۷ - به تواضع نشستن حاکمان مستبد و زورمدار، هنگام احساس خطر و اضطرار (فماذا تأمرون) مشورت خواهى از شخصى چون فرعون که مى گوید «لئن اتّخذت إلهًا غیرى...»، نشانگر حالت اضطرار و ناگزیرى او است.
۸ - فرعون، از چاره اندیشى و پیدا کردن راه مبارزه با موسى(ع) - به تنهایى - احساس ناتوانى مى کرد. (یرید أن یخرجکم من أرضکم بسحره فماذا تأمرون) مشورت و نظرخواهى فرعون از دیگران - در عین ادعاى خدایى - بیانگر ناتوانى او در مبارزه با موسى(ع) مى باشد.
موضوعات مرتبط
- اشراف فرعونC: ۷
- مشاوره با اشراف فرعون: ۶
- حاکمانC: ۷
- حاکمان هنگام خطر ۷; عوامل تواضع حاکمان: ۷
- فرعونC: ۷
- دروغگویى فرعون ۴; روش برخورد فرعون ۱، ۳;:
- روش مبارزه فرعون ۴; عجز فرعون ۸; مشاوره:
- فرعون ۶; مکر فرعون ۴; نگرانى فرعون: ۲، ۵
- فرعونیانC: ۷
- ایجاد نگرانى در فرعونیان ۱; تهییج:
- عواطف فرعونیان ۳; نگرانى از هجرت:
- فرعونیان: ۵
- مستبدانC: ۷
- عوامل تواضع مستبدان: ۷
- موسى(ع)C: ۷
- توطئه علیه موسى(ع) ۳; روش مبارزه با:
- موسى(ع) ۴، ۶، ۸; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۸;:
- نقش معجزه موسى(ع) ۲; نگرانى از پیروزى موسى(ع): ۵
