الدخان ٥
ترجمه
| الدخان ٤ | آیه ٥ | الدخان ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَمْراً»: کار و بار. فرمان و دستور. حال ضمیر (ه) در فعل (أَنزَلْنَاهُ). در این صورت معنی چنین است: ما قرآن را فرو فرستاده‌ایم، در حالی که کاری است از ناحیه ما و دستوری است از جانب ما. یا این که منصوب به اختصاص و مفعول‌به است. (نَعْنی بِهذَا الأمْرِ أَمْراً حاصِلاً مِّنْ عِندِنَا) مراد ما از این کار یا فرمان، همان کار و فرمانی است که از سوی ما حاصل و صادر گشته است.
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره دخان
- غرض و محتواى كلى سوره مباركه دخان
- مقصود از نزول كتاب در ((شبى مبارك ))
- بيان عدم منافات بين انزال (نزول دفعى ) قرآن وتنزيل (نزول تدريجى ) آن
- لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسرين در اين خصوص
- مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر (فيها يفرقكل امر حكيم )
- گفتار بعضى از مفسرين درباره ((فيها يفرقكل امرحكم ))
- (رواياتى درباره شب قدر و تقدير امور در آن )
نکات آیه
۱- قرآن حقیقتى مستحکم، خلل ناپذیر و نازل شده از سوى خداوند (إنّا أنزلنه ... أمر حکیم ... أمرًا من عندنا) کلمه «أمراً» مى تواند حال براى ضمیر مفعولى «أنزلناه» باشد. در این صورت از ارتباط آن با «أمر حکیم» در آیه قبل، مطلب بالا استفاده مى شود.
۲- حقایق نازل شده از جانب خداوند، برخوردار از استحکام و نمود کاردانى و حکمت (یفرق کلّ أمر حکیم . أمرًا من عندنا) «أمراً» مى تواند به فعل مقدر (مانند «أعنى») منصوب شده باشد و یا حال براى «أمر» و یا ضمیر «أنزلناه» در آیات قبل به شمار آید. در هر صورت از ارتباط دو آیه، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۳- تقدیر و تدبیر تمامى زوایا و ابعاد هستى در شب قدر، امرى مهم و تنها از سوى خدا امکان پذیر است. (فیها یفرق کلّ أمر حکیم . أمرًا من عندنا) برداشت یاد شده با توجه به سه نکته زیر است: الف) «أمراً» حال براى تفریق مستفاد از آیه قبل فرض شده است; ب) تنوین «أمراً» دال بر عظمت و تفخیم است; ج) «من عندنا» در سیاق آیه، نوعى حصر را افاده مى کند.
۴- قرآن حقیقتى الهى و نازل شده از سوى او (إنّا أنزلنه ... أمرًا من عندنا إنّا کنّا مرسلین) از انتساب مکرر نزول قرآن به خداوند، مطلب بالا استفاده مى شود.
۵- نزول کتاب و فرستادن رسولان از سوى خداوند براى بشر، دیرینه و داراى سابقه طولانى (إنّا کنّا مرسلین) دیرینگى نزول کتاب و فرستادن رسولان از عبارت «کنّا...» استفاده مى شود. در این صورت پیام آیه شریفه، نفى استبعاد نسبت به نزول قرآن است; یعنى، این تنها قرآن نیست که از سوى ما فرود آمده است; بلکه از دیر زمان نظیر آن را فرو فرستاده ایم.
۶- شب قدر، شب نزول کتاب هاى آسمانى پیشین بر پیامبران * (إنّا أنزلنه فى لیلة مبرکة ... إنّا کنّا مرسلین) برداشت یاد شده بدان احتمال است که عبارت «إنّا کنّا...» به مجموع «إنّا أنزلناه فى لیلة مبارکة» نظر داشته باشد; یعنى، ما قرآن را در شب قدر، نازل کردیم و این امر در مورد کتاب هاى آسمانى پیشین نیز تحقق یافته است.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: اهمیت تدبیر آفرینش ۳; منشأ تدبیر آفرینش ۳
- انبیا: تاریخ انبیا ۵
- خدا: اختصاصات خدا ۳; افعال خدا ۳; نشانه هاى حکمت خدا ۲
- شب قدر: اهمیت شب قدر ۳، ۶; تقدیر در شب قدر ۳
- قرآن: اتقان قرآن ۱، ۲; حقیقت قرآن ۴; منشأ قرآن ۱، ۴; نزول قرآن ۱، ۴; وحیانیت قرآن ۴; ویژگیهاى قرآن ۱
- کتب آسمانى: تاریخ کتب آسمانى ۵; نزول کتب آسمانى ۵; نزول کتب آسمانى در شب قدر ۶
