الحج ٦٤
ترجمه
| الحج ٦٣ | آیه ٦٤ | الحج ٦٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْغَنِیُّ»: بی‌نیاز. خدا خالق و مالک همه‌چیز است و نیازی به بندگان و آفریدگان خود ندارد، و بلکه همه‌کس و همه چیز نیازمند بدو و لطف و وجود او است.
تفسیر
- آيات ۵۸ - ۶۶ سوره حج
- مژده به مهاجران فى سبيل الله كه كشته شدند يا به مرگ طبيعى درگذشتند
- معناى آيه : ((ذلك و من عاقب بمثل ما عوقب به ...(( و مراد از نصرت خدا در آن
- تفسير مفسرين در معناى آيه و بيان اشكالات آن
- تعليل نصرت داده به مظلوم ، به حق بردن خداوند و عموم قدرت اوعزوجل
- بحث روايتى (دو روايت در ذيل آيه : ((والدين هاجروا...(( و آيه : ((و من عاقب بمثل ما عوقب به ...(()
نکات آیه
۱ - خدا، مالک مطلق و بى رقیب جهان هستى است. (له ما فى السموت و ما فى الأرض) «له» متعلق به عامل مقدر و خبر براى «ما» است. بنابراین تقدیم آن بر مبتدا، مفید حصر مى باشد. گفتنى است روى سخن با مردمى است که مى پنداشتند در جهان، خدایان متعددى وجود دارند که سرنوشت انسان ها به دست آنها رقم مى خورد. در جمله فوق، با توجه دادن به این حقیقت که سراسر هستى ملک خدا و تحت تصرف او است، اساساً وجود موجود دیگرى - که از ملک خدا بیرون باشد و در پدیده هاى دیگر، قدرت تصرف داشته باشد - پندارى باطل و ساخته ذهن هاى جاهل خوانده شده است.
۲ - جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد (له ما فى السموت)
۳ - خدا، پروردگار بى همتاى سراسر هستى (له ما فى السموت و ما فى الأرض)
۴ - خدا، تنها وجود غنى، بى نیاز، حمید و ستوده در سراسر هستى (و إنّ اللّه لهو الغنىّ الحمید) «هو» ضمیر فصل و «الغنى» خبر اول «إنّ» و «الحمید» خبر دوم است و «ال» در آنها براى جنس و مفید حصر مى باشد. گفتنى است که این قسمت، متضمن دلیل دیگرى بر موهوم بودن اندیشه شرک است; زیرا با توجه به این که سراسر هستى، ستایشگر خدا و تنها نیازمند به او است، دیگر جایى براى موجود دیگرى - که بى نیاز باشد و نیاز دیگران را بر آورده کند و بدین جهت مورد ستایش آنان واقع شود - وجود ندارد.
۵ - سراسر هستى، فقیر و نیازمند به خداى یگانه و ستایشگر او (له ما فى السموت ... و إنّ اللّه لهو الغنىّ الحمید)
۶ - بى نیازى و واجد بودن همه کمالات، شرط شایستگى براى ربوبیت و تدبیر امور عالم و آدم (و إنّ اللّه لهو الغنىّ الحمید)
۷ - مالکیت و بى نیازى مطلق خدا، سرچسمه شایستگى او براى حمد و ستایش (له ما فى السموت ... و إنّ اللّه لهو الغنىّ الحمید) ذکر «حمید» در پى «مالکیت و غناى مطلق»، بیانگر مطلب بالا است.
۸ - خدا، غنى (بى نیاز) و حمید (ستوده) است. (و إنّ اللّه لهو الغنىّ الحمید)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ها ۲
- آفرینش: مالک آفرینش ۱; مربى آفرینش ۶; نیازمندى آفرینش ۵
- اسماء و صفات: حمید ۸; غنى ۸
- انسان: مربى انسان ها ۶
- بى نیازى: آثار بى نیازى ۶
- توحید: توحید ربوبى ۳
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱، ۳، ۴
- حمد: حمد خدا ۴، ۵; منشأ حمد ۷
- خدا: اختصاصات خدا ۱، ۴; بى نظیرى خدا ۳; بى نیازى خدا ۴، ۷; مالکیت خدا ۱، ۷
- ربوبیت: شرایط ربوبیت ۶
- کمال: آثار کمال ۶
- نیازها: نیاز به خدا ۵
