هود ٥٨
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ لَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ نَجَّيْنَاهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ |
ترجمه
| هود ٥٧ | آیه ٥٨ | هود ٥٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَمْرُنَا»: فرمان ما مبنی بر عذاب. کار ما، که مراد عذاب است. «غَلِیظٍ»: بسیار سخت و شدید (نگا: حاقّه / - .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۰ - ۵۰، سوره هود
- سخنان جناب هود (عليه السلام ) به قوم خود (قوم عاد)
- معناى ((فطر)) و ((فطرة اللّه )) و فرق بين ((فطرت )) و ((خلق ))
- سخن هود به قومش : اگر بسوى خدا برگرديد باران رحمتش را بر شمانازل مى كند
- اعمال صالح باعث ازدياد خيرات و نعمتهاات واعمال زشت بلا و محنت و بدبختى در پى دارد
- جواب رد قوم هود به آن حضرت
- تحدى : پاسخ هود به قوم خود
- هود (ع ) در ادامه پاسخ به جدال كافران : من بر خداتوكل مى كنم
- معناى اين سخن هود (ع ) به قوم خود كه گفت : ((و يستخلف ربى قوما غيركم و لاتضرونه شيئا))
- اشاره به اينكه عصيان و نافرمانى در برابر يك پيغمبر، عصيان در برابر همهپيامبران به شمار مى رود
- سه خصلت قوم هود كه به خاطر آن ملعون دنيا و آخرت شدند: انكار آيات الهى ،نافرمانى انبياء و اطاعت از جباران
- بحث روايتى (روايتى در تفسير جمله : ((ان ربى على صراط مستقيم )) و اشاره بهروايات راجع به قوم هود)
- گفتارى پيرامون داستان هود، قوم عاد، تكذيب هود ونزول عذاب
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ «58»
و زمانى كه فرمان (قهر) ما آمد، هود و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمت خود نجات داديم و از عذاب سخت رهايشان ساختيم.
پیام ها
1- همان گونه كه نزول عذاب به فرمان خداوند است، نجات از آن نيز به اراده‌ى اوست. «نَجَّيْنا»
2- پيامبران و ياران و پيروانشان از قهر الهى مصون هستند. «نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ»
3- صرف ايمان به انبيا، كافى و كارساز نيست، بلكه همراه بودن و حمايت از آنان نيز لازم است. «مَعَهُ»
جلد 4 - صفحه 79
4- سرچشمه‌ى رحمت، اوست، «بِرَحْمَةٍ مِنَّا» امّا سرچشمه‌ى قهر و غضب او عمل ماست. «عَذابٍ غَلِيظٍ» و نفرمود: «عذاب منّا»
5- تكرار كلمه‌ى نجات، شايد رمز آزادى پيروان پيامبر از قهر خداوند در دنيا و آخرت باشد. نَجَّيْنا ... نَجَّيْناهُمْ
6- بادها نيز مأموران الهى هستند. «أَمْرُنا» «1»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ (58)
وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا: و هنگامى كه آمد فرمان ما به عذاب ايشان. نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ: نجات داديم هود را و كسانى كه ايمان آورده بودند با او.
بدين طريق كه گفتيم همه از ميان كفار بيرون رويد تا عذاب به شما نرسد، و ايشان چهار هزار نفر بودند تمام را خلاص نموديم. بِرَحْمَةٍ مِنَّا: به بخشايشى از جانب ما به اعطاى لطف و توفيق كه وسيله اهتداى ايشان شد و لذا از عذاب رهائى يافتند. وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ: و نجات داديم ايشان را از عذابى عظيم و ثقيل. تكرير براى بيان آن چيزى است كه ايشان را از آن نجات داد و آن سموم جهنم بود كه به مناخر كفار درآمد و از ادبارشان خارج شده اعضاى آنها را
جلد 6 - صفحه 91
پاره پاره ساخت. يا مراد به نجات اول از عذاب دنيا و به ثانى عذاب آخرت، يعنى چنانچه نجات داديم ايشان را از عذاب دنيا، همچنين نجات ارزانى داشتيم از عذاب آخرت. و اين تعريض است به آنكه كفار چنانچه در دنيا معذب شدند به سموم، در آخرت نيز معذبند به عذاب غليظ.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّيْنا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ (58) وَ تِلْكَ عادٌ جَحَدُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ (59) وَ أُتْبِعُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا لَعْنَةً وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ عاداً كَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ (60)
ترجمه
و چون آمد فرمان ما نجات داديم هود را و آنانكه ايمان آوردند با او برحمتى از خودمان و نجات داديم ايشانرا از عذاب سخت
و اين قبيله عاد انكار كردند آيتهاى پروردگارشان را و نافرمانى كردند پيغمبران او را و پيروى كردند فرمان
جلد 3 صفحه 92
هر گردن‌كش ستيزه كار را
و در پى آورده شدند در اين دنيا لعنت را و در روز قيامت آگاه باشيد همانا قبيله عاد كافر شدند بپروردگارشان آگاه باشيد كه دورى از رحمت است براى قبيله عاد كه قوم هودند.
تفسير
گفته شده است اهل نجات چهار هزار نفر بودند كه مشمول رحمت شدند و بقيّه آنها بباد تند سرد كه هفت شب و هشت روز بر آنها وزيد هلاك شدند و اينكه صيغه نجّينا تكرار شده براى بيان آنستكه اهل ايمان علاوه بر آنكه از عذاب دنيا نجات يافتند از عذاب شديد آخرت هم مأمون شدند و اشاره بآنكه اهل عصيان بهر دو عذاب گرفتار گشتند و اينكه كلمه رسل بصيغه جمع ذكر شده با آنكه بحسب ظاهر آنها معصيت امر حضرت هود را نمودند براى اشاره بآنستكه مخالفت با پيغمبر وقت مخالفت با تمام انبياء است چون همه آنها آمر بمعروف و ناهى از منكر و داعى بتوحيد و رادع از شرك و ناشر احكام الهى ميباشند و از پيش خود چيزى نياورده و مقصودى ندارند پس معصيت هر يك از ايشان معصيت همه است چنانچه متابعت رؤساء كفر و ضلال و عناد در هر زمانى متابعت تمام آنها است و محروميّت از رحمت الهى و لعن اهل ايمان پيرو و ملازم با آنها است در دنيا و آخرت و اين استحقاق را بعمل خودشان تهيّه نموده‌اند و تكرار كلمه الا و لفظ عاد براى تأكيد و تقرير امر و مزيد تنبيه و اعتبار از حال آنها است و تصريح بقوم هود براى امتياز اينها از قوم عاد ارم است كه آنها هم معذّب بعذاب الهى شدند و شمّه‌اى از احوال اين قبيله و بيان استيصالشان در سوره اعراف گذشت و بعضى جمله اخيره را دعائيّه براى دلالت بر استحقاق آنها دانسته‌اند يعنى دورى از رحمت باد براى قبيله عاد كه قوم هود بودند.
جلد 3 صفحه 93
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَمّا جاءَ أَمرُنا نَجَّينا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحمَةٍ مِنّا وَ نَجَّيناهُم مِن عَذابٍ غَلِيظٍ (58)
و زماني که آمد امر ما بنزول عذاب نجات داديم ما هود و كساني که ايمان آورده بودند با او بسبب تفضل و رحمت از ما و نجات داديم آنها را از عذاب سخت وَ لَمّا جاءَ أَمرُنا امر يا بمعني تقدير است مثل وَ إِذا أَرَدنا أَن نُهلِك‌َ قَريَةً أَمَرنا مُترَفِيها فَفَسَقُوا فِيها اسري آيه 17، يا بمعني فعل است و جعل است مثل وَ ما أَمرُ السّاعَةِ إِلّا كَلَمح‌ِ البَصَرِ أَو هُوَ أَقرَب‌ُ نحل آيه 79، يا امر بباد است که بوزد بر آنها، يا امر بملائكه موكلين برياح است.
جلد 11 - صفحه 74
نَجَّينا هُوداً وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ که از ميان قوم خارج شوند و گفتند آنها چهار هزار بودند و همين خروج آنها دليل است بر اينكه عذاب نازل ميشود امر اتفاقي نيست و خشم طبيعت که امروز در السنه بعضي متداول است بِرَحمَةٍ مِنّا که آنها را مورد رحمت خود قرار داديم.
وَ نَجَّيناهُم و آنها را نجات داديم مِن عَذابٍ غَلِيظٍ همان ريح صرصر است که ميفرمايد فَأَرسَلنا عَلَيهِم رِيحاً صَرصَراً فِي أَيّام‌ٍ نَحِسات‌ٍ فصلت آيه 15 إِنّا أَرسَلنا عَلَيهِم رِيحاً صَرصَراً فِي يَوم‌ِ نَحس‌ٍ مُستَمِرٍّ قمر آيه 19.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 58)- لعن و نفرین ابدی بر این قوم ستمگر! در آخرین قسمت از آیات مربوط به سرگذشت قوم عاد و پیامبرشان هود، به مجازات دردناک این سرکشان اشاره کرده، نخست می‌گوید: «و هنگامی که فرمان ما (دایر به مجازاتشان فرا رسید) هود و کسانی را که با او ایمان آورده بودند به خاطر رحمت و لطف خاصی که به آنان داشتیم رهایی بخشید» (وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا هُوداً وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا).
و باز برای تأکید بیشتر می‌فرماید: «و ما این قوم با ایمان را از عذاب شدید و غلیظ رهایی بخشیدیم» (وَ نَجَّیْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِیظٍ).
نکات آیه
۱- قوم عاد ، رسالت هود(ع) را نپذیرفتند و به شرک و کفر اصرار ورزیدند. (فإن تولّوا ... یستخلف ربى قومًا غیرکم ... و لما جاء أمرنا نجّینا هودًا)
۲- خداوند ، در پى اصرار قوم عاد بر کفر و شرک ، عذابى سخت و سهمگین بر آنان نازل کرد. (و لما جاء أمرنا ... و نجّینهم من عذاب غلیظ) مراد از «أمر» عذاب نازل شده بر قوم عاد است. «عذاب غلیظ» در ذیل آیه - بنابر یک احتمال، یعنى دنیوى بودن عذاب - دلالت بر سهمگینى عذاب نازل شده بر قوم عاد دارد.
۳- فرمان خداوند در هستى ، بدون هیچ کم و کاستى تحقق مى یابد. (و لما جاء أمرنا) تعبیر کردن از عذاب به «أمر» - که به معناى فرمان است - مى تواند براى رساندن این حقیقت باشد که: آنچه خداوند به تحقق آن فرمان مى دهد ، عیناً و بدون کمترین تخلفى انجام مى پذیرد به گونه اى که گویا مورد فرمان ، همان فرمان است.
۴- گروهى از قوم عاد ، توحید را پذیرفتند و به رسالت هود(ع) ایمان آوردند. (والذین ءامنوا معه)
۵- خداوند، هود(ع) و پیروانش را، از عذاب نازل شده بر قوم عاد نجات داد. (و لما جاء أمرنا نجّینا هودًا والذین ءامنوا معه)
۶- نجات هود(ع) و پیروانش از عذاب استیصال ، جلوه اى از رحمت خداوند بر آنان بود. (نجّینا هودًا والذین ءامنوا معه برحمة منا) «برحمة» متعلق به «نجّینا» مى باشد.
۷- اهل ایمان ، شایسته برخوردارشدن از رحمت الهى اند. (نجّینا هودًا والذین ءامنوا معه برحمة منا)
۸- خداوند ، پیش از نازل کردن عذاب استیصال ، مؤمنان و صالحان را از مهلکه خارج مى سازد تا عذاب دامنگیر آنان نشود.* (و لما جاءنا أمرنا نجّینا هودًا والذین ءامنوا معه)
۹- کفر پیشگان قوم عاد، علاوه بر عذاب دنیوى به عذاب آخرت نیز گرفتار خواهند شد. (و نجّینهم من عذاب غلیظ) برداشت فوق ، براساس این احتمال است که مراد از «عذاب» در جمله «و نجّیناهم من عذاب»، عذاب اخروى باشد.
۱۰- خداوند ، هود(ع) و پیروان او را ، از گرفتار شدن به عذاب آخرت نجات داد. (و نجّینهم من عذاب غلیظ) بر این اساس که مقصود از «عذاب غلیظ» عذاب اخروى باشد ، ماضى آوردن فعل «نجّینا» اشاره به این نکته دارد که: مؤمنان به هود(ع) پس از نزول عذاب استیصال بر قوم عاد ، همچنان به ایمان خویش پایبند بودند و مستحق عذاب اخروى نشدند.
۱۱- عذاب آخرت ، عذابى شدید و سهمگین است. (و نجّینهم من عذاب غلیظ)
روایات و احادیث
۱۲- «عن أبى عبدالله(ع) قال: لما بعث الله عزوجل هوداً(ع) أسلم له العقب من ولد سام و أما الأخرون ... فأهلکوا بالریح العقیم ...;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است: هنگامى که خداوند هود(ع) را مبعوث فرمود، باقى ماندگان از نسل سام به او گرویدند اما دیگران ... به وسیله باد عقیم و بى حاصل هلاک شدند ...».
موضوعات مرتبط
- خدا: حاکمیت خدا ۳; حتمیت اوامر خدا ۳; رحمت خدا ۷; سنتهاى خدا ۸; عذابهاى خدا ۲; نجات بخشى خدا ۵، ۸، ۱۰; نشانه هاى رحمت خدا ۶
- رحمت: مشمولان رحمت ۶، ۷
- شرک: آثار اصرار بر شرک ۲
- صالحان: نجات صالحان ۸
- عذاب: اهل عذاب ۹; عذاب سخت ۲; مراتب عذاب ۲; مراتب عذاب اخروى ۱۱; موجبات عذاب ۲; نجات از عذاب ۵، ۸; نجات از عذاب اخروى ۱۰
- قوم عاد: اصرار بر شرک قوم عاد ۱، ۲; اصرار بر کفر قوم عاد ۱، ۲; تاریخ قوم عاد ۱، ۲; عذاب اخروى قوم عاد ۹; عذاب دنیوى قوم عاد ۹; عذاب قوم عاد ۲; کافران قوم عاد ۹; گروههاى اجتماعى قوم عاد ۴; لجاجت قوم عاد ۱; مؤمنان قوم عاد ۴; موحدان قوم عاد ۴
- کافران: ۱
- کفر: آثار اصرار بر کفر ۲
- مؤمنان: فضایل مؤمنان ۷; نجات مؤمنان ۸
- مشرکان: ۱
- هود(ع): قصه هود(ع) ۵، ۱۰; مؤمنان به هود(ع) ۴، ۱۲; مکذبان هود(ع) ۱; نجات پیروان هود(ع) ۵، ۶، ۱۰; نجات هود(ع) ۵، ۶، ۱۰
منابع
- ↑ اکمال الدین، ج ۱، ص ۱۳۶، ح ۵، ب ۲; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۳، ح ۱۷۱.
