الشعراء ٥٣

از الکتاب
کپی متن آیه
فَأَرْسَلَ‌ فِرْعَوْنُ‌ فِي‌ الْمَدَائِنِ‌ حَاشِرِينَ‌

ترجمه

فرعون (از این ماجرا آگاه شد و) مأموران بسیج نیرو را به شهرها فرستاد،

|پس فرعون مأموران جمع‌آورى را به شهرها فرستاد
پس فرعون مأمورانِ جمع‌آورىِ [خود را] به شهرها فرستاد،
آن گاه فرعون رسول برای جمع آوری لشکر به شهرها فرستاد.
پس فرعون گروهی گردآورنده را [برای جمع کردن نیرو] به شهرها فرستاد
و فرعون گردآورندگان سپاه را به شهرها فرستاد.
آنگاه فرعون گردآورندگان را به شهرها فرستاد
پس فرعون گردآورانى را به شهرها فرستاد
(توسّط جاسوسان خبر به دربار رسید که موسی و بنی‌اسرائیل در صدد کوچ به سرزمین دیگری هستند) پس فرعون (مأمورانی) به شهرها فرستاد تا (نیرو) جمع کنند (و جلو ایشان را بگیرند).
پس فرعون مأمورانی برای جمع‌آوری (کسانی) به تمامی شهرها(ی مصر) فرستاد.
پس فرستاد فرعون در شهرستانها گردآرندگان‌

Pharaoh sent heralds to the cities.
ترتیل:
ترجمه:
الشعراء ٥٢ آیه ٥٣ الشعراء ٥٤
سوره : سوره الشعراء
نزول : ٣ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْمَدَآئِن»: جمع مَدینة، شهر. «حَاشِرِینَ»: گردآورندگان (نگا: شعراء / ).


تفسیر


تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ «52» فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ «53»

و به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا شبانه (از مصر) كوچ ده، زيرا شما تعقيب خواهيد شد. پس فرعون (از اين حركت آگاه شد و) به شهرها مأمور فرستاد تا مردم را گردآورند.

نکته ها

كار حضرت موسى به سه بخش تقسيم مى‌شود:

بخش اوّل، دعوت فرعون و اظهار معجزه بود.

بخش دوّم، گرويدن ساحران به او و فراز و نشيب‌هاى گوناگون بود.

بخش سوّم، حركت دادن طرفداران و مؤمنين و تعقيب آنها از سوى فرعون و كفّار بود كه به عبور مؤمنين از دريا و غرق شدن كفّار انجاميد.

در كلمه‌ى «حشر»، معناى برانگيختن و سوق دادن و جمع كردن نهفته است.

بنى‌اسرائيل براى فرعونيان منافعى داشتند كه فرعون از مهاجرت آنان جلوگيرى مى‌كرد و حضرت موسى مأمور شد تا شبانه آنها را از مصر كوچ دهد.

پیام ها

1- بعد از نپذيرفتن استدلال، نوبت قهر الهى است كه با فرمان كوچ دادن به موسى شروع و پس از تعقيب فرعونيان، با غرق و هلاكت آنان خاتمه مى‌يابد. «وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ»

2- تمام حركات انبيا حتّى زمان هجرت، از طريق وحى بوده است. أَوْحَيْنا ...

3- براى مبارزه با فرعون، از تاريكى شب نيز استفاده كنيد. «أَسْرِ»

جلد 6 - صفحه 319

4- يا جامعه فاسد را اصلاح كنيم ويا از آن فاصله گرفته وهجرت كنيم. «أَسْرِ»

5- انبيا تنها پند و اندرز نمى‌دهند، ايجاد نهضت‌هاى بزرگ و رهبرى آنها از كارهاى ديگر آنان است. «أَسْرِ بِعِبادِي»

6- يكى از مراحل نهى از منكر، هجرت از جامعه‌ى فاسد است. «أَسْرِ بِعِبادِي»

7- خداوند بندگان خود را از مهلكه نجات مى‌دهد. «أَسْرِ بِعِبادِي»

8- طاغوت‌ها دست به شايعه‌پراكنى و تبليغات منفى در شهرها مى‌زنند. «فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (53)

فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ‌: پس فرستاد فرعون در شهرهائى كه بپاى تخت نزديك بود، حاشِرِينَ‌: جمع كنندگان لشگر.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ (52) فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (53) إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ (54) وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ (55) وَ إِنَّا لَجَمِيعٌ حاذِرُونَ (56)

فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (57) وَ كُنُوزٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ (58) كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها بَنِي إِسْرائِيلَ (59) فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِينَ (60) فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ قالَ أَصْحابُ مُوسى‌ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ (61)

قالَ كَلاَّ إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِ (62) فَأَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ فَكانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ (63) وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِينَ (64) وَ أَنْجَيْنا مُوسى‌ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ (65) ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (66)

إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ (67) وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (68)

ترجمه‌

و وحى كرديم بموسى كه بشب ببر بندگان مرا همانا شمائيد متابعت كرده شدگان‌

پس فرستاد فرعون در شهرها جمع كنندگانرا

همانا اين گروه فرقه‌ئى باشند اندك‌

و همانا آنها مر ما را بخشم آورندگانند

و همانا ما همگى احتياط كارانيم‌

پس بيرون كرديمشان از بوستانها و چشمه‌سارها

و گنجها و جاى خوب‌

همچنين و بميراث داديم آنرا به بنى اسرائيل‌

پس از پس درآمدند ايشانرا وارد شوندگان وقت طلوع آفتاب‌

پس چون ديدند يكديگر را آندو جماعت گفتند ياران موسى همانا ما دريافته شدگانيم‌

گفت نه چنين است همانا با من است پروردگارم زود است كه راه نمايد مرا

پس وحى كرديم بموسى كه بزن بعصايت دريا را پس شكافت از هم پس بود هر پاره‌ئى چون كوهى بزرگ‌

و جمع كرديم آنجا ديگران را

و نجات داديم موسى را و و هر كه با او بود همگى‌

پس غرق كرديم ديگران را

همانا در اين هر آينه آيتى است و نباشند بيشترشان گروندگان‌

و همانا پروردگار تو هر آينه او است تواناى مهربان.

تفسير

بعد از وقوع وقايع سابقه گفته شده كه حضرت موسى سالها در


جلد 4 صفحه 108

مصر اقامت فرمود و مردم را دعوت بدين حق ميكرد و معجزات ارائه ميداد ولى قوم فرعون ايمان نميآوردند بلكه بر انكار و استكبار خود مى‌افزودند تا خداوند بآنحضرت وحى فرمود كه بنى اسرائيل را شبانه از مصر خارج فرمايد و بفوريّت بروند چون فرعونيان آنها را تعقيب خواهند نمود و حضرت بدستور الهى عمل فرمود و چون اين خبر بفرعون رسيد بشهرهاى مصر مأمورانى روانه نمود تا براى تعقيب بنى اسرائيل لشگر مهمّى جمع‌آورى نمايد و چون از تمام بلاد يكجا جمع شدند بآنها گفت اينها يعنى بنى اسرائيل جماعت كمى هستند و كارهائى كردند كه ما را بغيظ و غضب آوردند و ما مردمى هستيم كه اجتماع نموديم براى حذر نمودن از فتنه و فساد آنها با استعداد كامل و مراعات احتياط و با عساكر خود از مصر حركت كرد و چون بيرون رفتن آنها از ديار خودشان بخواست خدا بود و ديگر برنگشتند خداوند فرموده پس بيرون كرديم آنها را از باغها و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس تعقيب نمودند فرعونيان ايشانرا تا ادراك نمودند وقت طلوع آفتاب و تابش شعاع آنرا و چون دو لشگر نزديك بهم شدند بطوريكه يكديگر را ميديدند اصحاب حضرت موسى گفتند آنها بما رسيدند و ما مقهور شديم و حضرت موسى فرمود نه چنين است شما مقهور آنها نخواهيد شد خدا بمن وعده داده كه شما را از جنگ فرعونيان خلاص فرمايد و پروردگار من همه جا حاضر و ناظر است و با من كمك ميفرمايد و هدايت مينمايد مرا براه نجات و خدا فرموده پس وحى فرموديم ما بموسى كه بزن عصاى خود را بدريا و او زد پس شكافت دريا و دوازده پاره شد كه بود هر پاره‌ئى از آن مانند كوه بزرگ ثابتى براى عبور قبائل آنها بشرحى كه در سوره بقره ذيل آيه و اذ فرقنا بكم البحر گذشت و فرق بكسر اسم مصدر است كه آن فرق بفتح است و نزديك نموديم فرعون و قومش را در آنجا بيكديگر كه از او تحلّف ننمايند و همه وارد دريا شوند و در عقب بنى اسرائيل بيايند و نگهدارى نموديم دريا را بهمين كيفيّت و نجات داديم موسى و تمام اصحابش را بعبور نمودن از غرق و غرق نموديم فرعون و تمام اتباعش را ببرهمزدن‌


جلد 4 صفحه 109

وضع دريا و فرو گرفتن آب آنها را و اين يكى از معجزات بزرگ حضرت موسى و آيات قدرت الهى بود و با وجود اين بيشتر آنها كه چنين امر عجيبى را مشاهده نمودند از بنى اسرائيل و غيرهم مؤمن واقعى نشدند لذا قبطيانى كه داخل عسكر فرعون نبودند ايمان بحضرت موسى نياوردند و بنى اسرائيل هر روز يك ايراد و اشكالى پيش ميآوردند براى مخالفت امر آنحضرت تا آنكه در غياب او گوساله پرست شدند و گفتند ما ايمان نميآوريم تا خدا را ببينيم پس نبايد پيغمبر خاتم از قومش گله داشته باشد كه چرا ايمان نميآورند اين سيره غير مرضيّه سلف است كه بخلف رسيده ولى خداوند توانا است و از آنها انتقام خواهد كشيد و مهربان است كه دوستانش را در دنيا و آخرت از آفات و بليّات محفوظ و بمقامات عاليه خواهد رسانيد و شرح اين قضايا در سوره بقره و يونس و طه مفصّلا ذكر شده است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فَأَرسَل‌َ فِرعَون‌ُ فِي‌ المَدائِن‌ِ حاشِرِين‌َ (53)

فرستاد فرعون‌ ‌در‌ ‌اينکه‌ هفت‌ شهر ‌که‌ بنا كرده‌ ‌بود‌ ‌که‌ تمام‌ جمع‌ شوند.

و لشكر انبوهي‌ تشكيل‌ داد ‌که‌ ‌در‌ خبر دارد مقدمه‌ لشكرش‌ شش‌ صد هزار و ‌خود‌ فرعون‌ ‌با‌ هزار هزار حركت‌ كردند ‌براي‌ اخذ موسي‌ و قومش‌ و اتباعش‌ و خطاب‌ كرد بلشكرش‌ ‌براي‌ تشجيع‌ ‌آنها‌ و ‌گفت‌:

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 53)- موسی (ع) این فرمان را اجرا کرد، و دور از چشم دشمنان شبانه بنی اسرائیل را بسیج کرده فرمان حرکت داد.

اما بدیهی است حرکت یک گروه با این عظمت، چیزی نیست که بتوان آن را برای مدت زیادی پنهان نگه داشت، به زودی جاسوسان فرعون، مطلب را به او گزارش دادند، و چنانکه قرآن می‌گوید: «فرعون (مأمورانی) به شهرها فرستاد تا نیرو جمع کنند» (فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ).

نکات آیه

۱ - تلاش فرعون براى جلوگیرى از مهاجرت بنى اسرائیل، پس از اطلاع یافتن از گریز شبانه آنان (فأرسل فرعون فى المدائن حشرین)

۲ - اقدام فرعون به اعزام مأموران، جهت گردآورى نیرو از شهرهاى مختلف براى تعقیب بنى اسرائیل (فأرسل فرعون فى المدائن حشرین) کلمه «حاشرین» (گردآورندگان) مفعول براى «أرسل» مى باشد; یعنى، فرعون مأموران گردآورنده نیرو را به شهرها فرستاد.

۳ - بنى اسرائیل، مجموعه اى نیرومند بودند و فرعون براى مقابله با آنان نیازمند قوایى گسترده بود. (فأرسل فرعون فى المدائن حشرین)

۴ - نیاز فرعون به استفاده از نیروى مردمى قبطیان، براى سرکوب بنى اسرائیل (فأرسل فرعون فى المدائن حشرین) برداشت یاد شده بدان احتمال است که مراد از این آیه، گردآورى مردم از شهرها باشد و نه سربازان مستقر در آنها.

موضوعات مرتبط

  • بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲، ۳، ۴; تعقیب بنى اسرائیل ۲; قدرت بنى اسرائیل ۳; مبارزه با بنى اسرائیل ۴; ممانعت از هجرت بنى اسرائیل ۱
  • فرعون: تلاش فرعون ۱، ۲
  • فرعونیان: بسیج فرعونیان ۲، ۳، ۴

منابع