الأعراف ٨٣
| کپی متن آیه |
|---|
| فَأَنْجَيْنَاهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ |
ترجمه
| الأعراف ٨٢ | آیه ٨٣ | الأعراف ٨٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أهْلَهُ»: خانواده و خویشاوندان لوط. گروندگان بدو. «الْغَابِرِینَ»: ماندگاران. هلاک‌شدگان. واژه (غابر) به کسی گفته می‌شود که همراهانش بروند و از ایشان بگسلد و باقی بماند. یا به معنی رونده است و مراد از دنیارونده و هلاک‌شونده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ «83»
پس ما لوط و خاندان او را به جز همسرش، كه از بازماندگان (در عذاب) بود، نجات داديم.
نکته ها
«غابِر»، به معناى بازمانده است. كسى كه همراهانش بروند و او باقى بماند. بنابراين لوط و يارانش از شهر خارج شدند و زمينه‌ى عذاب فراهم شد.
«اهل»، هم به خويشاوندان نزديك گفته مى‌شود و هم به پيروان راستين، ولى با توجّه به آيه‌ى 36 سوره ذاريات، به جز خويشاوندان نزديك، هيچ‌كس به آن حضرت ايمان نياورد.
پیام ها
1- انسان آزاد است و خودش راه خود را انتخاب مى‌كند. (همسر پيامبر با آنكه در خانه‌ى وحى تغذيه مى‌شود، ممكن است راه كفر را برگزيند، چنانكه همسر فرعون راه توحيد را برگزيد). «إِلَّا امْرَأَتَهُ» بنابراين همه جا تفكّر و اخلاق و تصميم، وابسته به اقتصاد و تحت پوشش بودن اين و آن نيست.
2- در اسلام، عامل نجات انسان رابطه‌ى مكتبى است، نه خويشاوندى. «إِلَّا
جلد 3 - صفحه 110
امْرَأَتَهُ» پس سرنوشت هركس در گرو عمل خود اوست.
3- حسابِ بستگانِ رهبران الهى را از حساب خودشان جدا كنيم. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»
4- در اسلام، زن همانند مرد موجودى مستقلّ است. «إِلَّا امْرَأَتَهُ» و از طرفى نبايد موقعيّت و قداست كسى موجب توجيه خلافكارى‌هاى بستگان او شود.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ (83)
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ: پس نجات داديم و خلاص نموديم لوط و اهل او را كه مقربين مخصوص و مصدقين او بودند از عذاب هلاكت، إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ: مگر زوجه لوط كه بود از باقى ماندگان قوم مخالف، و متخلف از لوط و خارج از دين حق، لذا او را هلاك ساختيم. حضرت لوط عليه السّلام به
«1» بحار الانوار، جلد 12، صفحه 147، حديث اوّل.
جلد 4 صفحه 130
زوجه خود «هدة» عهد نموده بود كه افشاء سرّ ورود مهمانان را ننمايد، معهذا به عكس عهد، رفتار، و قوم را اعلام مى‌كرد به روشن كردن آتش به بام در روز.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 82 تا 83
وَ ما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلاَّ أَنْ قالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُناسٌ يَتَطَهَّرُونَ (82) فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ (83)
ترجمه
و نبود جواب قومش مگر آنكه گفتند بيرون كنيد آنها را از بلد خودتان همانا آنها مردمانى هستند كه پاك ميدارند خودشان را
پس نجات داديم او و اهلش را مگر
جلد 2 صفحه 448
زنش را كه بود از بجاى ماندگان.
تفسير
قوم لوط در جواب آنحضرت سكوت اختيار نموده و تصميم گرفتند كه آنحضرت و كسانش را از بلدشان اخراج نمايند براى آنكه ايشان مردمى منزّه و آنها آلوده بودند لذا خداوند جبرئيل و چند ملك ديگر را براى اخراج او و خانواده‌اش فرستاد و آنها برسم ميهمانى بر آنحضرت وارد شدند و زوجه او كه با اهل آبادى باطنا هم كيش و موافق بود آنها را شبانه خبر كرد آمدند براى آنكه آن عمل قبيح را با مهمانها انجام دهند خواستند داخل خانه شوند جبرئيل (ع) بال خود را بچشم آنها زد همه كور شدند و حضرت لوط و اتباعش را از ميان آنها خارج فرمود فقط زوجه‌اش باقى ماند براى آنكه باطنا تابع آنحضرت نبود بلكه از مخالفين بود و اينكه خداوند او را از اهل استثناء نموده براى آنستكه صورتا از اهل بيت آنحضرت بوده اگر چه واقعا اهليّت نداشته و در صبح همان شبى كه ايشان از آن ديار خارج شدند عذاب نازل شد چنانچه در مجمع از امام باقر (ع) نقل نموده و در ذيل آيه بعد ذكر خواهد شد انشاء اللّه تعالى ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَأَنجَيناه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ إِلاَّ امرَأَتَه‌ُ كانَت مِنَ الغابِرِين‌َ (83)
پس نجات داديم لوط و اهل او را مگر امرأته او را و بود امرأه از باقيمانده‌گان فَأَنجَيناه‌ُ نجات حضرت لوط و اهلش خروج از اينکه هفت شهر بود شبانه مخفيانه چنانچه ملائكه خدمتش عرض كردند فَأَسرِ بِأَهلِك‌َ بِقِطع‌ٍ مِنَ اللَّيل‌ِ وَ لا يَلتَفِت مِنكُم أَحَدٌ هود آيه 81، و نيز ميفرمايد إِلّا آل‌َ لُوطٍ نَجَّيناهُم بِسَحَرٍ قمر آيه 34.
در اينجا تعبير باهل فرموده و در سوره قمر تعبير بآل نموده و اهل و آل كسان شخص هستند که با او موافق باشند لذا خداوند در مورد فرزند حضرت نوح ميفرمايد إِنَّه‌ُ لَيس‌َ مِن أَهلِك‌َ إِنَّه‌ُ عَمَل‌ٌ غَيرُ صالِح‌ٍ هود آيه 48، لذا آل پيغمبر و اهل آن سرور صلّي اللّه عليه و آله و سلّم خصوص امير المؤمنين و صديقه طاهره و حسنين و ساير ائمه معصومين صلوات اللّه عليهم اجمعين هستند که از هر جهت با پيغمبر (ص) يكي هستند علما و عملا و اخلاقا و ايمانا و حسبا و نسبا، و اما ساير خويشاوندان نسبي و حسبي
جلد 7 - صفحه 378
لياقت اهيلة و آليّت نداشتند.
إِلَّا امرَأَتَه‌ُ زن حضرت نوح و حضرت لوط از مخالفين اينکه دو پيغمبر محترم بودند چنانچه عايشه و حفصه از مخالفين حضرت رسالت صلّي اللّه عليه و آله و سلّم بودند که خداوند اينکه دو را بآن دو مثال ميزند ضَرَب‌َ اللّه‌ُ مَثَلًا لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا امرَأَت‌َ نُوح‌ٍ وَ امرَأَت‌َ لُوطٍ الاية تحريم آيه 10، و نيز آسيه و مريم را مثال ميزند باسماء بنت عميس زن أبا بكر و صديقه طاهره سلام اللّه عليها وَ ضَرَب‌َ اللّه‌ُ مَثَلًا لِلَّذِين‌َ آمَنُوا امرَأَت‌َ فِرعَون‌َ الي قوله تعالي وَ مَريَم‌َ ابنَت‌َ عِمران‌َ تحريم آيه 11 و 12، آسيه مثال اسماء مريم مثال فاطمه (ع).
كانَت مِنَ الغابِرِين‌َ غبر از لغت اضداد است بمعني باقي و بمعني مضارع و نيز بمعني غبار که گرد باشد آمده در اينجا بمعني باقين در عذاب است چون ايمان بلوط نياورده بود و خيانت كرد با لوط بنص قرآن فَخانَتاهُما فَلَم يُغنِيا عَنهُما مِنَ اللّه‌ِ شَيئاً تحريم آيه 10، در مورد امرأه نوح و لوط چنانچه عايشه و حفصه هم خيانت برسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله و سلّم كردند در آيه شريفه در همين سوره وَ إِذ أَسَرَّ النَّبِي‌ُّ إِلي بَعض‌ِ أَزواجِه‌ِ حَدِيثاً، الي قوله تعالي: ثَيِّبات‌ٍ وَ أَبكاراً سه آيه در مورد آنها وارد شده بعلاوه آيات افك در مورد عايشه و تهمت بماريه قبطيه مادر ابراهيم در سوره نور از آيه يازدهم تا نوزدهم إِن‌َّ الَّذِين‌َ جاؤُ بِالإِفك‌ِ، الي قوله تعالي:
لَهُم عَذاب‌ٌ أَلِيم‌ٌ فِي الدُّنيا وَ الآخِرَةِ بعلاوه قضاياي جنگ جمل با امير المؤمنين عليه السّلام، و جلوگيري از دفن حضرت مجتبي عليه السّلام و غبر بمعني غبار در آيه شريفه وَ وُجُوه‌ٌ يَومَئِذٍ عَلَيها غَبَرَةٌ عبس آيه
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 83)- با توجه به آنچه در سه آیه فوق بیان شد، هر داور منصفی می‌تواند حکم محکومیت چنین قوم و ملتی را صادر کند.
لذا در این آیه خداوند می‌فرماید: «چون کار به اینجا رسید ما لوط و پیروان واقعی و خاندانش را که پاکدامن بودند، نجات بخشیدیم جز همسرش که او را در میان قوم تبهکار رها ساختیم» زیرا او هم از نظر عقیده و آیین و مذهب با آنان هماهنگ بود (فَأَنْجَیْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کانَتْ مِنَ الْغابِرِینَ).
نکات آیه
۱- خداوند قوم لوط را به سبب مخالفتشان با لوط و استمرارشان بر عمل شنیع لواط به هلاکت رساند. (فانجینه و أهله إلا امرأته کانت من الغبرین)
۲- خداوند با خارج ساختن لوط و بستگان قومش از دیارشان، وى را از عذاب مقدر شده براى قوم لوط نجات بخشید. (فانجینه و أهله) چون جمله «فانجینه» در مقابل جمله «کانت من الغبرین» (همسر لوط در زمره باقى ماندگان بود) قرار گرفته است، معلوم مى شود نجات از عذاب قوم لوط در گرو خارج شدن از شهر و دیار آنان بوده است. بنابراین «فانجینه» یعنى: فانجینه باخراجنا ایاه من بینهم.
۳- از میان قوم لوط تنها خانواده و بستگانش به وى ایمان آوردند. (فانجینه و أهله)
۴- همسر لوط، از زمره کافران به وى بود. (فانجینه و أهله إلا امرأته)
۵- همسر لوط با ماندن در میان کافران به عذاب الهى گرفتار شد و به هلاکت رسید. (إلا امرأته کانت من الغبرین) «غابر» به معناى باقى مانده است. بنابراین «کانت من الغبرین» بیانگر این است که همسر لوط به جهت باقى ماندن در میان قومش، از عذاب الهى رهایى نیافت.
۶- جدایى دیرینه زن لوط از آیین و روش همسرش، عامل جدا ماندن وى از خانواده لوط و نجات نیافتن از عذاب الهى (إلا امرأته کانت من الغبرین)
۷- داشتن روابط خویشاوندى با پیامبران در رهایى از مجازاتهاى الهى بى تأثیر است. (إلا امرأته کانت من الغبرین)
۸- زن از دیدگاه ادیان الهى داراى هویت مستقل فکرى و عقیدتى و مسؤول در برابر اعمال خویش است. (إلا امرأته کانت من الغبرین)
موضوعات مرتبط
- انبیا: آثار عصیان از انبیا ۶ ; خویشاوندى با انبیا ۷
- خدا: افعال خدا ۲ ; عذابهاى خدا ۵ ; کیفرهاى خدا ۷ ; مقدرات خدا ۲
- زن: آزادى زن ۸ ; زن در ادیان ۸ ; مسؤولیت زن ۸
- عذاب: موانع نجات از عذاب ۶ ; نجات از عذاب ۷
- قوم لوط: اقلیت مؤمنان قوم لوط ۳ ; تاریخ قوم لوط ۱، ۲، ۳ ; عذاب دنیوى قوم لوط ۲ ; عصیان قوم لوط ۱ ; هلاکت قوم لوط ۱
- کفر: به دین لوط (ع) ۶
- لواط: کیفر لواط ۱
- لوط(ع): ایمان خویشاوندان لوط(ع) ۳ ; عذاب همسر لوط(ع) ۵ ; قصه لوط(ع) ۲، ۳، ۴، ۵ ; کافران به لوط(ع) ۴ ; کفر همسر لوط(ع) ۴ ; مؤمنان به لوط(ع) ۳ ; مخالفت با لوط(ع) ۱ ; موجبات عذاب همسر لوط(ع) ۶ ; نجات خویشاوندان لوط(ع) ۲ ; هجرت لوط(ع) ۲ ; هلاکت همسر لوط(ع) ۵
منابع
